تعداد بازدید :942
غرش‌هاي بي‌رمق در هياهوي شهر
اين روزها شبكه‌هاي اجتماعي و دنياي مجازي، حق بزرگي بر گردن خيلي از آدم‌ها دارند. بسياري از واقعيت‌ها در همين دنياي غير واقعي طرح و پيگيري مي‌شود و بسياري از زندگي‌ها توسط آدم‌هاي به ظاهر غير واقعي، نجات مي‌يابد.
حتي گاهي انتشار يك خط خبر يا يك صفحه نامه يا يك عكس كوچك در شبكه‌هاي مجازي، بيشتر از صدها وكيل و پرونده و ماده قانون و تبصره، قدرت مي‌يابد و گره‌هاي ناگشودني بسياري را باز مي‌كند و دستان گره زن و گره شده‌اي را كه حاضر به انجام كاري نيستند، براي همه رو مي‌كند.
در همين راستا بود كه خبر حيوان‌آزاري در برخي سيرك‌ها و باغ‌وحش‌ها و منع حضور حيوانات در سيرك‌هاي بسياري از كشورها در مدت چند روز ميان فعالان محيط زيست و حاميان حيات وحش و دوستداران طبيعت و كاربران دوستدار زمين، به سرعت منتشر شد و متوليان و مسوؤلان و خبرسازان را به عكس العمل واداشت. سازمان دامپزشكي و سازمان حفاظت محيط زيست هم در جريان قرار گرفتند و برخي مجوزها را باطل كردند و برخي درهاي باز را بستند و بسياري از امضاها و موافقت‌نامه‌ها را پس گرفتند!
گويي خيلي كارهايي كه از قبل هم بود
و قرار بود تا بعد هم بماند، با فشار اين شبكه‌ها و فعالان آنها،
يك‌باره ممنوع شد!
ما نيز پيگير ماجرا در2 سيرك بزرگ خليل عقاب و قهرماني شديم و با
مشاهده وضعيت آنها از نزديك، به سراغ سازمان حفاظت محيط‌زيست تهران
رفتيم و پاسخ مسؤولانه‌اي را جست و جو كرديم.
نتيجه اين بازديدها و رايزني‌ها با سازمان محيط زيست را در اين گزارش
براي شما بازگو مي‌كنيم، شايد به ازاي بي‌شمار حقوق بزرگي كه از مادر
زمين و حق حيات موجودات آن ضايع كرده‌ايم، حق كوچكي نيز ادا
كنيم!
آب‌تني توله ببرها در وان پلاستيكي!
در سيرك خليل عقاب، ببرها در جايگاهشان لم داده بودند. توله‌ها در
قفسي جداگانه، آب‌بازي مي‌كردند و لـذت شنا كردن در درياچه‌اي آرام را
با آب تني در وان پلاستيكي قفس، تجربه مي‌كردند.
خرس پير سيرك عقاب نيز تنها و منزوي در اتاقك پشت تريلي، خاطرات سال‌ها زندگي در سيرك را با خود مرور مي‌كرد.
ابراهيم عقاب- پسر خليل عقاب، با وجود تساهل و تسامح سازمان حفاظت محيط‌زيست و شبكه دامپزشكي خود را به استانداردها سپرده بود تا بدون هيچ مانعي براي اين حيوانات قدم بردارد و تا آخرين روزي كه سيرك برپا مي‌كند، گردن خود را بالا بگيرد و دانسته و خودآگاه حقي از اين حيوانات ضايع نكند؛ گرچه همين تنهايي و دست آموز شدن و دور شدن از زيست‌گاه طبيعي و زندگي پشت ميله‌هايي كه فاصله حيوان تا درخت و كوه را براي او بيشتر مي‌كنند، حتي اگر به ازاي غذاي آماده و سايه برقرار و دست افشاني و پايكوبي و تشويق هرشبه او باشد، باز هم ظلم در حق حيوان است و آدمي تا بوده، ردپاي تعدي و تجاوز خود را بر طبيعت برجاي گذاشته است، اما باز هم جاي شكرگزاري و اميدواري و احتمال بسياري وجود دارد كه فاصله‌ها تا شرايط استاندارد زندگي حيوانات، در سيرك ابراهيم عقاب، بسي كم شود و روزي برسد كه اين زيبارويان مقتدر، حسرت طبيعت را كمتر در دل داشته باشند!
