مقالات معماری و شهرسازی

شهر زیبا و تاریخی بخارا که به بخارای شریف هم شهرت دارد پنجمین شهر بزرگ کشور ازبکستان است. این شهر در جلگه ای از رودخانه ی زرافشان و در جوار کانال شاهرود قرار دارد.
مردم این شهر که حدود سیصدهزار نفر جمعیت دارد به زبان فارسی تاجیکی سخن می گویند. شهر باستانی بخارا از قدیمی ترین و کهن ترین شهرهای فرارود است که بیش از دو هزار و پانصد سال قدمت دارد.

با شکوه ترین و زیباترین اثری از آثار فراوان پاسارگاد که نسبتا آبادتر به جا مانده و از هر کجای دشت مادر سلیمان، مانند کوهی نمایان است. آرامگاه کوروش کبیر بنیانگذار شاهنشاهی در ایران می باشد که در سال 529 ق.م جسد رشیدترین سردار تاریخ شرق باستان درون آن نهاده شد.

خوبچهر کشاورزی : بعد از نزدیک دو هفته باخودم قرار گذاشتم کارهای دیگرم را کنار بگذارم و فقط قلم را روی کاغذ بگذارم و بنویسم. باشتاب هم این کار را کردم. باید با نگرانی هایم کنار می آمدم تا بتوانم بنویسم.زندگی سبز که یک تجلی و یک حق است در چشم بهم زدنی سیاه و دیگر گون می شودو هیچ پناهی نیست...

درک صحیح از باور ذهنی که باعث خلق یک اثر باستانی شده است به شناخت بهتر و درک هویت تاریخی کشور کمک می‌کند.
خوبچهر کشاورزی پژوهشگر و عضو انجمن مفاخر معماری ایران در گفتگو با خبرنگار حوزه میراث و گردشگری گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ گفت: تخت جمشید یا پارسه که شهری است باستانی از کشوری با قدمت تاریخی فرهنگی طولانی، سالیان متمادی پایتخت تشریفاتی پادشاهان ایرانی در زمان امپراتوری هخامنشیان بوده است، تخت جمشید ناشی از تراوش ذهنی و نتیجه یک جهان‌بینی است، در واقع قسمت اعظم ساخت تخت جمشید بر اساس باور دینی آن دوره شکل گرفته است.

انسان طبیعت معماری
عدم شناخت نظام استواری طبیعت که سبب تداوم زندگی بر روی زمین می گردد، غفلت از اثرات فن آوری های شتاب زده عدم مدیریت صحیح در حفظ کاربری زمین، جنگل و آب، مصرف بی رویه سوخت های فسیلی در تداوم توسعه نامحدود شهرها و ... همه و همه از رایج ترین تظاهرات منفی تغییر روابط بین انسان و طبیعت به شمار می رود.

گفت و گو با دکتر کامبیز نوایی
مسئله اصلی کتاب «خشت و خیال» مسئله زیبایی است و اگر بخواهیم آن را قاعده مندش کنیم بحث هویت به میان می اید. در مورد تهران پرسش این است که اساسا زیبایی وجود دارد یا ندارد؛ و این که چه نسبتی با هویت جامعه سنتی ما دارد؟ اساسا زیبایی در شهر تهران هویت مند است یا نه؟

گنجینه‌های ایران کهن
طاق خسروانی، یادگار شکوه ایران باستان، با بی توجهی عراق، روز به روز به پایان خود نزدیکتر می‌شود. پرسش اینجاست، کشورمان تا کنون برای حفظ این میراث ایرانی، چه کرده است؟

شهرک شوشتر نو در همجواری شهر شوشتر، از جمله شهرهای جدید الاحداث است، که با هدف بهبود وضعیت اقتصادی و گسترش شهر شوشتر برنامه ریزی ساخت و طراحی آن صورت پذیرفت.

شهر سمرقند به عنوان معروف‌ترين و شناخته‌ شده‌ترين شهر ماوراء‌النهر، در فاصله 300 كيلومتری جنوب‌غربی تاشكند، پايتخت جمهوری ازبكستان واقع شده است. بر اساس يك روايت تاريخی، شهر سمرقند را افراسياب، پادشاه اساطيري توران بنا كرده به نحوی که هنوز، بقايای آن شهر قديمی در محل تپه افراسياب مشهود است.
بنا بر قولی ديگر، اسكندر مقدوني در چهار قرن قبل از ميلاد، آن را بنا می کند.

