یکصد و هشتاد و چهارمین گفتمان هنر و معماری
چهل سال آموزش آکادمیک معماری در ایران که از سال ۱۳۱۹ آغاز شد، به دلیل نداشتن جایگاه علمی و فلسفی متناسب با فرهنگ ایرانی و تقابل در مبانی فکری، نتوانست در تندباد جریانات اجتماعی هم دوام بیاورد و سیستم آموزشی حاکم، که سال ها قبل در اروپا منسوخ شده بود (با وجود داشتن مدافعانی چند) از اواسط دهه چهل دچار اضمحلال شد. استادان جوان و دانش آموختگان تازه وارد، به سرعت این تغییرات افزودند و دگرگونی وسیع در آموزش عالی کشور از جمله در مدارس معماری پدیدار گشت.
در سال ۱۳۴۸، زمانی که دکتر محمدامین میرفندرسکی (۱۳۸۸-۱۳۱۰) به سرپرستی دانشکده هنرهای زیبا منصوب شد، مخالفان چندان جدی نداشت. استادان قدیمی تر در دانشگاه حضور نمی یافتند، دانشجویان از فضای اختناق درون و بیرون دانشگاه به تنگ آمده بودند و موج تحول خواهی در کمتر از یکسال هنرهای زیبا را هم دربرگرفت. دانشجویان اینک با روش های نوین به ویژه در طراحی و آموزش جنبه های تئوریک و نیز با فرهنگ و سبک های متنوع آشنا می شدند و دنیاهای جدیدتری را تجربه می کردند. مباحثی چون هنر و نقد معماری، جامعه شناسی، محیط انسانی، معماری روستائی و مبانی فنی و مهندسی، در برنامه های آموزشی جای گرفت و میرفندرسکی خود در مرکز این تحولات بود. وی بستر جدیدی را برای گفتمان درباره هنر ایجاد کرد که در آن اخلاق و دانائی محور سنجش بود. او از رابطه معماری و سایر هنرها سخن میگفت، شعر و ادبیات را پشتوانه معماری می دانست و اینکه معماری ارتباطی تنگاتنگ با فضا و روان انسان ها دارد. بدین ترتیب ایده های او به عنوان نقطه عطفی قابل احترام در فضای باز شده گفتمان دوره اختناق، میان سایر رشته های هنری نیز گسترش یافت.
به پاس تلاشهای آن معلم بزرگ و اثرگذار، انجمن مفاخر معماری ایران، روز چهارم آذرماه (سالگرد تولد دکتر محمدامین میرفندرسکی) را روز گفتمان هنر و معماری نام نهاد تا هر ساله، در این روز یاد او را گرامی دارد.
هفته اول آذرماه همچنین به نام اصفهان نام گذاری شده است تا بر ضرورت پاسداری از روش های یگانه و در معرض خطر این شهر بی همتا تاکید شود. شهری که میرفندرسکی چهاردهه پیش، کار گسترده ای را به منظور “تجدید حیات و روان بخشی مرکز تاریخی” آن ، به سفارش وزارت فرهنگ و هنر آن دوران آغاز کرد.
به همین مناسبت، نشست امسال انجمن را با عنوان “میرفندرسکی و اصفهان” به بازخوانی چهاردهه تلاش برای توسعه و احیای مرکز تاریخی این شهر اختصاص داده ایم. در گفتار اصلی این نشست، نخست گزیده ای از نتایج چهارسال کار دکتر محمدامین میرفندرسکی و همکاران (مشاور خاص ۸-۱۳۵۴) ارائه می شود. سپس، خلاصه ای از فعالیت ایشان و چند تن از شاگردانشان، در سال های اخیر در زمینه طرح های توسعه و احیای مرکز تاریخی اصفهان معرفی می شود. امید است این نشست فرصت دیگری برای تبادل نظر در زمینه سیاستگزاری، برنامه ریزی، طرح اندازی و اقدام در عرصه پیچیده و دشوار توسعه و احیای مراکز ارزشمند تاریخی شهرهای کشورمان، در کنار یاد و خاطره استاد میرفندرسکی و روز گفتمان هنر و معماری فراهم آورد.
سخنران نشست آقای مهندس فرخ زنوزی و اعضا پنل گفتگو آقایان دکتر ایرج شهروز تهرانی، مهندس علیرضا قهاری و مهندس اشکان غلامپور هستند که با نمایش فیلم “حریم ها” همراه است.
زمان:چهارشنبه ۴ آذر ماه ۱۳۹۴ از ساعت ۱۶ الی ۱۸
مکان:باغ موزه قصر ، خیابان شریعتی ، خیابان مطهری شرقی