تجربیات ارزشمند هزاران ساله از کارکرد با خاک در ساخت بناهای مختلف ، به دلیل عدم اعتنای لازم و نبود شرایط کافی برای ارتقاء، تدریجاً در حال فراموشی است. شکلگیری نیازها و توقعات جدید و ناتوانی معماری گلین در پاسخگویی به آنها و ورود مواد، مصالح و فناوریهای غیربومی، تولید این معماری را دچار خدشه نموده است. این درحالی است که بخش عمده شهرها و روستاهای کشور در اقلیمهای مختلف، در گذشته نه چندان دور، از مصالح گلین به نحوی در ساختوساز بهره برداری میکردهاند.
ارتقاء مواد و مصالح و رشد فناوریهای مرتبط با معماری گلین در برخی نقاط دنیا، به ترویج مجدد این معماری پس از بحران های انرژی و فجایع زیست محیطی انجامیده و مراکز علمی و تحقیقاتی به انتشار نتایج حاصله مبادرت ورزیدهاند. با ابتناء به منابع و مآخذ موجود و تجربیات علمی و عملی حاصله در سراسر جهان، ویژگیهای کارآمد این معماری به ویژه در پاسخگویی و تعدیل مسائل و مشکلات زیست محیطی، امکان بازخوانی و بهره برداری یافته است.
برخی مراکز بینالمللی از چهاردهه قبل به مطالعات متمرکز بر روی خاک، فراوردهها و فناوریهای مرتبط پرداخته اند. دستاوردهای حاصل از این فعالیتها که “روشهای پیشرفته معماری خاک” نام گرفته هم اکنون در سراسر جهان به عنوان سازه هایی مقاوم،کارآمد و با صرفه اقتصادی مورد پذیرش قرار گرفته است.
پژوهشکده معماری بومی دانشگاه یزد طی یک دهه فعالیت در صدد بازرویش معماری گلین و ایجاد زمینه های لازم در این خصوص برآمده است. حاصل همکاریهای داخلی و بینالمللی صورت گرفته در منطقه یزد تجربه ساخت مصالح و سازه های مقاوم را به دنبال داشته و طی برگزاری کارگاههای اجرایی و ساخت سازه های گلین در تلفیق با فناوریهای نوین، ترویج “روشهای پیشرفته معماری خاک” با هدف کاربرد مجدد آن در ساختوساز در دستور کار قرار گرفته است.
استقبال و حمایت مراکز علمی از این فعالیتها، موجب بنیان نهادن کرسی ویژه معماری گلین در سازمان علمی- فرهنگی ملل متحد (یونسکو) گردیده که پژوهشکده معماری بومی دانشگاه یزد افتخار اخذ آن را داشته و در همین خصوص گزارشهای ارسالی از فعالیتها مورد عنایت این نهاد قرار گرفته است.
