
۱۷ خرداد ۱۲۹۴ از سوی میرزا کوچک خان کمیته انقلاب سرخ در گیلان تشکیل شد. آنگونه که محمدعلی گیلک، از اعضای نهضت جنگل در کتاب تاریخ انقلاب جنگل به روایت شاهدان عینی (نشر گیلکان- چاپ ١٣٧١) آورده، خرداد سال ١٢٩٤، میرزا از راه مازندران به تنکابن آمد و تصمیم به سازماندهی قیام گرفت اما کسی او را همراهی نکرد و با وجود ممنوعیت قانونی برای ورود به رشت، مخفیانه به این شهر بازگشت.

سعید نفیسی ۱۸ خرداد ۱۲۷۴ در تهران به دنیا آمد. او تاریخنگار، نویسنده، مترجم و محقق و جزو نسل اول استادهای دانشکده تاریخ دانشگاه تهران بود. نفیسی زمانی چشم به جهان گشود که ایران هنوز دوران استبداد قاجار را تجربه میکرد. وقتی فرمان مشروطیت امضا شد و آزادیخواهان مشروطه جشن گرفتند او ۱۱ سالش بود.
در دوران حکومت قاجار (۱۲۰۹ه.ق-۱۳۰۴ه.ش.) جامعه ایران از سویی با تضعیف و اقتدار حاکمیت و از سوی دیگر با ورود برخی از کالاها و صنایع صنعتی مواجه شد. این امر در تقابل حکومت ایران با اروپا صورت گرفت. عباس میرزا نایبالسلطنه که در مقابله با سپاه روس، کشورش را ناتوان دید، تنها راه ایستادگی در مقابل اروپا را فرا گرفتن اصول تمدن دانست.

ابوالحسن ابتهاج در تهران پس از انجام مصاحبه و شرکت در آزمون ورودی به استخدام بانک شاهی درآمد ورود ابتهاج به بانک شاهی را میتوان مقدمه پیشرفت و ترقی او دانست، بهطوری که در سال ۱۳۰۹ به سمت معاونت بازرس کل منصوب شد. او بعد از شانزده سال کار در این بانک در سال ۱۳۱۵، استعفا داد و به واسطه آشنایی با علیاکبر داور در وزارت مالیه استخدام و بهعنوان مفتش دولت در بانک فلاحتی مشغول به کار شد.

در منابع تاریخی، نخستین بروز و شیوع بیماری وبا در دوره قاجاریه به سال ۱۲۱۱ه.ق در محدوده آذربایجان ثبت شده است و در سال ۱۲۲۱ه.ق مرض وبا برای بار دوم در آذربایجان و ایروان شیوع مییابد. با توجه به گزارشهای سفرنامه «نوبویوشی فوروکاوا» و «عبدالرزاق بیگ مفتون دنبلی» بیماری وبا در این سالها علاوه بر آذربایجان در بوشهر، شیراز، اصفهان، یزد، کاشان و ... سرایت داشته است.

«امروز شنیدم وبا در مشهد مقدس روزی هفتاد- هشتاد نفر را تلف میکند. ده روز دیگر یقین در اردو خواهد بود. ممکن بود با مبلغ کمی مخارج، قرانتین (قرنطینه) بگذارند، شاید این مرض به جای دیگر سرایت نکند؛ اما کی حکم بکند و کی بشنود. انالله و انا الیه راجعون» این را «اعتمادالسلطنه» در خردادماه سال ۱۲۷۱ .ش. نوشته.

وضعیت بهداشتی حمامها در شهرهای مختلف ایران نامناسب بود. بنابر نوشته روزنامه اخگر، «حمامهای اصفهان بینهایت کثیف و ناشر میکروب و امراض مختلفه است.»

سیستان و بلوچستان یکی از بخشهای تاریخی ایران است که دارای دیدنیها و اماکن تاریخی است که کمتر مورد توجه واقع شده اند.
به گزارش سایت نمناک، چابهار، یکی از شهرهای این استان، در کرانه دریای عمان و اقیانوس هند قرار گرفته و لنگرگاه آن قابلیت پهلوگیری کشتی های اقیانوسپیما را دارد و از مناطق آزاد بازرگانی ایران است. چابهار گرم ترین نقطه کشور در زمستان و خنک ترین بندر جنوبی ایران در تابستان است. در این شهر بهاری جاذبههای طبیعی بسیاری پیدا خواهید کرد و مطمئنا شگفت زده خواهید شد.

از لحاظ اجتماعی به تدریج طبقات کاملا تفکیکشده و متمایز در تهران شکل گرفت.
دگرگونی شهر تهران
هاینریش بروگشن، دیپلمات آلمانی که در اوایل دوره ناصری و به سال ۱۲۳۹ خورشیدی در تهران حضور داشت، در کتاب «سفری به دربار سلطان صاحبقران»، طبقات اجتماعی تهران را اینگونه برمیشمرد: «روحانیون با بیشترین قدرت، کارمندان یا میرزاها، مستخدمین، سربازان، تجار، کسبه، لوطیها و جاهلان محلهها.»

اشاره: یکی از مهمترین منابع پژوهشهای تاریخی، اسناد است. مجید تفرشی، سندپژوه در طول سالهای اقامتش در بریتانیا کوشیده تا پلی میان اسناد خارج از کشور و پژوهشگران تاریخی باشد. سایت «مورخان» با او درباره اسناد موجود در مراکز آرشیوی انگلستان و وضعیت مراکز اسنادی در داخل کشور گفتوگویی انجام داده است که در ادامه می خوانید.