به نام خدا
سیصد و چهاردهمین گفتمان هنر و معماری
باغ پهلوان پور یکی از آثار بر جای مانده از اواخر دوران قاجاریه در ایران است که با مساحت ۵ هکتار در محله مزویرآباد در شهر مهریز (۳۰ کیلومتری جنوب شهر یزد) قرار دارد مالک آن (حسن ملا رضا) بود و بعد از وی در اختیار دامادش علی پهلوانپور (از تاجران یزدی بنام در آن زمان) قرار گرفت و نام باغ از نام ایشان گرفته شده است. این باغ در مهرماه سال ۱۳۸۱ به ثبت آثار ملی رسید و بعد از آن به همراه هشت باغ دیگر در سال ۲۰۱۱ افتخار ثبت آثار جهانی در یونسکو را نصیب خود نمود تا بر اهمیت آن بیش از پیش تاکید شود.
حیات باغ از آب قنات (حسن آباد) بهره مند است، ضمن آنکه قنات شاه حسینی و مزویرآباد نیز در آبیاری این باغ نقش دارند. باغ دارای ۱۶ حقابه است که هر ۱۲ روز یکبار به آن تعلق می گیرد و زمان هر کدام از این حقابه ها نیز حدود ده دقیقه می باشد. در اطراف جوی اصلی باغ، درختان کهنسال و استوار چنار جلوه گرند و علاوه بر آنها، درختان مثمر و دارای میوه نیز در باغ کاشته شده اند که از جمله آن ها می توان به درختان بادام، خرمالو و انار اشاره کرد. کاشت این درختان نشان می دهد که علیرغم آب و هوای گرم استان یزد، این منطقه دارای آب و هوای نسبتاً خنک است که با سایر مناطق استان تفاوت دارد.
در بخش ورودی باغ، علاوه بر برج نگهبانی، اصطبل و کاهدان دیده می شود که همگی در زمان قاجاریه ساخته شده اند، اما تزئینات بکار رفته در بنای برج شباهتی نزدیک به تزئینات بناهای دوره زندیه دارد. زیباترین و باشکوه ترین بنای موجود در این باغ، کوشک یا شربت خانه است که دارای دو و نیم طبقه و در امتداد مسیر اصلی باغ قرار دارد. قسمت های مختلف کوشک همچون تالار، گوشواره ها و حوضخانه با طرحی دلنشین مربوط به دوره قاجار است و آب قنات حسن آباد از وسط آن عبور می کند و در باغ جریان می یابد.
علاوه بر کوشک، بنای شاخص دیگری در باغ پهلوان پور وجود دارد به نام (زمستانخانه) که نسبت به سایر بناها معاصرتر بوده و ساخت آن به دوره پهلوی اول باز می گردد. این بنا دارای یک طبقه و شامل اتاق های نشیمن، پستو، مطبخ و طنبی می باشد و در زمستان مورد استفاده قرار می گرفته است. بعدها در حفاری هائی که در باغ بعمل آمد، بخش هائی همچون آشپزخانه، انباری و حمام از زیر خاک بیرون آورده شدند که همگی در کنار کوشک باغ قرار دارند. علاوه بر اینها در سمت شمالی باغ، مکان زندگی و کارگاه خدمتگزاران باغ بوده است.
در سیصد و چهاردهمین گفتمان هنر و معماری که به همت موسسه مطالعاتی جهانباغ ایرانیان برگزار می شود و به معرفی باغ جهانی پهلوانپور مهریز اختصاص دارد، آقای مهندس فرامرز تطهیری مقدم، خانم مهندس خوبچهر کشاورزی و آقای مهندس ابوالحسن میرعمادی سخن خواهند گفت که با نمایش فیلم همراهست، دبیر پنل گفتگو خانم مهندس انوشه منصوری هستند.
زمان: چهارشنبه ۴ اردیبهشت ۱۳۹۸ از ساعت ۱۵:۳۰ الی ۱۷:۳۰
مکان: موزه هنرهای دینی امام علی (ع) خیابان ولیعصر (عج) – بالاتر از ظفر – بلوار اسفندیار – شماره ۳۵
