جولیا کاربونارو/ یورو نیوز
به نظر میرسد قوانین در کشورهای اروپایی با گرم شدن تابستانها کاملا مطابقت ندارد. در اینجا قوانین بریتانیا و اتحادیه اروپا چیزهایی میگویند که ارتباطی به اوضاع و احوال این روزهای اروپا و گرمای کشندهاش ندارد. اروپای جنوبی در حال آماده شدن برای رکوردشکنیهای دمایی در این تابستان است، زیرا موج گرمای سربروس – که به درستی از نام جانور اسطورهای محافظ دروازههای جهنم برگرفته شده است – همچنان کشورهایی مانند اسپانیا، ایتالیا و یونان را فرا خواهد گرفت.
از آنجا که دماسنج در اسپانیا به ۴۵ درجه سانتیگراد نیز رسیده است و حداقل ۱۰ شهر در ایتالیا در حالت آمادهباش قرار گرفتهاند، این موضوع که چه زمانی برای کار کردن خیلی گرم است یا چه زمانی باید کار را آغاز کرد، دوباره مطرح شده است. تابستان گذشته، در حالی که بریتانیا با اولین هشدار گرمای شدید خود مواجه شد، اتحادیه کارگران بریتانیایی خواستار تصویب قانون «خیلی گرم برای کار» در اسرع وقت شد تا از کارگران در برابر اجبار به کار در دمای سوزان و خطرناک ناسالم محافظت شود.
درخواست آنها این سوال را ایجاد کرد: چه زمانی برای کار خیلی گرم است و چرا قوانین بیشتری در مورد آن نداریم؟ بهرغم فراخوان سال گذشته اتحادیه کارگران بریتانیایی برای این اقدام، هنوز مقرراتی در بریتانیا وجود ندارد که تعیین کند یک محل کار چقدر باید گرم باشد قبل از اینکه یک کارگر بهطور موجه بخواهد به خانه فرستاده شود (و خود را در یک حمام یخ غوطهور کند)، هرچند دستکم در این زمینه چند توصیه وجود دارد.
دستورالعملهای ایمنی و بهداشت مستلزم این است که محل کار «راحت» باشد، اما فقط سرمای بیش از حد تعریف شده است و بیان میکند که دما نباید در محیط اداری از ۱۶درجه سانتیگراد یا اگر کار از نظر فیزیکی سخت است، از ۱۳ درجه پایینتر بیاید. هیچ اشارهای به حد بالایی وجود ندارد که احتمالا چند دهه پیش ضروری تلقی نمیشد، اما اکنون یک مساله داغ و سوزان است. با کمال تعجب، کشورهایی که بیشتر به دماهای بالا عادت کردهاند، با وجود خطری که گرمای شدید برای رفاه ما ایجاد میکند، آمادگی چندانی ندارند. در سطح اتحادیه اروپا، قانون مشترکی برای تعیین حداکثر دمای مجاز در محل کار وجود ندارد. اما برخی از کشورها خود دستورالعملهایی را دست و پا و اجرا کردهاند.
فرانسه
در فرانسه، «Code du Travail» – که قوانین کار کشور را دیکته میکند – حداکثر دمای محل کار را تعیین نمیکند، اما کارفرمایان را ملزم میکند که مطمئن شوند کارگرانشان میتوانند کارشان را تحت شرایط ایمن انجام دهند – که احتمالا میتواند شامل محافظت از آنها در برابر خطرات ناشی از گرمای شدید باشد. بر اساس مادهای از این آییننامه، کارفرمایان در بخش ساختوساز باید حداقل ۳ لیتر آب در روز برای کارگران خود فراهم کنند – که میتواند در روزهای گرم به عنوان یک تسکین کلیدی در نظر گرفته شود. ماده دیگری به کارگران این امکان را میدهد که در صورت ترس از خطر فوری برای زندگیشان، دست از کار بکشند – اما اینکه آیا این شامل موج گرما میشود یا خیر قابل تفسیر است و بهصراحت توسط قانون تعریف نشده است.
ایتالیا
قانون کار ایتالیا حداکثر دمای مجاز در محل کار را تعریف نمیکند، اما مانند فرانسه، کارفرمایان را ملزم میکند که مطمئن شوند کارگرانشان میتوانند کار خود را ایمن انجام دهند. طبق تصمیم دادگاه عالی کشور در سال ۲۰۱۵، کارگران حق دارند دست از فعالیت خود – بدون از دست دادن درآمد یا اخراج – بکشند؛ اگر کارفرمای آنها شرایط کار ایمن را تضمین نکند یا آنها را مجبور به کار در دمای «ممنوع» کند. در سال ۲۰۱۵، دادگاه درباره یک مورد مربوط به دمای بسیار سرد رای داد – اما دلیلی وجود ندارد که دستورالعمل مشابه در مورد دمای بسیار گرم اعمال نشود.
