هشتادمین گفتمان هنر و معماری
نظریه و نقد در معماری
معماری، آفرینشی فرهنگی و معنوی است که جایگاهی فراتر از ابزار برآوردن نیازهای مادی آدمی دارد. معماری باید بتواند به امیدها، اشتیاق و خواست های انسان که از تنش میان اندیشه و زندگی وی ایجاد می شوند، شکل و نظم دهد. نقد این نظریه و نیز نقد آثار معماری که در تحلیل این روند شکل می گیرند، می تواند به بازخوانی هویت جامعه ی امروز ما کمک نماید. در فرهنگ های متفاوت فضاهای نقادانه ی متفاوت دیده می شوند و به همین دلیل آنچه برای مخاطبی در یک افق فرهنگی پذیرفتنی و معمولی است، می تواند برای مخاطب دیگری در افق فرهنگی دیگری، غیر قابل قبول باشد. فرهنگ متعارف جامعه ایرانی، بطور تاریخی از نقد رویگردان است و وجهی که می تواند در پیشرفت کار هنرمند موثر واقع شود را بر نمی تابد. نقد برای بازگو کردن حقیقت و راهنمایی هنرمند و نه تنها ستایش از اوست. گاه نظریه و نقد به جای آنکه بطور مستقیم هنرمند را مخاطب قرار دهد و وی را آزرده کند، با ایجاد سوال در ذهن عامه (و نیز خود هنرمند) ایشان را به تفکر وا می دارد. نقد علاوه بر ضرورت بررسی خود اثر معماری، تحلیل تاریخی، اجتماعی و روانشناسانه اثر را نیز در پی دارد و این روند می تواند مخاطبان دیگر را نیز به موضوع علاقمند سازد. در واقع نقد یا روایت، خود می تواند بن مایه گفتمانی باشد که انتظار ها، پسندها، پیشداوری ها، و دلبستگی های را در درون خود کشف می کند و هنرمند را به ادامه یا اصلاح منش خویش دعوت می نماید. مجموعه آثار یک هنرمند به خوبی نشان می دهد که روحیه و احساسات و یا نیت وی تا چه حد تابع قوانین سبک شناسانه دوران خود بوده است. نقد ساختار گرایانه به دنیایی توجه دارد که حتی برای خود هنرمند نیز ناشناخته است. گاهی انسان در یک فضای معماری، شاد و یا غمگین می شود، اما این آن چیزی نیست که هنرمند طراح به آن فکر کرده باشد. او فقط می خواهد طرحی متناسب و نظمی پایدار ارائه کند. در حالی که هم حس و هم ایده (پس از بررسی شکل)، جایگاه راستین خود را در نظریه های معماری به دست می آورند. امروز جوهره نقد معماری از واقعیات اقتصادی و اجتماعی فاصله ندارد و به کارکردی عینی تبدیل شده که می تواند حقیقت را از میان ده ها نظریه بیرون کشد، از جهان تقلید شدنی دوری جوید و قوانین سبک شناسانه ای را ارائه دهد که در روزگار هنرمند بر بیانگری هنری وی مسلط بوده است.
در هشتادمین گفتمان هنر و معماری که به مناسبت انتشار پنجاهمین شماره فصلنامه فرهنگ و معماری برگزار می شود، آقایان محمدحسن خوشنویش، داراب دیبا، اکبر صارمی، منوچهر طبیبیان، اصغر ساعد سمیعی و حسین سلطان زاده سخن خواهند گفت که با نمایش فیلم همراه است.
زمان: چهارشنبه ۹ اسفند ماه ۱۳۹۱ ساعت ۱۶ الی ۱۹
مکان: موزه هنرهای دینی امام علی (ع) – خیابان ولیعصر – چهارراه نیایش – بلوار اسفندیار – شماره ۳۵
کتاب راس ساعت ۱۶ توزیع می گردد.