به گفته‌ی رییس هیات مدیره‌ی انجمن مفاخر معماری ایران براساس یک تحقیق دانشگاهی در سال ۱۳۸۳ مطلوبیت معماری غیرسنتی – نوآورانه – در میان گروه نمازگزاران دایمی یک مسجد سنتی تقریبا به صفر نزدیک بوده است.
سیدعلیرضا قهاری در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) در خوزستان، اظهار کرد: مخاطبان این تحلیل را تعدادی از دانشجویان رشته‌ی معماری و شهرسازی و تعدادی از نمازگزاران دایمی یک مسجد سنتی تشکیل می‌داد.
وی افزود: اشکال این تحلیل در آن بود که از نمازگزاران یک مسجد نوآورانه پرسش نشده است و از سوی دیگر، پاسخ‌های دانشجویان به‌صرف آن‌که در رشته‌ی معماری‌اند و در فضای غیرسنتی احساس بهتری می‌کنند، ملاک خوبی برای این سنجش نمی‌تواند باشد.
قهاری با بیان این‌که این تحقیق نشان می‌دهد، فضای سنتی جامعه محبوبیت و مقبولیت بیش‌تری داشته است، عنوان کرد: حال پرسش این است که بهتر نیست، به همان فضای سنتی بپردازیم؟ قاعدتا ساده‌ترین راه همین است؛ ولی ملاحظه می‌کنیم در یک‌صدسال اخیر همین فضاهای سنتی در مسجدها نیز دچار نقصان شده است.
رییس هیات مدیره انجمن مفاخر معماری ایران تصریح کرد: هیچ فضای معماری نیست که بدون تفکر و ادراک، معماری آن دلپذیر و یا حتا قابل تحمل باشد. اگر در هنرها و از جمله معماری به ساده‌ترین راه یعنی تقلید روآوریم همان گونه که در معماری شهرهای‌مان می‌بینیم که تقلیدی کورکورانه و بدون درک مفهوم و معرفت باشد جز خسران چیزی به هم‌راه نخواهد داشت.
وی گفت: ما پیشنهاد می‌دهیم برای معماری مساجد صاحب‌نظران عرصه‌ی معماری و شهرسازی در قالب یک شورای عالی و مردمی معماری مساجد تشکیل شود تا برای معماری مساجد همانند سایر ابنیه عمومی دستورالعمل آیین‌نامه‌ای و ضوابط تهیه شود.
قهاری افزود: مساجد چه سنتی و چه نوآورانه ضروری است که از حداقل تسهیلات و ملزومات چنین بناهایی برخوردار باشد. در مساجد ما امروزه بیش‌تر به‌شکل توجه شده تا به محتوا و برطرف کردن نیازهای نمازگزاران است.
به‌گمان وی، سادگی و بی‌پیرایه بودن مساجد نمازگزاران را به مبدا و خداوند بیش‌تر نزدیک می‌کند و باید گفت آیا در مساجد با شکوه و خیره کننده ادوار گذشته به این فلسفه توجه نشده است؟ گروهی معتقدند چون مسجد خانه خدا است سازنده آن باید بهترین، زیباترین و لوکس‌ترین مصالح را به مثابه پیش‌کش به درگاه خداوند عرضه دارد. این را باید فقهای عالی‌قدر نظر دهند که اگر خانه خدا برای عبادت او است به‌جای آوردن این عبارت چه ملزوماتی ضروری است داشته باشد. چهل چراغ‌های الوان، دیوارهای پرنقش‌ونگار و فضای خالی از آرامش مجالی برای خلوت و ذکر خالصانه به دست نمی‌دهد.
او گفت: غیرممکن نیست بتوان مسجدی ساخت که اتصال مخلوق به خالق را بدون این پیرایه‌ها برقرار کند و این هنر معماران و هنرمندان بزرگوار با معرفت است که در میان ما کم نیستند.
منبع: سایت ایسنا- چهارشنبه ۱۵ شهریور ۱۳۸۵
تدوین و آماده سازی برای انتشار در وب سایت : شهره السادات عربشاهی