دكتر ايمان معماريان- دامپزشك حيات وحش برخي نكات را يادآوري مي‌كند و ابراهيم عقاب نيز بر شركت در نشست‌هاي سازمان محيط‌زيست براي تعيين استانداردها و اصرار و پافشاري بر اجراي آنها در سيرك عقاب، به عنوان سيركي پيشرو تأكيد دارد!
ما تا بازديد بعدي، خود را به تحقق اين موارد دلخوش و اميدوار مي‌كنيم و از آنجا برمي‌گرديم.
شيرها بيمارند
در بازديد از سيرك قهرماني، تمامي دلخوشي‌ها و اميدهايمان به يك‌باره فراموش شد و نگراني و دلواپسي از شرايط نگهداري حيوانات در آن سيرك، دلمان را پر كرد!
با وجود اصرار محمدعلي قهرماني بر درست بودن شرايط جايگاه‌ها و سلامت همه حيوانات، دكتر معماريان اعلام مي‌كند كه اين شيرها همگي بيمارند و نوعي سرطان خون ويروسي دارند و مي‌تواند گواهي اين بيماري را نيز با استدلال، برايمان بنويسد.
با ديدن شرايط آنجا دلم مي‌خواهد متراژ قفس‌ها، حلقه فلزي و لب پاره خرس‌ها، صورت‌هاي بزك شده بزها و نگاه‌هاي پر از ترس و دلهره حيوانات آنجا را مانند داغي به پاي امضاها، مجوزها و برگه‌هاي تأييد سلامت سيرك قهرماني توسط سازمان دامپزشكي و حفاظت محيط‌زيست، مي‌زدم! شايد سنگيني مظلوميت و بي‌پناهي اين حيوانات، كمر غرور و فخر آدميان نسبت به حيات‌وحش را بشكند و روي بي‌توجهي و بي‌مسؤوليتي مديران ذي‌ربط مُهر تأييد بزند!
محمدعلي قهرماني حاضر نمي‌شود تعداد حيوانات سيرك‌اش را كم و هزينه‌ها را صرف بالابردن كيفيت آنجا كند. ميگويد: من به اين‌ها به چشم بچه‌هايم نگاه مي‌كنم و مثل هر پدري حق دارم هر زمان صلاح مي‌دانم، بچه‌هايم را تشويق كنم و هر زمان نافرماني و سركشي كردند، آنها ر ا تنبيه كنم. اين‌ها عضو خانواده من هستند و من براي تربيت آنها بايد گاهي خشونت داشته باشم. اين يك رسم پدرانه است!
وي تأكيد مي‌كند: نمي‌گذارم هيچ كس حيواناتم را از من بگيرد و اگر كسي خيلي دلسوز و حامي حيات‌وحش است، بيايد به من كمك كند، نه اين كه سنگ جلوي پايم بياندازد!
تكليف را روشن كنند
محمدعلي قهرماني مدعي است كه همه او را تحت فشار گذاشته‌اند تا دست از سر حيوانات بردارد و اگــــر مريض هستند، آنها را درمان كند. اما او از سازمان محيط زيست و دامپزشكاني كه ادعا مي‌كردند حيوانات او مريض هـــستند شكايت دارد و ميگويد: مسؤولان بيايند و اين ادعا را ثابت كنند؛ آن هم وقتي كه هزينـــه آزمايش شيرها را پرداخته‌ام و نمونه‌گــيري هم شده‌است، چرا جوابي نمي‌دهند!