پرتغال
در پرتغال، دمای محل کار بهطور قانونی باید بین ۱۸ تا ۲۲ درجه سانتیگراد باشد، اگرچه در شرایط خاص میتواند حداکثر به ۲۵ درجه سانتیگراد برسد. نکته مهم این است که رطوبت محیط کار نیز باید تحت کنترل و باید بین ۵۰ تا ۷۰درصد باشد. این قانون که دهههاست در پرتغال اجرا میشود، وظیفه کارفرمایان را برای تضمین سلامت و ایمنی کارگران به رسمیت میشناسد، اما به کارمندان اجازه نمیدهد وقتی محل کارشان خیلی گرم است دست از کار بکشند.
آلمان
با افزایش دما در آلمان، مانند بسیاری از کشورهای اروپای غربی، آلمانیها نیز از این حد گرما شگفتزده شدهاند؛ چرا که حقوق آنها در قانون موسوم به «Hitzefrei auf der Arbeit» در خصوص گرما در نظر گرفته نشده است و اینکه آیا دانشآموزان میتوانند به دلیل گرمای زیاد در تابستان مدرسه را ترک کنند یا نه؟
آلمان حداکثر دمایی را که محیط کار باید به آن برسد ۲۶درجه سانتیگراد در شرایط عادی تعریف میکند، اما این محدودیتی در قانون نیست. اگر دما از ۲۶ درجه سانتیگراد فراتر رفت، کارفرمایان باید اطمینان حاصل کنند که کارگران بهطور ایمن به فعالیت خود ادامه میدهند، از جمله تامین آب آشامیدنی زمانی که دماسنج به ۳۰ درجه سانتیگراد رسید و اجازه استراحت بدهند. هنگامی که دمای محیط کار به بیش از ۳۵ درجه سانتیگراد برسد، برای کار «نامناسب» در نظر گرفته میشود؛ مگر اینکه اقدامات بیشتری انجام شود. این امر به آن معنا نیست که کارگران اجازه دارند به خانه بروند، «بلکه کارفرمایان باید مطمئن شوند محل کار را خنک میکنند.» البته برای کار در محیط بیرونی، این قانون سکوت کرده است.
اسپانیا
بیش از سایر کشورهای ذکرشده، اسپانیا حداکثر دمای محل کار را کاملا واضح تنظیم کرده است. موسسه ملی بهداشت و ایمنی در محل کار اعلام کرده است که دمای بین ۱۷ تا ۲۷ درجه سانتیگراد برای کار در دفتر موردنیاز است، در حالی که کارهایی که نیاز به تلاش فیزیکی سبک دارند باید در دمای بین ۱۴ تا ۲۵ درجه سانتیگراد انجام شوند. اگر کارفرما به این الزامات احترام نگذارد، کارگران میتوانند آنها را به یک نهاد دولتی، سازمان بازرسی موسوم به «تراباخو و سگوریداد اجتماعی» (به معنای بازرسی کار و تامین اجتماعی) یا اتحادیه کارگران گزارش دهند تا از رعایت قانون اطمینان حاصل کنند.
کارگران چقدر در برابر گرما محافظت میشوند؟
متاسفانه برای کارگران، به نظر نمیرسد که این نوع حفاظت قانونی در برابر گرما در محیط کار به سرعتِ دمای این سیاره در حال گرم شدن، افزایش یافته باشد. مسلما، در هر پنج کشور، دستورالعملهای ملی از کارفرمایان موظف است که نسبت به کارکنان خود مراقبت کنند و حتی برخی از آنها به کارگران اجازه میدهند در صورت افزایش دمای خطرناک، فعالیت خود را قطع کنند. با این حال، مشخص نیست که کارگران چقدر میتوانند با موفقیت در برابر کار در شرایط بسیار گرم شورش یا طغیان کنند. اما اتحادیههای کارگری تلاش میکنند دولتها را وادار کنند که حداکثر دمای محیط کار را بهرسمیت بشناسند – همانطور که در بریتانیا و ایتالیا میبینیم – و میتوان انتظار داشت که با گرمتر شدن کره زمین و افزایش موجهای گرما، این موضوع بحثبرانگیزتر شود.
روزنامه دنیای اقتصاد