نكوداشت زنده یاد «محمدكریم پیرنیا» در آستانه‌ی تولد 90 سالگی این هنرمند فقید به همت انجمن مفاخر معماری ایران و كانون مهندسان معمار دانشگاه تهران در موزه هنرهای دینی امام علی (ع) برگزار شد.

به گزارش خبرنگار بخش هنرهای تجسمی خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، در این مراسم كه شامگاه 27 شهریور ماه با حضور جمعی از هنرمندان، معماران و دانشجویان این رشته برپا شده بود، بعد از پخش نماهنگی از زندگی «محمد كریم پیرنیا»، غلامحسین معماریان از چگونگی شكل گیری و انتشار كتاب‌ این زنده یاد سخن گفت.

معماریان كه سال 1361 برای نخستین بار در بازگشت از ایتالیا با محمد كریم پیرنیا دیدار كرده و بعد از آن در سال 65 به عنوان دستیار این استاد وارد دانشكده هنرهای زیبا شده بود، گفت: آن زمان به عنوان یك دانشجوی معماری در ایتالیا با مشكل منابع و مراجع مواجه نبودم، در حالی كه این ضعف به شدت در ایران دیده می‌شد و متاسفانه كتاب‌های زیادی در حوزه معماری اسلامی و ایرانی وجود نداشت.

او با اشاره به جایگاه ویژه‌ی «پیرنیا» در این عرصه عنوان كرد: ایشان تاكید داشتند كه این كتاب‌ها حتی به صورت دستی چاپ و در اختیار علاقمندان قرار گیرد. در حالیكه دوستان اعتقاد داشتند كتاب‌های ایشان باید با حاشیه‌هایی پیرامون آن چاپ شود،اما به زعم بنده وضعیت جسمی ایشان به گونه‌ای نبود كه در این عرصه درنگ كنیم.

او پیرنیا را همچون گنجی دانست كه باید در آن زمان از دستاوردهایش استفاده می‌شد و گفت:‌ فكر نمی‌كنم در آن سالها كمتر كسی جرات آن را پیدا كند كه تنها دانشكده معماری را ترك كند. البته این اتفاق باعث شد ایشان نزد معماران قدیمی آموزش و تخصص ببینند و چنین كتاب‌های را به عنوان دستاوردهای خود در اختیار جامعه معماری قرار دهند.

این مهندس معمار متذكر شد: متاسفانه چشم ما امروز به دنبال منابع خارجی است و منتظریم كسی و یا كتابی از خارج در اختیار ما قرار بگیرد و حتی اگر استاد ایرانی كتاب بنویسد خیلی به كار او توجه نمی‌كنیم، در حالی كه استاد پیرنیا علیرغم مشكلات خود سراغ اساتید قدیمی رفت و به گردآوری اطلاعات آنها پرداخت.

او ادامه داد: سال 65 اولین كتاب ایشان با عنوان «شیوه‌های معماری ایرانی» را آغاز كردم .در این كتاب، كل تاریخ معماری ایران به روش ایشان تدوین شده است و خوشبختانه كتاب در زمان حیاتشان منتشر شد. هرچند كه برای پیدا كردن ناشر با مشكلات متعددی روبه‌رو شدیم و حتی دانشكده‌ هنرهای زیبا و یا دانشگاه یزد حاضر به چاپ كتاب نشدند.

به گفته‌ی معماریان، كتاب دوم او نیز در زمان حیات پیرنیا با عنوان «آشنایی با معماری اسلامی» منتشر شد. تمام كتاب حاصل چهار جلسه پرسش و پاسخ با ایشان بود. كتاب سوم نیز همان شیوه شناسی استاد پیرنیاست كه با تغییراتی با عنوان «سبك شناسی معماری ایرانی» منتشر شد و چند صد دانشجو برای جمع آوری نقشه‌های این كتاب كمك كردند.

او سپس به كتاب «تحقیق در معماری گذشته ایران» اشاره كرد و افزود: سال 72 كه مجبور به ترك دانشكده‌ هنرهای زیبا شدم هفته‌ای یك بار به منزل ایشان در گیشا می‌رفتم و با طرح سوال‌های متعددی همچون آموزش معماری، روش تحقیق در معماری و ... با ایشان به گفت و گو می‌نشستم كه ماحصل آن این كتاب شد.

دستیار زنده یاد پیرنیا در بخش دیگری از سخنان خود عنوان كرد: آخرین كتاب ایشان با عنوان «معماری ایرانی» سال 87 به چاپ رسید. این كتاب ماحصل نوارهای پیاده شده فیلم مستند «معماری ایرانی» به زبان استاد پیرنیا بود كه توسط یك كارگردان به نام «حمید سهیلی» در اختیار ما قرار گرفت و از آن استقبال كردیم. این كتاب به نوعی مكمل همان معماری اسلامی است كه در آن بحث‌های تكمیلی همچون آتشكده، آب انبار، كلیسا، كنیسه و ... آمده است.

مدرس دانشكده علم و صنعت تصریح كرد: امروز افتخار می‌كنم كه تجربیات چنین استادی در عرصه معماری را به واسطه انتشار چنین كتاب‌هایی برای نسل امروز ارائه می‌كنم و جای خوشحالی دارد كه این كتاب‌ها سالی دوبار تجدید چاپ می‌شوند و مورد استقبال قرار گرفته‌اند. همه اینها اتفاق نمی‌افتاد مگر اینكه عشق و گذشت استاد وجود نداشت. ایشان خالصانه خود را در اختیار معماری ایرانی گذاشتند و این همان چیزی است كه امروز در این عرصه با كمبود آن مواجه هستیم.

ایسنا - 29 شهریور 1390