مدتی است شهرداری تهران بازسازی برخی میادین را آغاز کرده و این طرح را از میدان آزادی تا ونک، راه آهن، هفت حوض و انقلا ب و ولی عصر(عج) گسترانده است.
هرچند سازمان زیباسازی که متولی این کار است توضیح دقیقی در مورد آینده این میدان ها ارائه نداده است، به نظر می رسد قرار است در تمامی این میدان ها آبنما به کار رود و با ادامه این روند دغدغه بسیاری از کارشناسان که در نظر گرفته نشدن هویت تاریخی این میادین است، پررنگ تر احساس می شود.
شهرداری تهران چند سالی است پروژه هایی را در دست گرفته که جنبه بازسازی دارد. پس از بازسازی پیاده راه خیابان ولی عصر(عج)، بازسازی خیابان انقلا ب و آزادی در دستورکار قرار گرفت و به پیاده روی خیابان وحدت اسلا می هم سرایت کرد.
این رویکرد شهرداری تهران همیشه با ابهاماتی همراه بوده است و سپردن کار به پیمانکاران بی تجربه و عدم تعهد آنها همیشه در صدر انتقادات جای دارد. پروژه بازسازی پیاده راه خیابان انقلا ب و آزادی یک ماه متوقف شد و شهردار تهران دلیل این اتفاق را عدم تعهد پیمانکار عنوان کرد و در جمع خبرنگاران توضیح داد مصالح ارائه شده از سوی پیمانکار از کیفیت بسیار پایینی برخوردار بوده است. این اتفاق در بازسازی ها به مراتب روی داده است. کاشی کاری زیرگذر میدان امام حسین(ع) مدت بسیار کوتاهی پس از بازسازی ریخت و هزینه هنگفتی به هدر رفت.
در کنار بازسازی پیاده راه ها، آسفالت معابر و رنگ آمیزی برخی المان های شهری، مدتی است شهرداری تهران دست به بازسازی میادین زده است. میدان های شهر تهران بارها بیش از المان های شهری، پیاده راه ها و… به چشم می آید و زیبایی یا عدم زیبایی آنها به شدت در نمای شهر تاثیرگذار است.
هرچند اطراف میدان های در حال بازسازی محصور شده است اما شرایط کنونی نشان می دهد قرار است در همه آنها روزی آبنما ساخته شود؛ آبنماهایی که بر سکوهای بلند و زمخت ساخته خواهند شد.
هر پایتخت نشینی که یک بار گذرش به باغ فین کاشان افتاده باشد از دیدن این آبنماها لذت نمی برد. فواره هایی که باید آن قدر پایین نصب شوند که هر کس با رد شدن از کنار آن، گذر آب را احساس کند، در بازسازی میادین آن قدر بالا خواهند رفت تا شکل مدرن به خود بگیرند و مکعب هایی که در آینده به حوضچه تبدیل خواهند شد آن قدر بلند هستند که دیدن آب و حرکت آن برای عابران به راحتی ممکن نیست.
علیرضا قهاری، رئیس هیات مدیره انجمن مفاخر معماری ایران، عقیده دارد در بازسازی میادین شهر تهران باید هویت تاریخی آنها هم حفظ شود: شهر تهران نشان دهنده تاریخ معاصر ایران است و میادین این شهر نقش موثری در حفظ این هویت تاریخی دارد. بنابراین در بازسازی میادین پایتخت باید به این موضوع توجه کرد.
او لا زمه رسیدن به این هدف را آگاهی از پیشینه تاریخی میادین می داند و تاکید می کند: نباید تنها زیبایی شهر و از بین بردن هرج و مرج مد نظر باشد.
او می گوید: تاریخ تهران به اندازه کافی پربار است و به همین دلیل نیازی نیست که در بازسازی میادین و معابر شهری به طرح های سنتی روی آوریم و همین قدر که هویت آنها را در بازسازی ها حفظ کنیم، کافی است.
قهاری عقیده دارد بازسازی میادین به این شکل که شهرداری در حال انجام آن است نه تنها دردی را دوا نکرده بلکه دردسرهایی را هم پیش می آورد: پیشنهاد من این است که میدان را به صورت یک مجموعه ببینیم، نه تنها یک جزیره و آبنما. در شرایطی که شهرداری مشغول بازسازی بخشی از میادین است، با گذشت زمان سنخیت بخش مرکزی میدان با بخش های دیگر آن از بین رفته و در این شرایط به پس رفته ایم.
از سوی دیگر شهریار یقینی، مدیرعامل شرکت مهندسان مشاور ارگ بم کرمان، عنوان می کند: در اغلب میادین شهر تهران نقش سواره حاکم است و میدان هایی مثل امام حسین(ع) و فردوسی که روزی نقش پیاده در آنها بر سواره غلبه می کرده، امروز برعکس شده است. او با توضیح این موضوع نتیجه می گیرد: شهرداری باید در بازسازی میادین به نقش پیاده ها اهمیت دهد و با احداث زیرگذر یا راهکارهای دیگر به این هدف برسد.
یقینی هم مانند بسیاری از کارشناسان دیگر عقیده دارد مهم ترین کار در احیا و بازسازی میادین، آزاد کردن سطح آنها و تفکیک مسیر سواره از پیاده است.
حجت الله ملا صالحی، مدیرعامل سازمان زیباسازی شهرداری تهران که تاکنون به ندرت در مورد بازسازی میادین شهر تهران اطلا ع رسانی کرده است به اعتماد ملی می گوید: برخی میادین را سازمان زیباسازی در حال بازسازی آنها است و بازسازی برخی دیگر بر عهده شهرداری مناطق گذاشته شده است. در این طرح در میادین آبنما و مبلمان شهری ساخته خواهد شد. او معتقد است آبنما را باید در میادینی ساخت که محل مکث شهروندان است اما این طرح قرار است در میدان ونک هم ساخته شود.
ملا صالحی در پاسخ به این ابهام می گوید: در میدان ونک آبنما نمی سازیم؛ آبنما بوده است و تنها موتور پمپ آن را تعمیر خواهیم کرد تا سرمایه صرف شده هدر نرود.
میادین شهر تهران بهترین مجال برای جای گرفتن مجسمه مفاخر و بزرگان کشورمان است اما چنین موضوعی در بازسازی میادین دیده نشده است. البته ملا صالحی می گوید <در میدان تختی قرار است مجسمه شهید بهشتی را نصب کنیم.
میادین شهر تهران که روزی گره گشای ترافیک پایتخت بودند امروز تبدیل به گره های شهری و ترافیکی شده اند. میدان نور در منطقه ۵ شهرداری، نمونه بارزی از این موضوع بود که هرچند میدان از میان رفت، اما شهرداری با یک طرح حساب شده، گره ترافیک آن نقطه را باز کرد. ای کاش مدیریت شهری پیش از آنکه به زیبایی میادین توجه کند به دردسرهای ترافیکی آن نگاهی بیندازد که بدون شک رفع این مشکل، تهرانی ها را ده چندان خوشحال خواهد کرد.
منبع: روزنامه اعتماد ملی – مرداد ۱۳۸۷
بررسی و نوشته: امیر گودرزی
تدوین و آماده سازی برای انتشار در وب سایت : شهره السادات عربشاهی
