تعداد بازدید :1132
ویلای نمازی در برزخ
عاقبت «ویلای نمازی» با پیگیری‌های خبری و تعدادی از معماران،
اندکی از تخریب و تبدیل‌شدن به برج، هتل یا هر نماد تجدد دیگری دور
مانده؛ اما هنوز بر لبه پرتگاه و برزخی شوم ایستاده است. تنها اثر جو
پونتی، معمار مشهور ایتالیایی، در ایران که ۵۶ سال پیش در شمال تهران
ساخته شد، آذر امسال با پیگیری‌های مالک فعلی و حکم دیوان عدالت
اداری، از ثبت ملی خارج شد. به‌این‌ترتیب علاوه بر ازدست‌رفتن
خانه‌باغی دیگر در شمال تهران، باید با یکی دیگر از بناهای تاریخی
شمال تهران خداحافظی کنیم.
این بنا در دوره پهلوی دوم، به سفارش فردی به نام شفیع نمازی که
بازرگانی ثروتمند و فرزند مهدی نمازی (نماینده وقت مجلس شورای ملی و
مجلس سنا) بود، به دست معمار مشهور ایتالیایی - جو پونتی ساخته
شد.
ویلای نمازی از این جهت حائز اهمیت است که به همراه «ساختمان شورای
برنامه‌ریزی و توسعه» در بغداد، تنها آثار «جو پونتی» در خاورمیانه
محسوب می‌شود. اثر جو پونتی در بغداد در جنگ سال ۲۰۰۳ آسیبی فراوان
دید که اکنون از سوی یونسکو در حال مرمت است و مرمت این بنا به وسیله
یونسکو، نشان از اهمیت کارهای این معمار در جهان از نگاه یونسکو
دارد.
در سال ٩١؛ یعنی چند سال قبل از خارج‌شدن این خانه از ثبت ملی،
مدیرکل اسبق میراث فرهنگی تهران، در مجوزی با ساخت یک هتل پنج‌ستاره
در این ویلای تاریخی و باارزش هنری موافقت می‌کند؛ اما مدیرکل بعدی
دستور لغو مجوز یاد شده را به مجتبی یزدانی، شهردار منطقه یک که
درحال‌حاضر معاون خدمات شهری شهردار تهران است، می‌دهد. این درگیری
بین میراث فرهنگی و شهرداری و مالک، با صدور حکم از سوی دیوان عدالت
اداری یک‌سویه و مالک برنده می‌شود و ویلای نمازی از ثبت ملی
خارج می شود و در آستانه نابودی قرار می‌گیرد.
خسروآبادی، مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران، پس از این
حکم، در نامه‌ای به دیوان عدالت اداری، درخواست تجدیدنظر داد؛ اما در
دیوان عدالت اداری رأی قطعی به خروج ویلای نمازی از فهرست آثار ملی
می‌دهند.
احمد مسجدجامعی در جریان یکی از تهرانگردی‌های خود در منطقه یک،
موضوع رسیدگی به شرایط ویلای نمازی را دوباره مطرح کرد و بر سر
زبان‌ها انداخت و خواستار پیگیری جدی موضوع شد. پس از آن، حدود ٥٥٠
نفر از معماران، شهرسازان و روزنامه‌نگاران حوزه شهری برای نجات باغ و
ویلای نمازی اقدام به جمع‌کردن امضا و ایجاد واکنش و پیگیری در میان
مسئولان کردند. در نتیجه این اقدام، چهار نامه مجزا خطاب به ریاست قوه
قضائیه، ریاست دیوان عدالت اداری، دادستان کل کشور و شهردار تهران
ارسال شد و این ٥٥٠ نفر به نمایندگی از مردم تهران خواهان لغو احکام و
مجوزهایی شدند که این بزرگ‌ترین باغ باقی‌مانده شمیران و بنای باارزش
آن را از مرگ نجات دهند.
در نامه این ٥٥٠ معمار، شهرساز و روزنامه‌نگار به شهردار تهران تأکید
شده است: «این مجوز که در کمیسیون ماده پنج و در سال ١٣٩١ صادر شده،
دارای مغایرت اساسی با طرح جامع بوده و تنها از اختیارات شورای عالی
شهرسازی و معماری محسوب می‌شود و همچنین باعث تخریب کامل بزرگ‌ترین
باغ غیرسفارتی شمیران و ویلای بسیار باارزش درون آن می‌شود. از
جناب‌عالی درخواست می‌کنیم دستور لغو مصوبه ١١ اردیبهشت ٩١ کمیسیون
ماده پنج شهر تهران را در اسرع وقت صادر فرمایید».
همچنین در بخشی از نامه این معترضان به حجت‌الاسلام والمسلمین
محمدکاظم بهرامی، رئیس دیوان عدالت اداری، آمده است: «آیا مالکی که با
علم و اطلاع از ثبت‌بودن ملک در فهرست آثار ملی و محدودیت‌های آن،
نسبت به خرید ملک مسکونی با قیمت عادلانه براساس شرایط و محدودیت‌ها
اقدام نموده است و با دریافت یک دستور غیرقانونی از یک مقام دولتی،
خواهان صدور مجوز تخریب اثر ملی و احداث حدود ٢٥٠ واحد تجاری، سه
رستوران، بیش از ٢٠٠ واحد اداری و حدود ٢٦٠ واحد مسکونی و اقامتی
(هتل) در آن شده است را می‌توان با استناد به قاعده تسلیط محق دانست؟
به‌خصوص که این اتفاق باعث تخریب کامل باغی می‌شود که بنای فعلی در آن
واقع است و بزرگ‌ترین باغ باقی‌مانده شمیران محسوب می‌شود».
منبع : روزنامه شرق