نظریه جامعه کوتاه مدت
«ایران برخلاف دراز مدت اروپا جامعه ای کوتاه مدت است» (کتوزیان، 1390: 9) این نظریه ره آورد مطالعه عینی و انضمامی در ساختار و بافت سیاسی و اقتصادی ایران است. کاتوزیان سه مشخصه اصلی برای هویت جامعه کوتاه مدت بر می شمرد:

یارب ان آهوی مشکین به ختن بازرسان وان سرو خرامان به چمن بازرسان
دل آزرده ما را به نسیمی بنواز یعنی آن جان ز تن رفته به تن بازرسان
آن که بودی وطنش دیده حافظ یا رب به مرادش ز غریبی به وطن بازرسان

فهرست تفصیلی پژوهشی ولادیمیر مینورسمی روسی ایرانشناس معروف روسی، در ایران منتشر شد.
این کتاب که به کوشش گودرز رشتیانی و ناهید عبدالتاجدینی تالیف شده انعکایس بخشی کوچک اما مهم از فهرست مطالعات ایرانشناسی است که به همت ایرانشناس برجسته روس ولادیمیر مینورسکی فراهم امده است. اثار ذکر شده در این کتاب، در آرشیو شرق شناسان روس، در انستیتو نسخ خطی آمادمی علوم روسیه در پترزبورگ نگهداری می شود.

این باغ را بابرشاه در پهلوی باغهای دیگر کابل در زمان حیات خود احداث نموده و نظر به علاقه ای که بابر به این باغ داشت وصیت نمود تا جسد وی را در همین باغ بدون اینکه بالای مرقدش گنبد و عمارتی اعمار نمایند، دفن کنند. این باغ بعداً از طرف اولادهء بابر ترمیم و مرمت گردیده و مخصوصاً شاه جهان پول زیادی را در ترمیم آن به مصرف رسانید و یک مسجد مرمرین ساخت .

مسجد و مدرسه سپهسالار (شهید مطهری) نخستین و بزرگ‌ترین مسجد و مدرسه عالی در تهران است.
معماری این مسجد از نزدیک‌ترین تلفیق‌ها میان معماری ایرانی و معماری مساجد استانبول است. مسجد سپهسالار گنبد ویژه‌ای دارد؛ تعداد مناره‌های بیش از اندازه متداول آن که حدود 10 مناره است و گنبد دو گوش خوابیده‌اش نشان از سبک معماری مساجد ترکیه دارد.

مولانا جلال‌ الدین محمد بلخی معروف به مولوی یکی از مشهورترین شاعران ایرانی است. نام او محمد و لقبش در دوران حیات خود جلال‌ الدین بوده و لقب «مولوی» در قرنهای بعد (ظاهراً از قرن نهم) برای وی به کار رفته است.

یک محاسبه ساده نشان می دهد که اگر پل الهوردی خان اصفهان با شیوه های معمول و مرسوم امروزی ما ساخته شده بود، می بایست طی سنوات گذشته حداقل 128 بار دیگر تخریب و از نو ساخته می شد! واقعیات تلخ امروز حاکی از بهره وری بسیار کم صنعت ساختمان در ایران است که از پیشینه درخشان آن فاصله گرفته و از استانداردهای متداول امروز بسیار دور مانده است.

روستای ورکانه همدان که به عنوان نگین گردشگری روستایی این استان شهرت یافته است با سنگ‌های لاشه که تمام‌ کوچه‌های آن را احاطه کرده‌اند زیر نورهای موضعی به رنگ قهوه‌ای سوخته در می‌‌آیند که تصاویر اروپای دوران رنسانس را یادآور می‌شود.

صنم مودی- دیوارهای قطور، کوچه های باریک؛ از در که به درون می روی اتاق ها چندان بزرگ نیستند. رف هایی که از هزارهای دور هنوز روی دیوار جایشان را برای خود حفظ کرده اند. روزگاری در این کوچه زن ها و مرد می آمدمد و می رفتند. کودکان حتما دور هم جمع می شدند و بازی می کردند، چند هزار سال از آن روزها گذشت. تا آنکه هگمتانه را کاووش کردند و شهری را از زیر خروارها خاک بیرون آوردند.

منابع نشان می دهد اولین سرشماری نظام مند و قابل اعتنا در ایران در سال 1248 هجری شمسی مقارن با 1286 هجری قمری و مصادف با 1870 میلادی به همت میرزا عبدالغفار منجم (ریاضیدان نامدار عصر قاجار) در زمان ناصرالدین شاه و در محدوده شهر تهران انجام شده است.

بی تردید در گذشته و در حدود هشت هزار سال قبل و در زمانی که جمعیت جهان از پنج میلیون نفر تجاوز نمی کرد، تاثیر انسان بر طبیعت و بالعکس چندان محسوس نبود ولی به تدریج و با گذشت زمان و تغییرات گسترده پیش آمده از جمله افزایش جمعیت جهان به حدود شش میلیارد نفر تاثیر این دو پدیده بر هم کاملا مشخص و مبرهن شد.