تعداد بازدید :776
حفاظت از نام خليج فارس بايد ساده‌تر از جعل آن باشد
نشست «هم‌انديشي خليج فارس و مانايي فرهنگي» در مركز مطالعات و تحقيقات شهرسازي و معماري ايران با هدف تشكيل پرونده‌اي براي ثبت خليج فارس در فهرست ميراث ملي و در آستانه‌ي روز ملي خليج فارس برگزار شد.
به گزارش خبرنگار بخش ايران‌شناسي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، اين مركز در تلاش است، با جمع‌آوري اطلاعاتي درباره‌ي فرهنگ و پيشينه‌ي تاريخي خليج فارس، پرونده‌اي را تهيه و آن را براي ثبت در فهرست ميراث ملي به‌صورت ميراث معنوي يا ميراث طبيعي به سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري پيشنهاد كند و زمينه‌ي لازم را براي ثبت خليج فارس در فهرست ميراث جهاني يونسكو فراهم آورد.
رييس انجمن مفاخر معماري ايران در اين نشست كه روز گذشته (شنبه، پنجم ارديبهشت‌ماه) برگزار شد، يادآوري كرد: دهم ارديبهشت‌ماه درپي سوء‌استفاده و تحريف‌هايي كه چند نشريه‌ي معتبر خارجي درباره‌ي نام خليج فارس انجام دادند، به نام روز ملي خليج فارس نام‌گذاري شد. آن روز، نامه‌اي براي رييس‌جمهور وقت ـ سيدمحمد خاتمي ـ نوشتيم و از او خواستيم كه اقدامات نهادينه‌اي را درباره‌ي اين مسأله انجام دهد، چون حافظه‌ي بشريت را به‌راحتي مي‌توان از تاريخ پاك كرد و به‌دليل آن‌كه درباره‌ي خليج فارس نام جعلي آن نيز استفاده مي‌شود، اين فراموشي ممكن است، ساده‌تر صورت گيرد.
عليرضا قهاري گفت: ايران به تاريخ‌سازي نياز ندارد، چون اين كشور ميراث و تاريخي غني دارد و فقط بايد از آن حفاظت كند. عرب‌ها ميلياردها دلار هزينه مي‌كنند تا نام خليج فارس را به نامي جعلي تغيير دهند و من فكر مي‌كنم كه نگهداري و حفاظت از نام خليج فارس بايد ساده‌تر از جعل آن باشد.
وي ادامه داد: از مسؤولان كشور انتظار داريم، به اين سادگي به تخريب تن ندهند و در برابر عبور مترو از زير يك بناي تاريخي يا پر شدن سدي به قيمت از ميان رفتن فرهنگ يا جعل نام يك محدوده‌ي جغرافيايي تاريخي سكوت نكنند.
او توضيح داد: بايد تاريخ و ميراث خود را حفظ كنيم و براي حفاظت از آن، تمهيداتي را درنظر بگيريم و به اين موضوع بينديشيم كه آيا در 50 سال آينده، ما مي‌توانيم همين هويت و نمادها را داشته باشيم؟
وي اظهار داشت: پس از ثبت نام خليج فارس در تقويم ملي ايران، به‌جز گذاشتن نام «خليج فارس» بر پروژه‌هاي عمراني در دست ساخت كه هنوز نام‌گذاري نشده بودند، ديگر كار چنداني انجام نشد. يك نام، يادآور يك خاطره و موجوديت است و بايد به نام خليج فارس پرداخته شود و در مدارس به كودكان اين نام را بياموزند.
در ادامه‌ي اين نشست، كارشناس مركز مطالعات و تحقيقات شهرسازي و معماري ايران بيان كرد: نيمه‌ي جنوبي خليج فارس كه امروز مدعي نام آن است، فقط نفت‌آبادهايي بوده است كه پس از استخراج نفت توانسته‌اند، شهرهايي را تشكيل دهند.
