تعداد بازدید :958
شمشير دولبه‌اي به نام شبكه‌هاي اجتماعي
دستاوردهاي بشر در صنعت و فناوري‌هاي نوين علاوه بر منافعي كه براي بشر داشته و رفاهي كه براي او به ارمغان آورده است، همواره آسيب‌هايي به همراه داشته است. اگرچه بسياري از ابداعات و نوآوري‌ها با انگيزه تأمين رفاه و آسايش و تحكيم ارزش‌هاي انساني و در جهت نيل به كمال شكل گرفته است، اما درعين حال به دليل برخي كج فكري‌ها و استفاده‌هاي نادرست از ابزارهاي جديد، اين اختراعات، گاه جسم، جان، اخلاق و روان انسان‌ها را مورد آسيب قرار داده و گاه فرهنگ و اعتقادات و رفتارهاي اجتماعي او را دگرگون كرده است.
اينترنت به عنوان يكي از مهم‌ترين ابداعات بشر در قرن اخير، با قابليت‌ها و كاركردهاي متعدد و گسترده‌اش، بخش‌هاي مختلف زندگي انساني را تحت تأثير قرار داده است. مبنا و هدف اصلي اينترنت، برداشتن فاصله جغرافيايي ميان انسان‌هاي سراسر دنيا و ايجاد تحول در عرصه ارتباطات و تبادل اطلاعات است. اينترنت، كار خود را به عنوان ابزار ارتباط دانشمندان و به ويژه براي تبادل داده‌ها و منابع تحقيقاتي يا به عبارتي جهت خلقِ اجتماعي علمي شروع كرد و به مرور زمان توانست خود را تا سطح برقراري ارتباط بين افراد از طريق پست الكترونيكي ارتقا بخشد.
پيامدهاي منفي عضويت در شبكه‌هاي اجتماعي
رسانه‌هاي اجتماعي همچون شمشير دولبه ابعاد مثبت و منفي فراواني دارد. استفاده افراطي از شبكه‌هاي اجتماعي بحران و تبعات مختلفي مانند بحران هويت، حسادت، اختلافات زناشويي و عذاب وجدان و تجربه طردشدن دارد. گروهي از روان‌شناسان و محققان دانشگاه ميشيگان آمريكا در تحقيقي دريافته‌اند كه احساس تنهايي، نارضايتي از زندگي و افسردگي كه يك چرخه معيوب را تشكيل مي‌دهند، از پيامدهاي حضور فراوان در شبكه‌هاي اجتماعي است. دليل به وجود آمدن اين چرخه اين است كه افراد به دليل احساس تنهايي به شبكه‌هاي اجتماعي پناه مي‌برند. يك روانشناس گفت: افراد در شبكه‌هاي مجازي با اشخاصي مواجه مي‌شوند كه به ظاهر به نظر نمي‌رسد كه حس آنها را داشته باشند يا وضعيت اقتصادي يا اجتماعي بسيار بهتري نسبت به آنها دارند، بنابراين احساس تنهايي‌شان بيشتر و به دليل وضعيت درماندگي كه برايشان ايجاد مي‌شود به افسردگي مبتلا مي‌شوند. مهدي ملك محمد با اشاره به تحقيقات انجام شده اظهار كرد: براساس اين پژوهش‌ها شبكه‌هاي اجتماعي، نسلي را با آرزوي گرفتن بازخورد دائمي در زندگي پرورش مي‌دهد، استفاده زياد از اين شبكه‌ها باعث بحران هويت كاربران مي‌شود؛ چرا كه آنها از اين شبكه‌ها مي‌آموزند بي‌صبرانه در انتظار توجه بي‌درنگ سايرين به خود باشند. او تاكيد كرد: اين روزها بسياري از دانشجويان و دانش‌آموزان در سراسر جهان به اطلاعاتي كه به وفور در شبكه‌هاي اجتماعي وجود دارد، تكيه و استناد مي‌كنند. بر اساس يافته‌هاي روان‌شناسان تربيتي و كارشناسان حوزه آموزش اين اتكا و استناد، سطح يادگيري، توانايي و انگيزه براي تحقيق را كاهش مي‌دهد.
افت تحصيلي
اين روانشناس با اشاره به تاثير شبكه‌هاي اجتماعي بر دانش‌آموزان و دانشجويان گفت: دانش‌آموزان و دانشجوياني كه درگير شبكه‌هاي اجتماعي مي‌شوند، تمركزشان بر درس كاهش مي‌يابد و افت تحصيلي گريبان‌گيرشان خواهد شد. طبق نتايج يك تحقيق كه در سال ۲۰۱۲ توسط گروهي از روان‌شناسان به سرپرستي دكتر گراهام جونز در انگلستان انجام شده است، دانشجوياني كه در روز بيش از دو ساعت در شبكه‌هاي اجتماعي وقت خود را سپري مي‌كنند در مقايسه با دانشجويان ديگر كه اين كار را انجام نمي‌دهند، در سطح معناداري افت تحصيلي بيشتري را تجربه مي‌كنند.
