ایران دارای میراث بزرگ معماری جهان است . از كهن‌ترین بناهای مهم معماری ایران، زیگورات چغازنبیل كه در 1250 سال قبل از میلاد مسیح بنا شده است تا بناهای دوره معاصر، تاریخی بیش از 3000 سال را در بر می‌گیرد. در تمامی دوره‌های تحول تاریخ معماری تا آستانه معماری معاصر، آثار زیادی در گوشه و كنار این سرزمین كهن وجود دارد كه سهم بزرگی را در شكل دادن و پیشبرد جریان معماری جهان به عهده داشته‌اند.

دغدغه پیوند با گذشته وعدم توفیق در به وجود آوردن یك جریان معماری كه بتواند به صورت صحیح، تداوم‌بخش و تكامل دهنده تاریخ معماری ایران باشد و سهمی را در معماری معاصر جهان به خود اختصاص دهد و یا بتواند به پیشبرد معماری جهان كمك كند، موجب شده است كه معماران ایرانی با استفاده از تجربیات قبلی تلاش‌های جدیدی را آغاز كنند. در این تلاش دو نكته حائز اهمیت است:

• اول اینكه معماری جهان در مجموع، یك سیر تكاملی را نشان می‌دهد و تمامی عناصر، اجزاء این سیر تكاملی‌اند و مشخصة این سیر تكاملی عظیم كه در بیش از چند هزار سال رخ داده است، حركت عمومی آثار معماری به موازات حركت كلی جهان هستی، یعنی حركت از یك كیفیت مادی به یك كیفیت روحی و به بیان معمارانه، كم كردن ماده و افزایش فضاست .
• دوم اینكه در تمامی آثار معماری، خلاقیت، وجه مشترك است كه به دو شكل بروز می‌كند، یكی خلاقیت نظری، یعنی آن مبنای فكری كه اثر معماری براساس آن استوار می‌شود و دیگر خلاقیت فضایی است كه بخش معمارانه آن را اثر تشكیل می‌دهد. لذا هر اثر معماری كه فاقد خلاقیت باشد، نمی‌تواند در سلسله عظیم آثار تاریخ معماری جهان جایی داشته باشد.

انجمن مفاخر معماری ایران بر این باور است كه:

• بـــــزرگداشت ارزش‌ها و مفاهیم والای انسانی در معماری ایران، به همراه معرفی جلوه‌های باشكوه در هنر و فرهنگ معماری و شهرسازی ایران زمین و تجلیل از معماران فرهیخته معاصر، می‌تواند در یك گفت‌وگوی فراگیر و در تماس با معماری معاصر دنیا به ارائه اندیشه‌های پیشرو و قابل تأمل بیانجامد. این كار جبراً بر زمینه‌ای از ادراكات قابل انعطاف در زمینه فلسفه و اندیشه معماری ایران، در شرایطی تكیه می‌كند كه سنت‌های نیرومند پژوهشگری در جهان و فشار ناشی از حجم عظیم اطلاع‌رسانی، هرگونه نگرش نو را به شدت تحت تأثیر خود قرار می‌دهد.
• ـ بــا علم بــر ضرورت بازنگری در معیارها و ضوابط جاری در فضای معماری كشور، ضمن دعوت از همه دست‌اندركاران، معماران و شهرسازان برای همكاری در معرفی و شناخت ارزش‌های متعالی در این حیطه، امید دارد كه تعیین روز معمار در تقویم رسمی كشور و اجرای برنامه‌های متناسب و فراگیر در هفته معماری و شهرسازی بتواند توجه آحاد جامعه را بیش از پیش به نیازهای امروز و فردای محیط مصنوع پیرامون خود جلب نماید. لذا پیشنهاد می‌شود كه در سال 1384 و در عرصه معماری و شهرسازی كشور قدم‌های نخست در این راه برداشته شود.

1. حمایت از ایجاد و تقویت تشكل‌های معماری و نیز انسجام جوامع، انجمن‌ها و كانون‌های موجود معماری و شهرسازی در سراسر كشور با حضور معماران و شهرسازان و اندیشمندان هر استان و براساس نیازهای منطقه‌ای.
2. تقویت واحد‌ها و بخش‌های معماری و شهرسازی در سازمان‌ها و مراكز ذیربط دولتی و عمومی كه در حال حاضر متولی امر ساخت و ساز در كشور می‌باشند. و نیز ایجاد آن در دستگاه‌های اجرایی كه بنحوی با خلق محیط مصنوع سروكار دارند.
3. تبیین جایگاه معمار و معماری در جامعه و ارتقاء نقش معماران در طرح‌ها و پروژه‌های فنی و اجرایی.
4. تحول در آموزش معماری و شهرسازی و جذب نیروهای متخصص و فرهیختگان برای اصلاح و پیشرفت سیستم‌های موجود آموزشی در سراسر كشور.
5. ارتباط مستمر بین آحاد مردم، معماری و معماران از طریق رسانه‌ها و مراكز دانشگاهی و تحقیقاتی.

قدر مسلم آن كه دست‌یابی به برآیند همسو در نیروهای كارآمد و سازنده علاوه‌بر حفظ دست‌آوردهای با ارزش این بخش از تمدن ایرانی، به ارائه مفاهیم نو و هویت‌بخش در معماری ایران خواهد انجامید.

انجمن مفاخر معماری ایران