برج خان در شهر بندر ریگ از بنادر استان بوشهر واقع شده است. این بنا در جنوب شهر واقع است. بنای برج خان متعلق به خانعلی خان حیاتداووی است که قدمتی ۲۳۰ ساله دارد و به اسم مالک برج معروف است.
به گزارش ایسنا خانین حیاتداوودی دوره صفویه از محل اصلی خود یعنی لرستان جدا شده و به بلوک حیاتداوودی آمده‌اند. الله کرم خان حیاتداوودی دو کتاب به اسم شش فصل و ترجمه فارسنامه این بلخی از انگلیس به فارسی دارد. او مقدمه کتاب اجداد خود را ذکر کرده و چنین خود را معرفی می‌نماید:
الله کرم بن خانعلی بن حسین بن امیر بن مراد بن ناصر بن اسماعیل بن ناصر بن امیر حسین بن حسینقلی برج خان محل حکومت خانین و تصمیم گیری سیاسی و منطقه‌یی بوه است.
سبک معماری بنا (بیت میلانی) است نمونه این ساختمان در کشورهای خلیج و ساختمان‌های بافت قدیم شهر وجود دارد. ساختمان دارای دو بخش اندرونی و بیرونی است و از نوع حیاط مرکزی است که اتاق‌های اطرف و حوض در وسط حیاط تعبیه شده است. بنای برج دو طبقه است که هر طبقه دارای دو اتاق به ابعاد ۵×۵ است و بین آنها راهرو وجود دارد. جلو اتاق‌ها طارمه یا بالکن واقع است که با ۱۴ ستون از نمای روبه‌رو نگهداشته شده است. در روی پشت بام دارای سرستون‌هایی با گل میخ گلوله‌یی است که چون نگهبانی به نظر می‌رسند که روبه‌روی دریا یا خلیج فارس به مراقبت از برج ایستاده‌اند. مصالح به کار رفته در ساختمان سنگ‌های اسفنجی است که حاصل فسیل‌ها مرجان گوش ماهی و صدفهای دریایی است که از سواحل جزیره خارک و خارگو به بندر ریگ توسط لنج آورده شده‌اند. ملاط به کار رفته ساروج و پوشش سقف از چوب صندل (چندل) و بوریا است. تزیینات ساختمان مربوط است به در و پنجره‌ها که از جنس چوب ساج است و اشکال گل و بوته و حیوانات روی آن حک شده است. دیگر گره چینی‌های زیبای درها و پنجره‌ها و گنجه‌های دیواری است. همچنین بنا دارای پرده کرکره‌های چوبی از پشت، یعنی بیرون اتاق‌هاست. هلال‌های رنگی زیبایی خاصی به ساختمان بخشیده است. گچ‌بری‌های زیبا داخل بنا که در سردرها بکار رفته است به شکل خطوط و اشکال هندسی است و نیز قاب چوبی آینه‌های نصب شده در اتاق‌ها و چوب لباسی و تزیینات چوبی که به شکل دم حیوانات و سر بزکوهی است، بر زیبایی ساختمان افزوده است.
خبرگزاری دانشجویان ایران – بوشهر – خرداد ۱۳۸۳
