ایران دارای میراث بزرگ معماری جهان است . از کهن‌ترین بناهای مهم معماری ایران، زیگورات چغازنبیل که در ۱۲۵۰ سال قبل از میلاد مسیح بنا شده است تا بناهای دوره معاصر، تاریخی بیش از ۳۰۰۰ سال را در بر می‌گیرد. در تمامی دوره‌های تحول تاریخ معماری تا آستانه معماری معاصر، آثار زیادی در گوشه و کنار این سرزمین کهن وجود دارد که سهم بزرگی را در شکل دادن و پیشبرد جریان معماری جهان به عهده داشته‌اند.
دغدغه پیوند با گذشته وعدم توفیق در به وجود آوردن یک جریان معماری که بتواند به صورت صحیح، تداوم‌بخش و تکامل دهنده تاریخ معماری ایران باشد و سهمی را در معماری معاصر جهان به خود اختصاص دهد و یا بتواند به پیشبرد معماری جهان کمک کند، موجب شده است که معماران ایرانی با استفاده از تجربیات قبلی تلاش‌های جدیدی را آغاز کنند. در این تلاش دو نکته حائز اهمیت است:
اول اینکه معماری جهان در مجموع، یک سیر تکاملی را نشان می‌دهد و تمامی عناصر، اجزاء این سیر تکاملی‌اند و مشخصه این سیر تکاملی عظیم که در بیش از چند هزار سال رخ داده است، حرکت عمومی آثار معماری به موازات حرکت کلی جهان هستی، یعنی حرکت از یک کیفیت مادی به یک کیفیت روحی و به بیان معمارانه، کم کردن ماده و افزایش فضاست .
دوم اینکه در تمامی آثار معماری، خلاقیت، وجه مشترک است که به دو شکل بروز می‌کند، یکی خلاقیت نظری، یعنی آن مبنای فکری که اثر معماری براساس آن استوار می‌شود و دیگر خلاقیت فضایی است که بخش معمارانه آن را اثر تشکیل می‌دهد. لذا هر اثر معماری که فاقد خلاقیت باشد، نمی‌تواند در سلسله عظیم آثار تاریخ معماری جهان جایی داشته باشد.
انجمن مفاخر معماری ایران بر این باور است که:
بـــــزرگداشت ارزش‌ها و مفاهیم والای انسانی در معماری ایران، به همراه معرفی جلوه‌های باشکوه در هنر و فرهنگ معماری و شهرسازی ایران زمین و تجلیل از معماران فرهیخته معاصر، می‌تواند در یک گفت‌وگوی فراگیر و در تماس با معماری معاصر دنیا به ارائه اندیشه‌های پیشرو و قابل تأمل بیانجامد. این کار جبراً بر زمینه‌ای از ادراکات قابل انعطاف در زمینه فلسفه و اندیشه معماری ایران، در شرایطی تکیه می‌کند که سنت‌های نیرومند پژوهشگری در جهان و فشار ناشی از حجم عظیم اطلاع‌رسانی، هرگونه نگرش نو را به شدت تحت تأثیر خود قرار می‌دهد.
ـ بــا علم بــر ضرورت بازنگری در معیارها و ضوابط جاری در فضای معماری کشور، ضمن دعوت از همه دست‌اندرکاران، معماران و شهرسازان برای همکاری در معرفی و شناخت ارزش‌های متعالی در این حیطه، امید دارد که تعیین روز معمار در تقویم رسمی کشور و اجرای برنامه‌های متناسب و فراگیر در هفته معماری و شهرسازی بتواند توجه آحاد جامعه را بیش از پیش به نیازهای امروز و فردای محیط مصنوع پیرامون خود جلب نماید. لذا پیشنهاد می‌شود که در سال ۱۳۸۴ و در عرصه معماری و شهرسازی کشور قدم‌های نخست در این راه برداشته شود.
حمایت از ایجاد و تقویت تشکل‌های معماری و نیز انسجام جوامع، انجمن‌ها و کانون‌های موجود معماری و شهرسازی در سراسر کشور با حضور معماران و شهرسازان و اندیشمندان هر استان و براساس نیازهای منطقه‌ای.
تقویت واحد‌ها و بخش‌های معماری و شهرسازی در سازمان‌ها و مراکز ذیربط دولتی و عمومی که در حال حاضر متولی امر ساخت و ساز در کشور می‌باشند. و نیز ایجاد آن در دستگاه‌های اجرایی که بنحوی با خلق محیط مصنوع سروکار دارند.
تبیین جایگاه معمار و معماری در جامعه و ارتقاء نقش معماران در طرح‌ها و پروژه‌های فنی و اجرایی.
تحول در آموزش معماری و شهرسازی و جذب نیروهای متخصص و فرهیختگان برای اصلاح و پیشرفت سیستم‌های موجود آموزشی در سراسر کشور.
ارتباط مستمر بین آحاد مردم، معماری و معماران از طریق رسانه‌ها و مراکز دانشگاهی و تحقیقاتی.
قدر مسلم آن که دست‌یابی به برآیند همسو در نیروهای کارآمد و سازنده علاوه‌بر حفظ دست‌آوردهای با ارزش این بخش از تمدن ایرانی، به ارائه مفاهیم نو و هویت‌بخش در معماری ایران خواهد انجامید.
انجمن مفاخر معماری ایران