وي ادامه مي‌دهد: سازمان دامپزشكي امروز و فـردا مي‌كــند. دامپزشــك نمي‌فرســتد و مــرا سر مي‌دواند!
و البته كه در اين ميان گويا هيچ كس حواسش نيست كه دود اين كاغذبازي‌ها و بي توجهي‌ها فقط به چشم حيوانات زبان بسته سيرك مي‌رود و آنها هستند كه در اين شرايط نامساعد، معطل و بيمار و در هوايي گرم و پر از بوق و صداي رفت و آمد خودروها، در وسط پاركي در ميدان نبوت كرج اسير مانده‌اند و فقط ديوار سيماني كوتاهي ميان آنها و آدم‌ها و ماشين‌ها فاصله انداخته است.
هيچ كس حواسش نيست كه چه قدر يك ترمز يا يك بوق خودرو يا اين همه رفت و آمد دور و بر اين حيوانات براي آنها ترس و اضطراب ايجاد مي‌كند و دنياي محدود شده در قفس‌هاي فلزي‌شان را تنگ‌تر و وحشتناك‌تر مي‌كند.
اصلاً چرا هيچ كس نگران دفع فضولات و زباله‌هاي اين حيوانات به ويژه اگر مريض باشند، نيست؟ انگار زندگي آنها در پارك وسط شهر براي آدميان آن محدوده، عادي شده‌است!
سرطان خون ويروسي
پس از بازديد از سيرك قهرماني، دكتر معماريان نامه‌اي برايم مي‌فرستد در تأييد بيمار بودن شيرهاي سيرك قهرماني. وي تأكيد مي‌كند: اين شيرها از باغ وحش شيراز كه متعلق به پدر محمدعلي قهرماني است، براي سيرك آورده شده‌اند و اين نشان مي‌دهد كه شيرهاي آن باغ وحش بزرگ نيز بيمارند. دكتر معماريان در توضيح بيماري اين شيرها برايم نوشته است:
«تابستان سال 1390 به دستور دفتر شكار و صيد سازمان محيط‌زيست ايران براي بيهوش كردن و خونگيري از يك شير نر در مجموعه باغ‌وحش و سيرك شيراز كه ادعا شده بود شير ايراني است، جهت انجام آزمايش‌ها و مشخص شدن صحت اين ادعا از باغ‌وحش شيراز بازديد و تحت بيهوشي از حيوان خونگيري به عمل آمد و علاوه‌‌بر نمونه‌برداري جهت انجام آزمايشات ژنتيكي از SNAP combo FeLV Ag/FIV Antibody TestL Kit نيز استفاده شد كه در مورد بيماري ويروسي FeLV نتيجه تست مثبت بود و گزارش‌ها در همان زمان تقديم سازمان محيط‌زيست شد. سال 1391 براي انجام معاينات و بيهوش كردن پلنگ ايراني زنده‌گيري شده از طبيعت بارديگر به باغ‌وحش شيراز رفتم و بعد از انجام معاينات و بيهوشي برروي پلنگ، درخواست شد تا از دو شير آفريقايي ماده باغ‌وحش شيراز هم خونگيري صورت گيرد و پس از خونگيري به عمل آمده تحت بيهوشي، بار ديگر آزمايش ياد شده، نشان از مثبت بودن بيماري ويروسي FeLV داشت.
لازم به ذكر است آزمايش‌هاي انجام شده مشابه برروي 3 شير ماده آفريقايي خريداري شده از باغ‌وحش شيراز توسط باغ‌وحش ساري نيز نشان از مثبت بودن بيماري ويروسي FeLV داشت كه متعاقباً يكي از شيرهاي ماده باغ‌وحش ساري به علت كم‌خوني شديد و آلودگي هم‌زمان به بيماري ناشي از تك ياخته (Haemobartonellosis) تلف شد.
