یک نکته در تحول «مدرسه‌های» سده‌های میانه به «دانشگاه» دوران جدید دارای اهمیت است که برای اینکه تصوری از نظام‌های علمی جدید داشته باشیم، باید به آن اشاره کنم. سوربن، به‌عنوان «مدرسه»، کانون علم مسیحیت جهانی یا امت عیسی مسیح بود، درحالی‌که پیدایش دولت‌های ملی به علم «ملی» خود نیاز داشت.

ابوریحان بیرونی را می‌توان از شمار دانشمندان مسلمان دوره تاسیس تفکر اجتماعی حساب کرد؛ زیرا چنان که آزاد ارمکی گفته است، ویژگی‌های این دوره، نگاه مقایسه‌ای به حوادث، مطالعات تاریخی و سخن در مورد جامعه، خانواده و ... است که بیرونی نیز چنین کرده است.

قلعه‌الموت یکی از قلاع تاریخی ایران به‌شمار می‌رود. این دژ در منطقه الموت قزوین شمال شرقی روستای گازرخان (قصرخان) قرار دارد و مقر اسماعیلیان به‌شمار می‌رفت. حسن صباح رهبر این جریان بود که در دوره سلجوقی قیام کرد.

ناصرالدین شاه در پی سفرهای متعددی که به فرنگ کرد، به پیروی از شیوه حمل‌ونقل داخل شهری اروپا، دستور کشیدن خط‌آهنی معروف به واگن اسبی را صادر کرد.

۲۶ آذرماه ۱۳۳۰ دکتر محمد مصدق نخست‌وزیر وقت در آستانه انتخابات دوره هفدهم قانون‌گذاری نطق مهم سیاسی‌ــ آموزشی خطاب به ایرانیان ایراد و ضمن آن تاکید کرد که این انتخابات، نخستین انتخابات پس از مشروطیت خواهد بود که در آن نفوذ خارجی و دخالت ارباب قدرت و سیاست وجود نخواهد داشت.

دلایل بریتانیایی‌ها برای ریختن طرح کودتا علیه دولت مصدق روشن بود، دریافت مجدد امتیاز نفتی شرکت نفت ایران و انگلیس. ایالات‌متحده نگرانی چندانی از آن نداشت. نگرانی آنها از جایگزین شدن سلطه اتحاد شوروی بود.

به نظر می‌رسد که مطلوبیت‌های انسان‌ها که عامل اصلی تصمیم‌گیری‌ها و انتخاب‌هایشان می‌باشد، دو گونه‌اند: مطلوبیت‌های ذاتی و مطلوبیت‌های اکتسابی. آنان که به دنبال مطلوبیت‌های ذاتی خویش می‌روند، به‌زودی به رضایت‌خاطر و آرامش می‌رسند و شاهد خوشبختی را در آغوش می‌گیرند، در حالی که گروه دیگر مادام‌العمر در پی سراب می‌دود و هرگز سیراب و کامیاب نمی‌شود. این گزاره تعبیر دیگری از این حقیقت است که می‌گوید: آدمی به سیرت است، نه به صورت و انسانیت به کمال است، نه به جمال. شرح یک مکاتبه بین دو شخصیت تاریخ معاصر ایران، یعنی سپهبد تیمور بختیار و آیت‌الله حاج شیخ آقابزرگ تهرانی که شرحش در ذیل خواهد آمد، گویای صحت این گزاره است.

«اودری ازوله» مدیر کل یونسکو همزمان با برگزاری آئین «جهان نوروز» در کشور با حضور چند سفیر از کشورهای عضو پرونده مشترک نوروز با ایران، دهمین سالگرد ثبت نوروز در فهرست میراث ناملموس یونسکو را گرامی داشت و پیام نوروز را این‌طور بیان کرد:‌ «گذر زمان فرصتی برای ساختن پل میان انسانهاست.»

در نخستین روزهایی که آمریکایی‌ها قدم به خاک ایران گذاشتند، هرگز گمان نمی‌رفت روزگاری حجم اقدامات دخالت‌طلبانه آنان به قدری وسیع شود که به قطع کامل روابط بینجامد. البته در آن روزگار آمریکا هنوز آمریکا نشده بود.

یازدهم اسفند ۱۳۲۱ رسما اعلام شد که در تهران بیماری تیفوس شیوع یافته است.