تعداد بازدید :173
شهري براي همه مليت ها
فقط چند روز از آمدنم به لندن گذشته بود که به اين نتيجه رسيدم که
اين شهر حسابي عجيب وغريب است و با چيزي که از آن در تصور داشتم و عکس
هايي که از آن ديده بودم، بسيار متفاوت است. چيزي که لندن را برايم
اين قدر عجيب و متفاوت مي کند، ساختمان هاي قديمي، کهنه و زيبايش
نيست، موزهها و گالري هاي متعددش نيست، پارک هاي پر از سنجاب و
درختهاي سن وسال دار و سربه فلک کشيده اش نيست، رودخانه تيمز هم نيست
که از دل شهر مي گذرد و خانه مرغ هاي دريايي است. چيزي که اين شهر را
اين قدر عجيب و متفاوت مي کند، آدم هاي رنگارنگ اين شهر است که انگار
از سراسر جهان در اين پايتخت اروپايي دور هم جمع شدهاند و آن را بدل
به شهري چندفرهنگي با چهره اي چندگانه و گونه گون کرده اند. هميشه فکر
مي کردم، استعمار يک جاده يک طرفه است، استعمارگر وارد کشوري مي شود و
آن را استثمار مي کند، ظلم ميکند و در کنار غارت منابع آن کشور،
فرهنگ آن کشور را هم تحت تاثير خودش درمي آورد و تغيير ميدهد؛ مثل
اتفاقي که با حضور انگلستان در هند افتاد و در کنار غارت منابعش، از
سيستم حکومتي و اداري انگلستان تاثيرات فراواني پذيرفت و اکنون زبان
انگليسي يکي از سه زبان رسمي در هندوستان است يا حتي جمهوري کوچک
ترينيداد و توباگو در نتيجه استعمار انگلستان، زبان خود را به فراموشي
سپرد و حالا انگليسي تقريبا تنها زبان زنده در اين کشور کارائيبي است،
اما حالا که در لندن روزگار ميگذرانم، ميبينم که استعمار سر ديگري
هم دارد و به همين دليل تنها تاثير استعمارگربودن براي انگلستان، کسب
بهره هاي اقتصادي نيست، بلکه فرهنگ اين کشور اروپايي هم در جريان
استعمار دستخوش تغيير شده است. البته اين تاثير در لندن بسيار بيشتر
است و در ديگر شهرهاي انگلستان کمتر. درواقع فکر مي کنم انگلستان با
توجه به تاريخ دراز استعماري اش و سابقه اي که در برخورد با فرهنگ هاي
ديگر داشته، تعامل با فرهنگ هاي ديگر را هم آموخته است و توانسته
دروازههاي کشورش را به سوي مردمي از ديگر سرزمين ها باز کند. برخي از
شهروندان انگليسي درواقع مردمي هستند که در همان دوران استعمار وارد
اين کشور شده و خرده فرهنگ هاي مستقل و قوياي را شکل داده اند و برخي
ديگر هم مهاجراني هستند که بعدا به اين کشور آمده اند، اما بزرگ ترين
داياسپوراهاي فرهنگي در لندن شکل گرفته است و حتي مهاجران محلات خاص
خودشان را شکل داده اند؛ کافي است در اين شهر بچرخيد تا بتوانيد نشانه
هاي فرهنگي مردمان گوشه اي از جهان را در لندن ببينيد؛ مردمي که
بازارهاي خاص خود، موسيقي و کنسرت هاي خود، محل عبادت خود، آرايشگرهاي
خود، پوشش سنتي خود و زندگي مخصوص به خودشان را به لندن منتقل کرده
اند و داياسپوراي خود را شکل دادهاند. کافي است در Seven sister يا
Newington قدم بزنيم تا کبابي ها، رستوران هاي کبابترکي و
باقلوافروشي ها دوره مان کنند يا برويم Brixton تا با سفري به اندازه
چند ايستگاه مترو، در آمريکاي لاتين و آفريقا پياده شويم. موزيک هاي
خياباني تند و جنوبي گوش کنيم، غذاهاي تند برزيلي، اروگوئه اي و
پاراگوئهاي بخوريم، آرايشگاه هايي براي بافت موي آفريقايي بيابيم و
لباس هاي سنتي و دست دوز آفريقايي بخريم. کافي است به اين محلات وارد
شويد تا فراموش کنيد در چه نقطه جغرافيايي ايستادهايد، بازارهاي ميوه
وتره بار، ماهي فروش ها و مغازه هاي فروش گوشت که سيرابي، پاچه و کله
و صدف و ميگو و خرچنگ ميفروشند، همه وهمه باعث مي شوند خود را در
هرجايي غير از لندن تصور کنيد. ايراني ها هم براي خودشان محلاتي در
شمال لندن دارند که مي توان در آنها از شامپو صحت تا پفک چي توز پيدا
کنيد، غذاي ايراني بخوريد يا آرايشگاه ايراني برويد. البته اين
رستوران ها و فروشگاه ها محدود به شمال نيست و حتي در مناطق ديگر که
بيشتر محل زندگي خود انگليسي هاست، رستوران هاي ايراني باز هم ديده مي
شوند و شما مي توانيد در اين رستوران ها کشمش و زعفران غذايي به
خوشمزگي نايب در تهران پيدا کنيد. يکي از سرگرمي هاي اين روزهايم اين
است که وقتي در مترو نشستهام، سري بچرخانم و همقطارهايم را نگاه کنم
و حدس بزنم هرکدام ريشه در چه سرزميني دارند و لباس و تهچهره شان
آنها را به چه تکه اي از جهان متصل مي کند. لباس پوشيدن ها، نوع
آرايش چهره و لباسها آن قدر در لندن متفاوت است که شما تقريبا با هر
لباسي يا هر آرايشي که بيرون بياييد، براي هيچ کس انگار عجيب نيست.
پسري با قيافه آسياي شرقي، هدفون در گوش دارد و کتاب مي خواند، زن
جواني با رنگ پوست قهوه اي، موهاي فر قرمزش را بالاي سر جمع کرده و در
کنار مردي سفيدپوست و بچه اي با رنگ پوست قهوه اي روشن بلندبلند
ميخندد. مردي با چهره تاجيکي يا افغان و خطوط عميق بر چهره اش کلاه
سنتي اش را روي سر جابه جا مي کند. زن محجبه رنگين پوستي هم دارد توي
آينه خودش را نگاه مي کند و رژ لبش را مرتب ميکند. گرچه هنوز هم
بيشترين درصد جمعيت لندن را سفيدها؛ يعني انگليسيها و مردمي با ريشه
اروپايي تشکيل مي دهند، اما لندن پذيراي بيش از ٢٧٠ مليت است و همين
به لندن بزرگ ترين جمعيت غيرسفيد را در مقايسه با ساير پايتخت هاي
کشورهاي اروپايي، بخشيده است.
□
روزنامه شرق ، شماره 3082 به
تاريخ 19/11/96، صفحه 16 (روزنامه فردا)