ناصر عظيمي توضيح داد: نخستين امپراطوري‌ها در نيمه‌ي شمالي خليج فارس و در قوم پارس تشكيل شده‌اند و امپراطوري هخامنشي در پرسپوليس، پاسارگاد و شوش شكل گرفت. به علاوه، تداوم اين فرهنگ در دوره‌ي اشكانيان و ساسانيان گسترده شد. در دوره‌ي اسلامي نيز سيراف مركز تجاري بوده و عبور از اين حوزه و رسيدن به درياي مديترانه، متكي به خليج فارس است.
او تأكيد كرد: در ايران به ساختن تاريخ نيازي نيست و هر انسان منصفي مي‌تواند بگويد كه پس از شكل‌گيري تمدن‌ها، هر تمدني نام‌گذاري خود را براي مكان‌هاي اطراف خود انجام مي‌دهد.
وي بيان كرد: در قديم، دو امپراطوري وجود داشتند كه يكي هخامنشيان در ايران و ديگري امپراطوري اسكندر در يونان بود. در تمام نقشه‌هاي يوناني باقي‌مانده از آن دوران نيز نام خليج فارس، سينوس پرسيكوس، يعني خليج پارسيان آمده است.
عظيمي توضيح داد: اين روزها، تبليغ امارات آن است كه اين محدوده‌ي جغرافيايي را در سال 1970 ميلادي نشان مي‌دهد كه فقط يك بيابان بوده و ناگهان تصويري از اين منطقه را در سال 2009 ميلادي نشان مي‌دهد كه حاكي از پيشرفت آن‌هاست؛ اما آن‌ها خود نمي‌دانند كه از اين طريق ضعف پيشينه‌ي تاريخي خود را تبليغ مي‌كنند.
وي اضافه كرد: در نيمه‌ي جنوبي خليج فارس، چون اقتصاد زندگي خودمصرف بود و مازادي نداشت، تمدن و فرهنگي نيز شكل نگرفت و ساختار سياسي به‌وجود نيامد. در نتيجه، فرهنگ و تمدني در آنجا وجود نداشته است. اگر تكامل تاريخي اين محدوده‌ي جغرافيايي را بررسي كنيم، به اين نتيجه مي‌رسيم كه تا اوايل قرن بيستم، فقط نفت‌آبادهايي در آنجا شكل گرفته‌اند و هيچ نشانه‌اي از تمدن شهرنشيني در آنجا وجود نداشته است.
به گزارش ايسنا، بهروز مرباعني نيز در اين نشست، پيشنهادهايي را براي رواج استفاده از نام خليج فارس و پرداختن به آن‌ها در پرونده‌ي ميراث خليج فارس ارايه كرد.
مشاور ارگ تاريخي بم كرمان بيان كرد: يكي از راه‌هاي تبليغ براي نام خليج فارس، برگزاري تورهايي با حضور خبرنگاران در اين محدوده است تا اطلاع‌رساني درباره‌ي نام اين منطقه انجام شود. جزاير هندورابي، خارك و سيراف هر كدام جاذبه‌هاي طبيعي و تاريخي خاص و بي‌همتايي دارند و درباره‌ي تشكيل پرونده‌ي ميراثي براي آن‌ها مي‌توان اقدام كرد.
او توضيح داد: پارك ويژه‌ي ملي ناي‌بند نيز از جمله مناطق طبيعي اين محدوده‌ي جغرافيايي است كه در فهرست ميراث ملي به ثبت رسيده است و مي‌توان براي ثبت آن در يونسكو اقدام كرد.
وي درباره‌ي سيراف، گفت: كف ساحل درياي سيراف، شالوده‌ي يك شهر قديمي است و سال گذشته، از تلويزيون ZDF آلمان براي فيلم‌برداري زير آب در اين محدوده اقدام شد. آن‌ها اعلام كردند كه تاكنون در هيچ نقطه‌اي از جهان چنين چيزي را نديده بودند.
