یکصد و چهل و یکمین گفتمان هنر و معماری
معماری خانه ایرانی که تا سال ۱۳۰۰ از تغییرات تدریجی و آرام برخوردار بود، در حد فاصل سال های ۱۳۰۰ تا ۱۳۴۰ تحولات منطقی و سریع را پیمود و از ۱۳۴۰ به این طرف به کلی دگرگون شد. این تغییرات هم در سازمان فضایی خانه و هم در شیوه زندگی خانواده به گونه ای به وقوع پیوست که شاید خانه های امروزی را در مقایسه با خانه های نیم قرن پیش در ایران، نتوان خانه ایرانی نامید.
در خانه ایرانی، معماری پاسخگوی ایستایی و آرامش است. تضمین پابرجایی بنا و تامین خنکی و گرمایش فضا بر عهده معماری است. معماری به عنوان بخشی از خودآگاه وجدان جامعه، به موازات بهره برداری از منابع طبیعت، مانند فضا، هوا، خاک، باد، زمین و نور ، خود را مسئول حفاظت از طبیعت می داند. معماری ایران، منابع تجدید پذیر را به شیوه ای معمارانه به کار می گیرد و خود را نه بر محیط تحمیل می کند، نه جدا از محیط ارائه می نماید. اندیشه معماری در خانه ایرانی، خلق فضای مصنوعی است برای یکپارچه کردن شیوه زندگی با محیط طبیعی.
در شهر کاشان، خانه های واقع در محله های قدیمی، اغلب یادگارهای دوره قاجاریه هستند و با استفاده از الگوی گودال باغچه ساخته شده اند. این الگوی ساخت از خلاقیت و دانش و آگاهی استادان معمار سرچشمه گرفته و حاصل سال ها تجربه ایشان است. به طور ساده این الگوی گودال باغچه، دارای یک حیاط مرکزی، پایین تر از اتاقها و مستطیل شکل است که در جهت شمال غربی – جنوب شرقی واقع شده است و تعدادی اتاق در ارتفاعات مختلف دور تا دور این حیاط قرار گرفته اند. انتخاب طاق ها از فرم های قوسی که بر اساس منطق ساختمانی و ایستایی بنا صورت گرفته، از تجربه و تبحر عملی به دست آمده است. فرم هایی که شکل هندسی دقیق دارند و با استفاده از شیوه های ترسیمی هندسی و محاسبات دقیق، اجرا شده اند. پی سازی، اجرای دیوارها، پوشش قوس ها، طاق ها و گنبد ها، مبتنی بر منطق و اصول ایستایی، رعایت مسائل فنی – علمی در طرح و اجرا و همچنین رعایت مقیاس انسانی است که در روند محاسبات و هندسه از جایگاه والایی برخوردار است و به این ترتیب سازه و معماری در کلیتی یکپارچه ارائه می شود.
در یکصد و چهل و یکمین گفتمان هنر و معماری، ویژگی های الگوی گودال باغچه در یک نمونه از خانه های تاریخی کاشان مورد بحث و بررسی قرار می گیرد که تجلی گوشه ای از هندسی ایرانی است. صحبت از احیا یک بنای خشتی ۲۰۰ ساله و تبدیل آن به الگوی معماری موفق در طراحی، مقاوم سازی، مرمت، اجرا و مبلمان با رعایت نکات علمی، فنی، هنری در بستر فرهنگ و سبک زندگی ایرانی است که توسط خانم مهندس شعله بلوچ ارائه می گردد. مدیریت گفتگو را خانم مهندس نسیم ایرانمنش به عهده دارند و برنامه با نمایش فیلم و پرسش و پاسخ همراه است.
زمان:چهارشنبه ۲۸ آبان ماه ۱۳۹۳ از ساعت ۱۵:۳۰ الی ۱۸
مکان:باغ موزه قصر ، خیابان دکتر شریعتی ، خیابان مطهری شرقی
