
دهم اکتبر ۱۹۱۱ «مورگان شوستر» خزانهدار کل ایران دستور داد که اموال شعاعالسلطنه تا تسویه بدهی مالیاتیاش توقیف شود.

شورای بینالمللی بناها و محوطههای تاریخی با نام ایکوموس (ICOMOS) شناخته میشود، ایده شکلگیری آن (ایکوموس) به کنفرانس بینالمللی رم (ایتالیا) در سال۱۹۳۰ بر میگردد. این پیشنهاد در اجلاس۱۹۳۱ آتن کاملتر شد و پس از طی روندی ۳۵ ساله سرانجام در سال ۱۹۶۵ به ثمر رسید و بعدها با نام ایکوموس شناخته شد. اکنون این شورا با تجربه نیم قرن با بیش از۱۰۰ کمیته ملی و۲۰ کمیته علمی در سطح جهان فعالیت میکند.

ملاحظات زیر را در مورد تکوین، تاریخنگاری ایران، نبایستی به عنوان تاریخی به حسابآورد، بلکه بایستی آنها را رئوس مطالب عقایدی دانست که متکی براسامی و حقایق کلی شناخته شده میباشند.
حقیقت مشخص، برای تمام متخصصین تاریخنگاری ایران ایناست که تا شروع دوره مغول(قرن هفتمر سیزدهم) اثری در ایران نوشته نشده است که تاریخ ایران را مورد بررسی قرار دهد. آثار گروه اولیه اسلامی، یعنی دوره بین سالهای ۲۱ر۶۴۲ و ۶۵۳ر۱۲۵۵ درباره ایران اسلامی است که متکی برمنابع زبانهای بیگانه، در درجه اول عربی، میباشد.

«سفری به دربار سلطان صاحبقران» (انتشارات اطلاعات)کتابی است که بروگش ـ دانشمند باریکبین آلمانی ـ طی سفر سهسالهاش به ایران نوشته است. این متن نشان میدهد که چگونه افرادی را باید به سفارت و کارهایی از این دست فرستاد و سفیر و رایزن فرهنگی که باید باشد و چه بکند!

نوشتار حاضر نمایانگر بخش کوچکی از اندیشههای روزگاران کهن است که در اوراق ادبیات باستانی ما ثبت شده و نشان میدهد که ایرانیان در آوردگاه تفکر و استدلال نیز اسبان خود را به شایستگی تازاندهاند. این نوشتار از کتاب«آفرین نامة» شادروان دکتر محمدامین ریاحی برگرفته شده که با مآخذ فراوان و پینوشتهای متعدد، نمونهای از یک مقاله علمی است؛ اما از آنجا که بسیاری از این مطالب تنها به کار متخصصان میآید، عمده آنها حذف شد تا خواننده معمولی سردرگم نشود.

«یوسفخان تبریزی» ملقب به «مستشارالدوله» یکی دیگر از اندیشمندانی بود که به لحاظ تئوریک میتوان او را از بانیان نظری مشروطیت نامید. هر چند امروزه وقتی از انقلاب مشروطیت سخن به میان میآید کمتر نامی از او برده میشود. این روشناندیش ایرانی برخلاف بسیاری از سکولاریستها به سنتهای مذهبی پشت نکرده بلکه بیش از هر کسی کوشید تا بین شعائر مذهبی و پدیدههای نوین فکری، نزدیکی و قرابت ایجاد کند.

کمپانی مسعودیه همچنان که از نامش پیداست به نام شاهزاده مسعود میرزا ظلالسلطان، پسر ناصرالدین شاه و حاکم اصفهان، نامگذاری شده بود. این کمپانی که در گنج شایگان تاسیس آن را سال ۱۳۱۶ ق ذکر کردهاند، سابقهای بیشتر داشت و در آغاز به منظور تجارت تنباکو و فروش کالاهای خارجی تاسیس شد. نخستین خبر درباره تاسیس این کمپانی در ماه شعبان ۱۳۱۱ ق و در اواخر سلطنت ناصرالدین شاه در روزنامه ایران منتشر شد.

مرتضی ممیز، که از او به نام پدر گرافیک نوین ایران یاد میشود، چهارم شهریور ۱۳۱۵ به دنیا آمد. در سال ۱۳۴۴در رشته نقاشی از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران فارغالتحصیل شد و تحصیلات خود را از سال ۱۹۶۸میلادی در مدرسه عالی هنرهای تزئینی پاریس رشته طراحی غرفه و ویترین و معماری داخلی پی گرفت و پس از بازگشت به ایران به فعالیت در زمینه تصویرسازی و گرافیک پرداخت.

در زمان حمله متفقین ساعد مراغهای سفیر ایران در مسکو بود، او که از مردان پخته بود گزارش بسیار مهمی به دفتر مخصوص رضاشاه، ارسال میکند، اما یکدندگی دیکتاتور مانع شنیدن حقیقت میشود چرا که دیکتاتور اصلا به مشورت اعتقادی نداشت و در آخرین دیدار با کابینهاش، گفته بود که راز موفقیتش در این بوده که هرگز با کسی مشورت نکرده است! ساعد از زبان سفیر ترکیه نوشته بود«که اولیای ترکیه یقین و اطمینان کامل دارند که فتح و ظفر بالاخره نصیب انگلیسیها و متفقین خواهد بود» اما رضاشاه بلافاصله خشمگین شده و رئیس دفترش به ساعد پاسخ میدهد «بر حسب فرمان مبارک تذکراتی ابلاغ مینماید.

نیروهای متفقین سوم شهریور ۱۳۲۰ شمسی وارد خاک ایران شدند. نیروی انگلیس در جنوب و مغرب خطی که از نقاط خانقین، کرمانشاه، خرمآباد، مسجد سلیمان، هفتگل، گچساران، رامهرمز و بندر دیلم و نیروی شوروی در شمال خطی که از قصبه اشنو، حیدرآباد، میاندوآب، زنجان، قزوین، خرمآباد، مازندران، بابل، زیرآب، سمنان، دامغان، شاهرود، علیآباد تا رود اترک میگذشت مستقر شدند.