او هم‌چنين از آغاز به ساخت موزه‌ي منطقه‌يي خليج فارس در بوشهر خبر داد و افزود: كلنگ موزه‌ي منطقه‌يي خليج فارس زمين خورد و مركز پژوهش‌هاي تاريخي و فرهنگي خليج فارس نيز در بوشهر ساخته مي‌شود. من فكر مي‌كنم كه اين مكان جايگاه مناسبي براي محقق‌هايي است كه تمايل دارند، درباره‌ي نام خليج فارس فعاليت كنند.
در ادامه‌ي نشست، دبير ديده‌بان يادگارهاي فرهنگي و طبيعي ايران بيان كرد: براي حمايت از نام خليج فارس بايد آگاه‌سازي مردمي انجام شود و در ميان مردم، علاقه به استفاده از اين نام به‌وجود آيد.
رضا نيك‌پور اظهار داشت: ابزار دولت براي ارتباط با مردم NGOها هستند. اگر در سازمان‌هاي مردمي سرمايه‌گذاري بيش‌تر شود و فرصت‌هايي براي آن‌ها ايجاد شوند، امكان موفقيت در چنين مواردي بيش‌تر خواهد بود.
در نشست «هم‌انديشي خليج فارس و مانايي فرهنگي» محمدحسن فولادي نيز بيان كرد: تمدن ايراني در دنيا مغفول مانده است و به‌طور عمده، ناديده انگاشته مي‌شود. اكنون حدود دو تا سه سال است كه تمدن ايراني مورد توجه محافل جهاني قرار گرفته است و به‌عنوان دوره‌اي فراموش‌شده بررسي مي‌شود.
اين آمايشگر با اشاره به تحريف نام خليج فارس، گفت: آن‌ها مي‌خواهند، ايران را محدود كنند و ابتدا از داستان جزاير سه‌گانه‌ي خليج فارس آغاز كردند. قصد آن‌ها اين است كه ايرانيان را عادت دهند كه خليج فارس قلمرو ايرانيان نيست.
او تأكيد كرد: ما تاريخ فردا را امروز رقم مي‌زنيم. كشورهاي عربي در 30 سال گذشته، تاريخي را براي خود به‌وجود آورده و نام جعلي خليج فارس را در ميان مردم خود رواج داده‌اند و در اين راه، ما نبايد از حفاظت نام اصلي اين منطقه‌ي جغرافيايي بازبمانيم. منطقه‌ي ما، يك محدوده‌ي استراتژيكي است و اكنون آمريكا گستره‌ي ايالت‌هاي خود را تا مرزهاي ما كشيده و با جنگ، دو ايالت افغانستان و عراق را در كنار مرزهاي ما ساخته است.
وي اضافه كرد: اعراب مي‌خواهند ايران را محدود كنند. پس از شدت گرفتن تغيير هويت خليج فارس، شاهد رشد سرمايه‌گذاري اروپا و آمريكا در دبي و بحرين بوديم.
به گزارش خبرنگار ايسنا، عسگر دشتي در پايان اين نشست با اشاره به اهميت خليج فارس، گفت: خليج فارس براي ما يك فضاي حياتي است. در نخستين تمدني كه از مادها در ايران شكل گرفت، سياستي به‌وجود آمد و تا دوره‌ي قاجارها نيز ادامه يافت و آن، دسترسي ايران به آب‌هاي آزاد بود كه اين سياست را سه ساحل درياي سياه، درياي خزر و خليج فارس محقق كرده بودند؛ اما متأسفانه پس از دوره‌ي قاجار، اين سياست از دست رفت.
اين پژوهشگر افزود: هرگاه سياست‌هاي بحري ما رونق داشته‌اند، امپراطوري‌هاي بزرگي را در ايران داشته‌ايم.
منبع: سایت ایسنا- اردیبهشت 1388
تدوین و آماده سازی برای انتشار در وب سایت : شهره السادات عربشاهی