به گزارش اختصاصی خبرنگار معماری نیوز، در ادامه سلسله نشست های هنر و معماری، این هفته جلسه هم اندیشی با موضوع “معماری بیونیک” به میزبانی انجمن مفاخر معماری ایران در موزه هنر امام علی(ع) برگزار شد.
در ابتدای جلسه، مهندس سید علیرضا قهاری، رئیس انجمن مفاخر معماری ایران، به سابقه ی معماری بیونیک اشاره کرد و افزود: جک.ای.استیل، افسر هوانورد امریکایی، اولین کسی بود که به موضوع معماری بیونیک پرداخت. او بیونیک را علم سیستم هایی که شالوده و پایه تمامی سیستم های زنده اند، می دانست.
قهاری در ادامه گفت: آرزوی انسان ها از گذشته تاکنون، همیشه این بوده است که بتوانند از موجودات و عناصر طبیعی اطراف خود، الگوبرداری کنند. رئیس انجمن مفاخر معماری ایران با اشاره به میزان این الگوبرداری، خاطرنشان کرد: با وجود این همه الگو در طبیعت، می بایستی بشر خیلی پیشرفته تر از وضعیت کنونی خود می بود ولی متاسفانه در حال حاضر چنین نتیجه ای مشاهده نمی شود.
در ادامه جلسه، مهندس مهسا غمخوار، پژوهشگر و فارغ التحصیل تکنولوژی معماری، مقاله ای را با موضوع “جستاری در معماری بیونیک” برای حاضرین شرح داد. در ادامه، به بررسی خلاصه ای از این مقاله می پردازیم:
مکتب بیونیک، معماری نوپایی است که در آن، طراحی فضاهای معماری با الهام گرفتن و یا بعضاً با تقلید از فرم موجودات زنده اتفاق می افتد و قطعا در تقلیدکردن و الگوگرفتن تفاوت های زیادی وجود دارد.
حوزه های الگوبرداری از موجودات زنده به ۶ بخش تقسیم می شود:
فرم شناسی
ساختار سازه ای
متریال ارگانیک
رفتار در برابر شرایط محیطی متغیر
تحرک
هوشمندی
۱-فرم شناسی: موجودات زنده، فرم های ظاهری متنوعی دارند و خلقت این موجودات دارای منطقی عمیق است، منحنی های حساب شده، مقاومت در برابر بارهای ناشی از سیال و موارد بسیار دیگر، همگی منبع الهام مناسبی برای طراحی فضاهای معماری هستند. یک نمونه در این مورد، برج سنجاقک در نیویورک است که از فرم بال سنجاقک الگوبرداری شده است.
۲-ساختار سازه ای: ساختار سازه ای موجودات زنده، طوری طراحی شده است که در هنگام بارگذاری های مختلف و متنوع، تحمل و رفتار مناسبی دارند. ساختار بدن خرچنگ نمونه ای از این ساختار است. همچنین، صدف دریایی نیز نمونه ای دیگر است.
۳-متریال ارگانیک: بدن موجودات زنده از متریال ارگانیک تشکیل شده است که ضمن همسازی با شرایط محیطی، شرایط مناسب زیستی را برای موجود زنده به ارمغان می آورد و این می تواند الهام مناسبی برای ساخت و تولید مصالح ساختمانی باشد.بدن عروس دریایی و همچنین فلس ماهی، نمونه هایی در این مورد می باشد.
۴-رفتار در برابر شرایط محیطی متغیر: رفتارهای مناسب در شرایط خطر مانند حمله دشمن، شرایط نامساعد آب و هوایی، در موجودات زنده، بسیار جالب و آموزنده و قابل الگوبرداری می باشد. برای مثال، خارپشت، در هنگام حمله دشمن، خارهای بدن خود را به سمت او پرتاب می کند. این عمل می تواند به انواع مختلف بر روی سازه ها و علی الخصوص سازه های امنیتی، اطلاعاتی و دفاعی اجرا شود. مثال دیگر، پرنده سینه سرخ است. این پرنده در هنگام سرما، پوسته خود را تغییر می دهد و عایق حرارتی را افزایش می دهد.
۵-تحرک: ویژگی بارز اغلب موجودات زنده، تحرک می باشد. بنابراین برای ساخت سازه های متحرک، استفاده از الگوهای حرکتیِ موجودات، سرمنشاء بسیار باارزشی می باشد. ساختار بدن کرم خاکی، یکی از بهترین الگوها برای ساخت سازه های متحرک می باشد.
برای اینکه ما بتوانیم معماری بیونیک را از مرحله تئوری به مرحله اجرا برسانیم، می بایست تیمی متشکل از ۳ گروهِ معماران، زیست شناسان و ریخت شناسان، تشکیل گردد و این علم، مرحله به مرحله با دانش گروهی به پیش رود تا به سرمنزل مقصود برسد.
منتشر شده توسط سایت خبری / تحلیلی معماری نیوز در تاریخ ۱۳۹۰ پنج شنبه ۲۰ مرداد
