تحولات سیاست‌گذاری اجتماعیدر سال‌های پس از جنگ جهانی اول و روی کار آمدن دولت پهلوی، طرح‌های اقتصادی و اجتماعی متعددی در راستای مدرن کردن ایران اجرا شد.
مرد میدان عملسازمان برنامه که در اصل به پیشنهاد قوام برای تهیه برنامه عمرانی اول ایجاد شد، در سال‌های پس از او با ریاست عبدالرضا، فرزند هاروارد دیده رضاشاه، به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین اهرم‌های قدرت، در دست دربار قرار گرفت. به فاصله کمی، با فشارهای آمریکا ابوالحسن ابتهاج به ریاست این سازمان مهم رسید. این سازمان عملا کارهایی را که «اداره اصل چهار آمریکا» قصد داشت انجام دهد، به عهده گرفت.
گفتههافراهم کردن فهرستی از انقلاب‌ها و قیام‌های شکست‌خورده کار آسانی است: شورش دهقانی ۱۳۸۱، جنگ دهقانی در آلمان ۱۵۲۵، کمون پاریس در ۱۸۷۱، انقلاب اسپانیا در ۱۹۳۶ و .... با این حال به‌عنوان یک نتیجه‌گیری تاریخی، این ایده که تمام انقلاب‌ها شکست می‌خورند، اشتباه است.
زمینه‌‌های گفتمان عدالت اجتماعیدر تاریخ ۱۵ بهمن ۱۳۵۷، مهندس مهدی بازرگان، طی حکمی ازسوی امام خمینی (ره) به نخست‌وزیری منصوب شد. گفتمان عدالت اجتماعی دولت بازرگان را می‌توان گفتمان عدالت اجتماعی به‌مثابه اصلاح ساختار دولت و ایجاد دولت حداقلی نامید
گفته هاجیمز اسکات در اقتصاد معنوی دهقان، اخلاق معاشی اقتصاد روستایی پیش از سرمایه‌داری را چنین شرح داده است.
شکست الگوی توسعه در دوران پهلوی دومتا یک دهه پس از کودتای ۱۳۳۲ شاه درصدد تثبیت قدرت خود بود. در ادامه، حکومت پهلوی متکی به برنامه‌های پیشنهادی خارجی، تاسیس نهادهای جدید در عرصه توسعه و برنامه‌ریزی، درآمدهای کلان نفتی و واردات فراوان، برنامه‌های توسعه را طرح‌ریزی کرد. وجه غالب این برنامه‌ها، توجه و تمرکز بر رشد اقتصادی بود. در این برنامه‌ها، عرصه فرهنگ بومی و جنبه‌های سیاسی، مورد غفلت قرار گرفته بود.
نظام مالیاتی ایران در دوره قاجاردر دوره قاجار، نظام مالیاتی ایران به‌دست مستوفیان اداره می‌شد و ساختار ساده‌ای داشت؛ به این‌گونه که برای هر ایالتی، مستوفی در مرکز دارالخلافه به تنظیم دفاتر مالیاتی (جزوجمع) مشغول بود.
شکاف میان بخش‌های اجتماعیدلایل ناکامی‌های نظام برنامه‌ریزی توسعه را در چه عواملی می‌توان جست‌وجو کرد؟ در اینجا ما بر دو دسته محدودیت‌های عملیاتی و ساختاری در کشور تاکید می‌کنیم. به بیان روشن‌تر، دلایل مساله را در مثلث دولت، توسعه (عمران) و برنامه‌ریزی جست‌وجو می‌کنیم.
همه‌پرسی انقلاب سفیددر تاریخ ۶ بهمن ماه ۱۳۴۱ همه‌پرسی سراسری مربوط به اصلاحات ارضی اجرا شد. ۵ میلیون و۵۸۹ هزار و ۷۱۱ نفر برای انقلاب سفید و ۵۲۱ هزار و ۱۰۸ نفر علیه انقلاب سفید، آرای خود را به صندوق‌ها ریختند. در این انتخابات برای نخستین بار در تاریخ ایران زنان نیز به پای صندوق‌های رای رفتند و اصلاحات ارضی در سه مرحله انجام شد.
چرا اسلام ایرانی؟اشاره: هانری کربن (۱۹۰۳ـ ۱۹۷۸) فیلسوف و ایران‌شناس فرانسوی طی بیست سال پایانی عمرش، بخشی از سال را در ایران ساکن بود و در دانشگاه تهران تدریس و با مرحوم علامه طباطبایی و دیگر اندیشمندان مسلمان ایرانی گفتگو و در آثار فلسفی و عرفانی اسلام تعمق و تصحیح و تألیف می‌کرد و به همین جهت او را یکی از احیا‌کنندگان جریان فلسفه اسلامی در دوران معاصر به شمار آورده‌اند و افزون بر این همدلی بسیاری نیز با فرهنگ و تمدن ایرانی و شیعی داشت، به گونه‌ای که ایران را کانون معنویت و تاریخ ادیان می‌دانست. از جمله کارهای مفصل و ژرف او، مجموعه چهار جلدی «اسلام ایرانی» است که همکار ارجمندمان آقای دکتر رحمتی ـ سردبیر اطلاعات حکمت و معرفت ـ ترجمه کرده‌اند. گفتگوی زیر به همین مناسبت انجام شده است.