
«موضوع احداث جاده سوم مورد نظر قرار گرفته و شاهنشاه با یک شرکت انگلیسی در این مورد وارد مذاکره شدهاند و قرار است شهرداری تهران برای حفظ اصول ظاهری، کشیدن جاده را به مزایده گذارده و پس از مطالعه پیشنهادات شرکت انگلیسی مذکور، برنده اعلام و در ضمن، امتیاز خرید و فروش زمینهای اطراف جاده سوم نیز به شرکت مذکور واگذار شود و در قبال این امتیازات مبلغی در حدود ۸۰ میلیون تومان به شخص اول مملکت پرداخت و ۳۰ الی ۵۰ هزار متر از زمینهای مرغوب کنار جاده سوم نیز برای تاسیس یک هتل درجه اول در اختیار موسسه بنیاد پهلوی گذارده شود.

روز دهم مرداد سال ۱۳۰۱ ه. ش محله «تازه آباد» انزلی آتش گرفت. ظاهرا یکی از خانههای این محله آتش گرفته و آتش به سرعت به خانههای مجاور نیز سرایت کرده بود. در جریان این اتفاق ۳۵ خانه طعمه آتش شد. مسوولان محلی در محل حادثه حاضر شدند اما به دلیل اینکه وسایل لازم و مناسب را برای اطفای حریق نداشتند از روسها به این منظور کمک گرفتند و به کمک وسایل موجود در کشتی جنگی روسیه که در انزلی پهلو گرفته بود، کار اطفای حریق پس از سه ساعت به پایان رسید. چون این دومین آتشسوزی متوالی در انزلی بود، نظمیه در مورد احتمال عمدی بودن آن بررسیهایی را انجام داد و در این رابطه دو نفر نیز بازداشت شدند.

همانطور که امروز فروش خام نفت، گاز و مواد معدنی را نقد میکنند، انتشار خاطرات بهصورت خاطره صرف را هم باید نقد کرد؛ چراکه این هم نوعی خامفروشی است. حال چقدر این فروش خام لازم است و تا کجا؟ بهنظرم به احوالات سیاسی و فرهنگی جامعه برمیگردد. اکنون شاهدیم که خاطرات را بدون ارزش افزوده قابل ملاحظه میفروشند. درحالیکه باید اینها را با پژوهش اعتبارسنجی کرد و صحت و سقم آنها را بررسی کرد. آفتهای زیادی مترتب خود خاطره است. بنمایه تاریخ شفاهی از خاطره گرفته میشود؛ اما خاطرهای که حاصل یک مصاحبه فعال است و با تحقیق و پژوهش اعتبارسنجی میشود که چقدر از آن درست و چقدر غلط است.

در دوره قاجاریه علاوه بر القاب اختصاصی که به افراد مهم و شاخص اعطا میشد، شاهزادگان، درباریان، رجال سیاسی و کارگزاران عالیرتبه دولت ملقب به القابی با پسوند «السلطان»، «السلطنه»، «الدوله»، «الملک»، «الممالک»و. . . بودند. این پسوندها از نظر اهمیت و ارزش در مراتب مختلفی قرار داشتند.

روز سوم مرداد ماه انتشارات ثالث میزبان رونمایی و جشن امضای کتاب «ارنست نولته: سیمای یک تاریخاندیش» بود. در این نشست دکتر مرتضی مردیها استاد دانشگاه و دکتر شروین وکیلی پژوهشگر تاریخ و علوم اجتماعی به بیان دیدگاههای خود در رابطه با اندیشه نولته و اهمیت این اثر پرداختند.

جنگ جهانی اول از روز اول اوت ۱۹۱۴ آغاز شد و تا سال ۱۹۱۸ ادامه یافت. در این جنگ حدود ۱۰ میلیون نفر کشته شدند. طی جنگ جهانی اول، نیروهای متحد یعنی بریتانیا، فرانسه، صربستان و امپراتوری روسیه که بعدها ایتالیا، یونان، پرتغال، رومانی و ایالات متحده هم به آنها پیوستند با نیروهای مرکزی، یعنی آلمان و اتریش و مجارستان (که بعدها ترکیه عثمانی و بلغارستان هم به آنها ملحق شدند) جنگیدند. ازجمله دلایل آغاز جنگ جهانی اول میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
۱- رقابت اتریش و روسیه در بالکان یکی از علل آغاز جنگ جهانی اول بود.

جنگ جهانی اول برای ایران اثرات مخرب و زیانباری داشت. در شرایطی که مردم ایران در قحطی و ناامنی روزگار میگذراندند، نادیده گرفتن بیطرفی ایران و ورود نیروهای متخاصم جنگ به کشور خود سبب ایجاد اغتشاشات فزاینده شد اما آنچه این کشورها برای ورود به ایران به آن استناد میکردند، مقابله با برخی تحرکات بود که منافع آنها را تهدید میکرد. آنچه دول مزبور خصوصا متفقین متذکر میشدند، فقدان نیروی نظامی قدرتمندی بود که بتواند از عهده مقابله با آشوبها برآید. ژاندارمری ایران که بعضا افسران وطنپرست نیز در آن مشغول بهکار بودند، به طرفداری از آلمانها متهم بودند.

طی چند دهه اخیر کلیه اسناد و مدارکی که دال بر دخالت سازمان سیا در کودتا علیه دکتر محمد مصدق و سرنگونی دولت ملی وی بود، از جمله اسناد همچنان محرمانه و غیرقابل انتشار بهشمار میآمد؛ اما اکنون یعنی در دولت دونالد ترامپ ناگهان انتشار این اسناد بلامانع اعلام میشود.

آکاکی خوشتاریا سرمایهدار گرجی تبعه روسیه بود که به دلیل اقدامات خیریهای که انجام میداد، در آن کشور شناخته شده بود اما شهرت خوشتاریا در ایران بیشتر مرهون یک قرارداد ناموفق است. خوشتاریا به علت ماهیت تجارتش همواره به شمال ایران و منابع این منطقه بهویژه نفت شمال توجه داشت و بالاخره موفق شد در ۱۹۱۶م قراردادی به منظور استخراج معادن و بهرهبرداری از اشجار شمال از جمله نفت با دولت ایران منعقد کند.

با وجود ظهور سه دولت صفویه و عثمانی و گورکانی در جهان اسلام و روابط این سه امپراتوری در یکی از مهمترین دوران تاریخ جهان یعنی طلوع انقلاب علمی و ظهور انقلاب دینی و عصر روشنگری و انقلاب صنعتی و افول این سه امپراتوری و ظهور استعمار و دگرگون شدن جهان مدرن، نیازمند فهم جدیدی از صفویه در ایران هستیم.