ساير علائم باليني مشهود در شيرهاي باغ‌وحش شيراز زخم‌هاي شديد قرنيه چشم، تورم شديد شكم و آسپت بود، كه مي‌تواند نشانگر بيماري‌هاي ديگر همچون FIP باشد كه لزوم كنترل و انجام آزمايش‌هاي بيشتر را مشخص مي‌سازد.»
نامه به سازمان محيط زيست
ديگر شكي برايم نماند كه دفتر صيانت از حيات‌وحش و مسؤولان اين قسمت بايد در جريان اين گفتگو‌ها قرار بگيرند و شبهاتي را كه مطرح شده بود، پاسخ دهند.
نمي‌خواستم يك‌طرفه به قاضي رفته باشم. هرچند به اندازه كافي مشاهده ميداني و دلايل علمي و مستند داشتم، اما شايد سازمان نيز جوابي مي‌داد كه شبهات پيش آمده را برطرف مي‌كرد.
تلفن را برداشتم و از همان عالي‌ترين مقام شروع كردم و به دفتر معاونت محيط زيست طبيعي و تنوع زيستي سازمان حفاظت محيط زيست زنگ زدم. پس از طرح موضوع، خواستم تا وقتي را براي ملاقات و گفتگو تعيين كنند. قرار شد درخواست خود را كتبي ارسال كنم.
من نيز برايشان نوشتم كه با حضور در محل سيرک پارک نبوت کرج و پس از گفتگو با مالک سيرک، شبهاتي پيرامون نحوه عملکرد سازمان حفاظت محيط‌زيست برايم ايجاد شده است.
با توجه به فايل صوتي گفتگوي ضبط شده، آقاي قهرماني مدعي است که پس از ورود به استان البرز، براي اخذ مجوز اجراي برنامه، طبق دستور سازمان حفاظت محيط زيست، در مورد انجام آزمايش مشمشه روي شيرهاي سيرک، اقدام کرده، اما تا به امروز موفق به دريافت نتيجه آزمايش از سازمان نشده است.
اين در حالي است که دکتر معماريان، دامپزشک حيات‌وحش، گواهي كرده است شيرهاي مجموعه باغ‌وحش - سيرک آقاي قهرماني، به بيماري مسري و کشنده (FeLV) يا همان سرطان خون ويروسي گربه سانان، مبتلايند و گزارش اين بيماري نيز سال گذشته به دفتر شکار و صيد سازمان محيط‌زيست تقديم شده است.
لازم به ذکر است، جداي شرايط غيراستاندارد نگهداري و وضعيت نامطلوب حيوانات اين سيرک، نماي ظاهري 30 شير آفريقايي لاغراندام اين مجموعه با چشــماني قرمز رنگ و ملتهب و پشت‌هاي خميده، براي هر بيننده‌اي ترديد در مورد سلامت اين گربه سانان ايجاد مي کند!
بعد هم منتظر ماندم تا هماهنگي‌هاي لازم به عمل آيد.
هماهنگي نشد!
دو روز متوالي با دفتر معاونت محيط زيست طبيعي و تنوع زيستي سازمان حفاظت محيط‌زيست تماس گرفتم، اما جوابي ندادند و در نهايت گفتند نامه به دفتر مدير کل اداره حفاظت و مديريت صيد و شکار سازمان حفاظت محيط‌زيست ارسال شده است و بايد با ايشان هماهنگ كنيد.
با دفتر ايشان نيز چند روز متوالي تماس گرفتم و هربار گفتند ايشان دائماً در جلسه هستند، نمي‌توانند وقت مشخصي را براي مصاحبه تعيين كنند. اما درخواست شما در حال پيگيري است!
دو روز بعد بار ديگر تماس گرفتم و گفتم دريغم مي‌آيد بدون توضيح مسؤولان، اين گزارش را تهيه كنم و اين شبهات را بي پاسخ بگذارم. گفتند سازمان از روزي كه شما گفته‌ايد، چند جلسه براي اين موضوع برگزار كرده است و همچنان پيگير است. شما باز هم صبر كنيد!
