به نام خدا
دویست و هفتاد و دومین گفتمان هنر و معماری
مجموعه تاریخی عباس آباد از آثار تاریخی استان مازندران است. مجموعه باغ های عباس آباد در ۹ کیلومتری شهرستان بهشهر و در دامنه رشته کوه های البرز و در میان جنگل های انبوه قرار گرفته و از جمله مهمترین و بزرگترین باغ های تاریخی ایران است که در سال ۲۰۱۱ (همراه با ۱۲ اثر دیگر باغ ایرانی) در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است، این مجموعه با وسعتی نزدیک به ۵۰۰ هکتار، شامل سد عباس آباد، مخزن و دریاچه سد، گلباغ، کاخ، حمام، آسیاب آبی، و دو برج آجری می باشد که به دستور شاه عباس اول صفوی در سال های ۱۰۲۰ و ۱۰۲۱ هجری قمری در محلی که پیش تر “خرگوران” نام داشت ساخته شده است و در حال حاضر مهمترین باغ غیرکویری ایران به شمار می آید.
سد دریاچه با گنجایش ۶۰۰ هزار متر مکعب از نوع مخزنی بوده و جنس دیوارۀ آن از ساروج می باشد. دریاچه طبیعی عباس آباد با وسعتی بالغ بر ۱۰ هکتار با عمارتی در مرکز آن (که در زمان آبگیری دریاچه، عمارت با ارتفاعی بالغ بر ۱۸ متر به زیر آب می رود) و فقط سقف آن همراه با درختچه هائی نمایان است. این بنای آجری به شکل چهارطاقی، دارای ۸ جرز در پیرامون و یک جرز در مرکز است. ابعاد جرزها به صورت تقریبی ۴*۴ متر می باشد که بر روی یک سکو قرار گرفته اند. عدم وجود پله آجری در بنا و اطراف چهارطاقی می تواند نشان دهندۀ آن باشد که بنای مذکور نخست جهت مقاوم سازی سد، احداث گردیده و سپس با توجه به آبگیری سد، به آن کاربری تفریحی داده باشند. با بررسی پیرامون شیوه انتقال آب به دریاچه، دانسته شده که در زمان احداث مجموعه، آب دو چشمه “قوری چشمه” و “سرچشمه” را از بالا دست بر اساس اختلاف سطح شیب دار به قسمت فوقانی هدایت نموده اند.
به همین صورت، باغ عباس آباد بر بالای تپه ی طبیعی مشرف به دریاچه احداث شده است، طراحان باغ با برش تپه و ایجاد صفّه، باغی مطبّق و پلکانی ایجاد کرده و در بالاترین قسمت تپه اقدام به عمارت سازی کرده اند.
این باغ براساس شواهد بدست آمده، یکی از بی نظیرترین باغ های ایرانی است. معماری باغ و باغ سازی کاملاً به صورت قرینه انجام پذیرفته و با احداث به روش پلکانی و همچنین با بکارگیری سطوح شیب دار و لوله های سفالی، علاوه بر زیبائی، موسیقی آب را در باغ ایجاد کرده اند. محوطه گلباغ یا ایستگاه توزیع آب به فاصله ۶۰۰ متری از باغ واقع شده است. آب چشمه به این محوطه هدایت شده، سپس با گردش در حوض های متعدد، به پیروی از سطوح شیبدار و همچین لوله های سفالی به سمت باغ اصلی حرکت می کند. از بخش های دیگر وابسته به باغ، حمام، گرمخانه، برج آجری، آسیاب آبی است که به لحاظ معماری و تاریخ احداث آن حائز توجه است.
در دویست و هفتاد و دومین گفتمان هنر و معماری که به همت موسسه مطالعاتی جهانباغ ایرانیان برگزار میشود و به معرفی باغ جهانی عباس آباد (بهشهر) اختصاص دارد، آقایان شهریار سیروس، دکتر عباس طاهری و مهندس علی اکبر نصرآبادی سخن خواهند گفت که با نمایش فیلم همراه است. دبیر پنل خانم مهندس انوشه منصوری هستند. همچنین در این برنامه آئین رونمائی “تمبر باغ ایرانی” و معرفی “روز باغ ایرانی” پیش بینی شده است.
زمان: چهارشنبه ۱۶ اسفند ماه ۱۳۹۶ از ساعت ۱۵:۳۰ الی ۱۷:۳۰
مکان: موزه هنرهای دینی امام علی (ع) خیابان ولیعصر (عج) – بالاتر از ظفر – بلوار اسفندیار – شماره ۳۵
