تعداد بازدید :662
تکرار تجربه تلخ خاک سفید
احمد حکیمی پور*
پیرو طرح انضباط اجتماعی در ناحیه 4 تهران، 10 خانه فاقد ارزش
تاریخی که صاحبی نداشتند تخریب شدند. این خانهها از آنجا که به مراکز
تجمع افراد بزهکار تبدیل شده بود و مالکان آن بهرغم اینکه بارها
اعلام شده بود که برای تعیین تکلیف این منازل مراجعه کنند، رجوع نکرده
بودند به پاتوق افراد بیسرپناه تبدیل شده بود که این خود نشاندهنده
این است که مالکی وجود نداشته است. تجمع افراد معتاد و ولگرد در این
خانههای قدیمی باعث ایجاد مشکلاتی در منطقه و برای سایر ساکنان شده
بود که به دستور شهرداری این تخریب انجام شد. این ساختمانها که در
محله هرندی ناحیه 4 تهران واقع شده بود، ارزش تاریخی نداشتند و سازمان
میراثفرهنگی نیز این نکته را تأیید کرده بود. از سوی دیگر تعداد 64
خانهای که عنوان شده در آن تخریب صورت گرفته، آن طور که شهردار ناحیه
توضیح داد مربوط به افراد معتاد و بزهکار بوده که با دخالت نیروی
انتظامی و ناجا این اتفاق افتاده است. به عبارت دیگر در این طرح
منازلی که بدون مالک بوده و محل تجمع این افراد شده بود در کنار
منازلی که به تملک این افراد درآمده بود تخریب شد. بحثی که در این
میان مطرح است این نکته است که آیا اساسا این تخریب کار خوبی بوده و
میتواند کمکی به کاهش معضل اعتیاد در کشور بکند یا خیر؟ در حالی که
آسیبهای اجتماعی در تهران به یک معضل همگانی تبدیل شده است در بافت
مرکزی شهر و مناطقی که در شب دچار شبمردگی میشوند، یعنی مناطقی که
در شب بهواسطه تمرکز مراکز تجاری تحرک و زندگی در آنها جریان ندارد،
این آسیبها بیشتر خودنمایی میکنند. در تاریکی شب این افراد بزهکار و
معتاد مجال بهتری مییابند که از سکوت و تنهایی استفاده کرده و کارهای
خرابکارانه خود را دنبال کنند. با وجود این، باید گفت تخریب نمیتواند
اقدام چندان مناسبی در این زمینه باشد. در گذشته هم ما تجربه داشتیم
که در محله خاک سفید بعد از تخریب، مساله اعتیاد از بین نرفت بلکه در
سایر نقاط تهران پخش شد. برای حل معضلات اجتماعی راهکارهای زیربنایی
لازم است و البته شهرداری هم یک طرف این داستان است و در این مورد
وظایفی دارد. در این زمینه دستگاههای مختلف درگیرند و جلسات مشترک
دارند اما برخورد با پدیدهها باید کارشناسی باشد. وقتی مسئولان
میبینند اقدامی در گذشته بارها تکرار شده و اثربخشی لازم را نداشته و
نتوانسته مشکلی را برطرف کند باید به سمت راهکارهای جایگزین باشند. در
امر برطرفکردن و مبارزه با آسیبهای اجتماعی دستگاههای مختلف به
فراخور وظایفشان وارد میشوند درحالی که کار کارشناسی و اصولی لازم
است در این حوزه انجام شود. تجربههای موفقیتآمیز زیادی در داخل کشور
در برخی شهرها و خارج از کشور در امر مبارزه با آسیبهای اجتماعی وجود
دارد که میتوان از آنها استفاده کرد و با بومی کردن این تجربیات همه
مناطق را از فواید آن منتفع ساخت. به هر حال باید گفت تخریب اماکنی که
محل تجمع افراد معتاد است شاید بتواند آن منطقه را از این افراد خالی
کند اما این بدان معنا نیست که این معضلات حل شده است. معضل اعتیاد،
کارتنخوابی و هر آسیب اجتماعی دیگری که سبب میشود افراد به این
اماکن پناه بیاورند با این اقدام در کل شهر و کل کشور پخش و مشکلات
بیشتر میشود. بنابراین، باید به فکر راهحل اصولی بود و همانطور که
عنوان شد الگوهایی در این زمینه وجود دارد که میتوان آنها را به کار
بست.
* عضو شورای شهر تهران