گفتم نتيجه يكي از همان جلسات را بگوييد تا همان را براي مردم بنويسيم.
گفتند آقاي قهرماني را به سازمان فراخوانده‌ايم و خواسته‌ايم تا اين ادعاهايش را ثابت كند و رفته است تا مدرك بياورد! شما صبر كنيد!
سيرك برپا شود!
ديگر از دريافت جواب نااميد شدم. با وجود دلخوري از سيرك قهرماني و طرز نگهداري حيوانات در آنجا، اما در يك نظر با او مشترك شدم، آن هم اين كه كسي پاسخي نمي‌دهد! به ويژه آنها كه حامي و مسؤول و متولي حمايت و صيانت از حيات‌وحش هستند!
داشتم متن گزارش را تنظيم مي‌كردم كه خبرگزاري مهر از قول اميرحسين داداشي، رئيس اداره ساماندهي و هماهنگي امور مناطق دفتر شکار و صيد سازمان محيط زيست اعلام كرد: مجوز سيرک قهرماني (سيرک شيراز ) به دليل نداشتن ضوابط و استاندارد سيرک‌ها در سازمان محيط زيست، لغو شده بود، اما براساس مهلت سه ماهه که برخلاف نظر کارشناسان دفتر حيات وحش و شکار و صيد سازمان به اين ســيرک داده شد، تمـامي نواقص اين سيرک بر طرف شده است!
وي افزود: در کميته‌اي که در سازمان محيط‌زيست براي بررسي وضعيت سيرک شيراز برگزار شد، بر رفتار درست مسؤولان سيرک با حيوانات تأکيد شد و چنانچه در طول برپايي اين سيرک در کرج هر گونه رفتار ناخوشايند با حيوانات از جمله استفاده از شلاق و يا آثار زخم و شکنجه در بدن آنها ديده شود، بلافاصله مجوز سيرک لغو خواهد شد.
داداشي ضمن صحبت‌هايش به اظهار نظر دكتر معماريان درباره بيمار بودن شيرهاي مجموعه قهرماني نيز اشاره و تصريح کرد: آزمايشي که دامپزشک پارک پرديسان بر روي اين شيرها انجام داده، يک آزمايش مقدماتي است که علمي نيست و پاسخ آن مثبت بوده و ممکن است در مورد برخي از گربه‌سانان باغ وحش شيراز درست باشد، اما آزمايش‌هاي بعدي بر روي تک تک حيوانات سيرک فعلي که با خونگيري بوده است، نشان از سلامت آنها دارد!
با خواندن اين گفتگو معطل مي‌مانم چرا سازمان محيط‌زيست وقتي براي گفتگو با روزنامه اطلاعات تعيين نكرد؟ چرا با وجود داشتن فايل صوتي گفتگو و امكان مشاهده نزديك شرايط حيوانات، باز هم مقام مسؤولي به رفع شبهات اعتنا نداشت؟
مي انديشم شايد نتيجه آزمايش خون شيرها كه آقاي قهرماني مدعي شده بود بي جواب مانده، آمده است؟
اما همين را نيز مي‌شد در خبرها اعلام كنند، ولي هيچ اشاره‌اي به آزمايش‌هاي مزبور نمي‌شود و آقاي داداشي به صراحت اعلام مي‌كند كه سيرک شيراز تمامي ضوابط سختگيرانه محيط‌زيست را در مدت 3 ماه رعايت کرده است و بعد هم سيرك برپا مي شود و آقاي قهرماني هر شب سرش را در دهـــان شير بي دندان مي كند و مردم كف مي زنند ولي هيچ‌كس نمي داند چه قدر دل اين حيوانات از اين زندگي و اين اشرف مخلوقات شكسته است و در هر نفس با خداي خويش چه مي گويند!
وجيهه
تيموري
به نقل از روزنامه اطلاعات