
در سال ۱۲۵۹ه.ش برابر ۱۸۸۰میلادی در شهر ارومیه در یک خانواده طبیب سنتی پسری متولد شد که نقش مهمی را در تاریخ مشروطه و فعالیتهای سیاسی چپ ایران رقم زد. مادرش زهرا و نام پدرش حکیم علیاکبر طاری وئردی افشار بود.

دهم اردیبهشت ماه بهعنوان روز خلیجفارس نامگذاری شده است. براساس نوشتههای مورخان یونانی مانند هرودت (۴۲۵ – ۴۸۴ ق.م)، کتزیاس (۳۸۰ – ۴۴۵ ق.م)، گزنفون (۳۵۲ – ۴۳۰ ق.م)، استرابن (۲۴ ق.م – ۶۳ ق.م) که پیش از میلاد مسیح میزیستهاند؛ یونانیان نخستین ملتی هستند که به این دریا نام پرس و به سرزمین ایران پارسه، پرسای، پرسپولیس یعنی شهر یا مملکت پارسیان دادهاند.

تا دوره قاجاریه و با وجود سرگذشت پرآشوب و ناپایداری قدرتهایی که در ایران پس از اسلام بر سر کار آمدند، شهرنشینی بهرغم ویرانیهای پیاپی رشد قابل ملاحظهای داشت. در آغاز قاجاریه شهرنشینی در ایران در مقایسه با اروپای پیش از انقلاب صنعتی گسترش یافته و در نیمه نخست سده نوزدهم میلادی نزدیک به یک هفتم جمعیت ایران در شهرها میزیستند.

هشتم ماه مه سال ۲۰۰۱ گروه باستان شناسان انگلیسی، ایتالیایی و یونانی موفق به کشف آبراه خشایارشاه در یونان شدند.

پس از تثبیت جایگاه دولت پهلوی و احساس نیاز آن به تقویت حکومت مرکزی و انجام اصلاحات به روش غربی، چالشهایی میان دولت و روحانیت آغاز شد. در ابتدای این مسیر با اصلاحاتی که مبتنی بر اندیشههای کسانی از قبیل ذکاءالملک فروغی، علیاکبر داور، تیمورتاش، علیاکبرخان سیاسی، علیاصغر حکمت و سعید نفیسی بود، قدرت و نفوذ روحانیت بهطور مشخصی کاهش یافت.

«اگر نیاز مادر نوآوری است، کنجکاوی قطعا پدر آن است»، این جملهای است که ویل گمپرتز (Will Gompertz) در ابتدای فصل سوم کتاب «مانند یک هنرمند فکر کنید» میآورد.

ری یکی از سکونتگاههای باستانی ایران است که قدمت سکونت در آن به حدود هشت هزار سال پیش میرسد. پروفسور اشمیت بعد از کاوشهایش در تپه تاریخی چشمه علی و نقاط اطراف، این سابقه تمدنی را اعلام کرد. براساس همین تمدن طولانی، آثار تاریخی فراوانی در ری به چشم میخورد.

طی هزار سال گذشته حدود ۱۲ زلزله شدید در شهر تبریز رخ داده است. یکی از بزرگترین این زمینلرزهها ششم اردیبهشت سال ۱۱۰۰ ه.ش ( ۲۶ آوریل ۱۷۲۱) روی داد. این زمینلرزه تبریز را ویران کرد و موجب مرگ بیش از یکصدهزار تن از اهالی شهر و روستاهای مجاور آن شد.

بحران اقتصادی که در اواخر سال ۱۹۲۹ چون آتشی شعلهور سراسر جهان را گرفت، فرصتی را که آدولف هیتلر میجست به او داد و او نیز از آن تا آنجا که توان داشت بهره برد. نظیر اکثر انقلابگران بزرگ، او تنها در دوران فلاکت، میتوانست شکوفا شود. نخست آن زمان که تودههای مردم بیکار، گرسنه و ناامید بودند و سپس هنگامی که از باده جنگ سری پر شور داشتند، لیکن روش وی از یک جهت متفاوت با انقلابگران تاریخ بود.

سیدعبدالله بهبهانی، مجتهد والامقام شیعه و از رهبران معنوی انقلاب مشروطه ۲۵ تیرماه سال ۱۲۸۹ ش. به قتل رسید. او سال ۱۲۶۲ ق. در نجف اشرف متولد شد.