كاهش ارتباطات واقعي
ملك محمد اضافه كرد: زمان زيادي كه برخي افراد در شبكه‌هاي اجتماعي مجازي مي‌گذرانند، باعث مي‌شود زمان كمي براي ارتباط آنها با ديگران در دنياي واقعي باقي بماند. اين مساله موجب كاهش مهارت‌هاي ارتباطي آنها مي‌شود. بر اساس نتايج تحقيقات مختلف، اين افراد قادر نيستند به درستي و به طور موثر با ديگران ارتباط برقرار كنند. مهارت‌هاي ارتباطي موثر و مناسب براي موفقيت در دنياي واقعي كليدي است.
راه‌اندازي شبكه اجتماعي دانش‌آموزي «شاد» تاپايان سال
در آبان امسال معاون پرورشي و فرهنگي وزارت آموزش و پرورش از راه‌اندازي شبكه اجتماعي دانش‌آموزان تا پايان سال ۹۴ خبر داد و گفت: سعي مي‌كنيم دانش‌آموزان را با ابعاد مثبت فضاي مجازي آشنا و به وبلاگ نويسي، ايجاد نشريات الكترونيكي و حضور فعال در فضاي مجازي تشويق كنيم. حميدرضا كفاش درباره آخرين اقدامات انجام شده درباره راه‌اندازي شبكه اجتماعي دانش‌آموزان اظهار كرد: مراحل مطالعاتي شبكه اجتماعي دانش‌آموزان با عنوان «شاد» به پايان رسيده است و اكنون در حال طي مراحل صدور مجوز است. او افزود: در همين راستا تفاهم‌نامه‌اي با وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات به عنوان يك طرح مشترك به امضا رسيده است و اميدواريم بتوانيم در سال ۹۴ شبكه اجتماعي دانش‌آموزان را راه‌اندازي كنيم. معاون پرورشي و فرهنگي وزارت آموزش و پرورش درباره اقدامات آموزش و پرورش درباره مبارزه با آسيب‌هاي فضاي مجازي اظهار كرد: سياست آموزش و پرورش سياست مقابله و فرار نيست، بلكه حضور و مشاركت فعال در اين عرصه را مدنظر داريم. كفاش ادامه داد: براي جلوگيري از آسيب‌ها نخستين راهكار آموزش است. در سطح كشوري، استاني، منطقه‌اي و مدرسه آموزش‌هاي لازم به دانش‌آموزان ارائه مي‌شود. دانش‌آموزان بايد استفاده صحيح از فضاي مجازي را بياموزند و از مخاطرات آن آگاه باشند. او با بيان اينكه آموزش به خانواده‌ها نيز حائز اهميت است عنوان كرد: آموزش به خانواده دانش‌آموزان توسط انجمن اوليا و مربيان ساماندهي مي‌شود و در جلسات مختلف تهديدها و فرصت‌هاي فناوري را تشريح مي‌كنند تا والدين بدانند چگونه بايد از فرزندشان در مقابل اين تهديدات محافظت كنند. به گزارش ايسنا، معاون پرورشي و فرهنگي وزارت آموزش و پرورش افزود: بعد ديگر نيز آموزش و آگاه‌سازي معلمان است. ما سعي مي‌كنيم دانش‌آموزان را با ابعاد مثبت فضاي مجازي آشنا و به وبلاگ نويسي، ايجاد نشريات الكترونيكي و حضور فعال در فضاي مجازي تشويق كنيم.
اعتياد دانش‌آموزان به شبكه‌هاي اجتماعي
حضور دانش‌آموزان و دانشجويان در شبكه‌هاي اجتماعي به حدي پررنگ شده كه برخي از طرفداران اين شبكه‌ها حتي در كلاس درس و زمان تدريس استاد و معلم نيز نمي‌توانند شبكه‌هاي اجتماعي را رها كرده و به درس توجه كنند. هم‌اكنون برخي معلمان و اساتيد دانشگاه نسبت به استفاده بيش‌ازحد دانش‌آموزان و دانشجويان از موبايل در كلاس درس و حضور در شبكه‌هاي اجتماعي ابراز نارضايتي مي‌كنند. اعتياد برخي نوجوانان و جوانان به شبكه‌هاي اجتماعي به حدي زياد شده است كه حتي در كلاس درس و زمان تدريس معلم و استاد در شبكه‌هاي اجتماعي به سر مي‌برند. استفاده دانش‌آموزان و دانشجويان از شبكه‌هاي اجتماعي در كلاس درس نوعي بي‌نظمي ايجاد كرده است.
به نقل از روزنامه آرمان امروز