در مورد معماری مطالب بسیارا ز زبان معماران بزرگ و صاحب نظران در این رشته گفته شده است که برخی منطقی و برخی کمی خارج مطلب بوده است .
معماری یک هنر است و باید هنر گونه آن را تحلیل نمود .
هنر ها را نمی توان قبل از خلق آن سنجید. زیرا هنر جنسیت تشابه ندارد.
اجسام وطبیعت وجانوران الهام در هنر ها با الهام وجودی آن ها می باشند .
هر اثر هنری پس از خلق اثر قابل بررسی وکاویدن است البته توسط صاحبنظران .
جهت شناخت یک اثر هنری میبایست آن هنر را شناخت و فهمید زیرا خلق هنر توسط هنرمند شامل تفکرات وخلاقیت ها و برنامه خالق هنر می باشد .
هرچهاردیواری بایک سقف یک اطاق است اما رازی در آن نهفته است که معمار با تعریف هنر گونه کاربری وزندگی را در آن تعریف می کند .
خانه از چندین اطاق تشکیل می شود اما کدام خانه دارای معماری وکدام خانه فقط چهار دیواری است ؟
با توجه به مطلب فوق می توان گفت که معماری روح زندگی در کالبد جسم است.
معماری هرساختمان ویا مجموعه ای مخصوص به خود آن مجموعه در آن مکان است واگرآن اثرمعماری در مکان دیگر اجرا شود دیگر آن معماری مناسب آن محیط نیست زیراتکرار وکپی نمودن یک اثر معماری در بسیار موارد موجب محو آن اثر ارزشمند می گردد . یک اثر معماری همانند یک سکه نیست که ضرب وتکثیر شود .
طراحی هربنایی علاوه بر برنامه وخواسته های سفارش دهنده نیاز به شناخت طبیعت و موقعیت و شرایط اقلیمی وحتی قوانین شهرسازی آن منطقه دارد زیرابدون درنظرگرفتن طبیعت وشرایط اقلیمی وضوابط وقوانین شهرسازی فقط یک چهاردیواری باسقف است که بنظر نگارنده نمی توان به یک اثر معماری گفت.
سری سازی ساختمانها در معماری :
اگر یک طرح معماری در یک مجموعه سری سازی شود آن مجموعه یک معماری منسجم وبا ارزش نیست زیرا لازم است که سری سازی را با تفکر وتلفیق شرایط محیطی و اقلیمی در نظر گرفته شود بطور کلی یک اثر معماری باید با تفکر و الحاق به یک دیگر انجام پذیرد و در این راستا نیاز است معمار ( طراح ) در هنگام طراحی از آن مطلع و مبانی لازمه جهت سری سازی رادر طراحی لحاظ کند تا این سری سازی و تکرار باعث آشفتگی یک اثر معماری بصری و عدم تطابق با شرایط اقلیمی ومحل و یا تخریب ذهنی بیننده نگردد .
اشاره ای به سری سازی ساختمانها موفق ویا ناموفق از نظر معماری :
- اگرنگاهی به مجموعه مسکونی شهرک اکباتان تهران شود مشخص می گردد از یک طرف سری سازی و ازطرف دیگر دارای یک تعریف جمعی است زیرا یک هماهنگی در استقرار بلوکها دیده می شود در ضمن سعی گردیده که شرایط اقلیمی مخصوصا” کوران هوا و وزش باد ونسیم درطرح لحاظ گردد بطوریکه ان مجموعه دارای تعادل آب وهو ایی در منطقه گردیده است .
- متاسفانه احداث بیشتر ساختمانهای رفیع موجود در ایران بدون رعایت مسایل زیست محیطی و عدم شناخت آب وهوا باعث انحراف نسیم و باد که منجر به تغییرآب وهوا در منطقه ساخت بلکه منطقه شهری وخودشهر می گردد .
- در طراحی شهرک اکباتان تهران امکان عبور کوران هوا از طریق پیلوت ها امکان پذیر گردیده است .
- پروژه شهرک اکباتان در قبل از انقلاب طراحی وقسمت اعظمی از بلوک ها نیز ساخته شده است و متاسفانه بعد از انقلاب با برخی دخل وتصرف درساخت برخی بناها برخی پارامترهای ارزشمند را از بین رفته است .
- با احداث در پروژه های مسکن مهر یا پروژه های مسکن ملی برای تامین مسکن یرای قشر آسیب پذیر وقشر نیازمند وعلاقمندان به خانه دارشدن و داشتن سرپناه برای سکونت با ساخت بلوکهای شش طبقه ( کمتر ویابیشتر ) بدون مطالعه شرایط اقلیمی سدی در جلوی نسیم و کوران هوا ایجاد گردیده که مانع جریان و یا کوران هوا به پشت آن بلوکها ویا اراضی خواهد شد باعث تغییر آب وهوا ودیگر موارد اقلیمی می شود. .
- نسیم وکوران هوا همچون امواج تلویزیونی است که اگر به مانعی برخورد کنند متوقف ویا برمی گردد .
- اگر نسیم صبح گاهی نباشد شبنمی بر گلی نیست وگل است که باشبنم همدم است .
- درراستای سیاستها در زمینه معماری بنا ها در شهرها و روستاها لازم است در ضوابط و دستور العمل هایی در مورداعمال شرایط اقلیمی صادر شده و اجباری گردیده بطوری که طراحی معماری با توجه به شرایط اقلیمی و توپوگرافی زمین انجام پذیرد .
- نباید پروژه های مسکن ویا تجاری ویا اداری که دارای مولفه ای لازمه هستند رادرمکان دیگر احداث نمود وچنان چه آن مجموعه ها داری پارامترهای لازمه با توجه به موقعیت وشرایط محیطی جدید می باشد با حفظ هویت معماری وشهرسازی لازمه سری سازی شود .
- دانشمندان معتقدند تغییر شر ایط اقلیمی بدتر از جنگ بوده وخساراتی که با تغییر شرایط اقلیمی به حیات زیست وارد می کند قابل جبران نیست .
بیژن علی آبادی – مهر ۱۴۰۴
