کتاب «گستره‌های معماری» اثر دکتر محمد منصور فلامکی عصر روز گذشته ـ ۷ بهمن ماه ـ با حضور جمعی از هنرمندان، در خانه هنرمندان ایران رونمایی شد.
به گزارش خبرنگار بخش تجسمی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، در این مراسم که بیشتر به بهانه‌ی تجلیل از دکتر منصور فلامکی تدارک دیده شده بود، از این هنرمند به‌عنوان گلی از باغ معماری یاد شد که در فضاهای تازه که تا به حال کسی در آن سکنی نکرده، دگرگونی ایجاد می‌کند و آن را به مردم عرضه می‌دارد.
دکتر محمدمنصور فلامکی در این مراسم درباره‌ی کتابش گفت: این کتاب گزیده‌ای از مقالات من است و معمولا زمانی که کسی از دنیا می‌رود، مقالات به جا مانده از او منتشر می‌شود که خوشبختانه در مورد من چنین اتفاقی نیفتاد، ولی باید بگویم این کتاب سخنان خدمتگذاری است که هر چه به ذهنش رسیده را روی کاغذ آورده است.
وی در ادامه با اشاره به موسسه علمی فرهنگی «فضا»، ناشر کتاب یادآوری کرد: موسسه «فضا» ۲۸ سال پیش متولد شد و این اقدام کوچکی نبود، چرا که امروز به جایی رسیده که دیگر همه می‌دانند موسسه «فضا» کم جایی نیست.
این هنرمند معمار در پایان سخنانش از دکتر مهیار دادخواه، مهندس مینالوکی و مهندس شاهرخ رسمی که در نشر این کتاب او را یاری دادند قدردانی کرد.
سپس مهندس بیژن شافعی ـ شاگرد استاد فلامکی ـ در سخنانی بیان کرد: در این سرزمین برای اندیشه و خلق بهاء قائل نیستیم، به هیجان علاقمندیم و به طبل ظواهر می‌کوبیم اما در خلوت به هیچ نمی‌اندیشیم.
شافعی ضمن ارادت به استادش تصریح کرد: امروز با شخصیتی چند وجهی روبه‌رو هستیم که در تولید اندیشه خستگی‌ناپذیر، مداوم در کسب علم و دست‌تنهاست، چیزی که امروز در ایران کم است.
وی از دوره‌ی دانشجویش یاد کرد و افزود:سالهایی قبل از انقلاب شخصیت خوش‌پوشی را در دانشکده می‌دیدیم که آماده‌ی ورود به دنیایی ناشناس و جدید بود، آنچه به یاد دارم شخصیت بی‌نیاز این خالق اندیشه بود، ولی به بهانه انقلاب فرهنگی، دانشکده سه سال تعطیل شد.
این هنرمند معمار با اشاره به فضای دوران جنگ ادامه داد: در انقلاب فرهنگی فضای آموزشی تسویه شد و در آن زمان تنها حضور داشتن در کنار اندیشه جذاب بود، چرا که معماری در آن زمان دچار محدودیت بود، اما یکدفعه شمع موسسه «فضا» روشن شد، بله باید در جنگ هم نو نگریست.
وی با بیان اینکه استاد فلامکی از منظری دیگر به معماری بومی نگریست،گفت:به یافتن ریشه‌های خودمان و ریشه‌های تصویری. به تالیف کتابی درباره‌ی شهر دامغان پرداخت و دستاوردهای تمدنی را بازگو کرد. از ایران سخن گفت و منشاء تمدن بشر را ترسیم کرد.
شافعی در بخش دیگری از سخنانش خاطرنشان کرد: استادم ۱۰ سال بعد در اوج تحولات معماری ریشه‌ها و گرایش‌های نظری را به معماری تقدیم کرد. مباحث نظری پر وزن که در فراسوی دید است نصیب معماری ایران می‌شود و ما را به شناخت پیکاسو فرا می‌خواند.
وی در پایان سخنانش گفت: کتاب «گستره معماری» حاصل این همه تلاش است و تحفه امروز او به ماست.
همچنین در این مراسم فیلم مستندی تحت عنوان «یکی بود،یکی نبود» از محمدرضا اصلانی پخش شد که سپس این مستندساز در سخنانی گفت: فیلمی که نشان داده شد تعبیری از فضا بود که جوهر آدمی در آن اتراق کرده و من این قطعه را به آقای فلامکی تقدیم می‌کنم.
محمدرضا اصلانی همچنین گفت:من نمی‌توانم در کنار معماران و شهرسازان سخنرانی کنم، چرا که من با دوربین با فضا روبه‌رو هستم و امروز کسی که بیش از چهل سال با فضا مواجه است کوشش می‌کند فضای دیگری بیافریند.
این هنرمند، معماران را دو گروه دانست و ادامه داد:آنهایی که می‌سازند و به نقدی کاربردی می‌رسانند و آنهایی که به معماری شهرها می‌اندیشند، البته نه فارغ از ساختن آنها.
وی ادامه داد: آینده با خود مرگ را همراه دارد، این هراس در دل واژه ایرانی اندیشه وجود دارد. اندیشیدن یعنی هراس کردن . ترس امری آینده‌نگر است. از گذشته ترس نیست چرا که دیگر رفته و زهرش را ریخته. اما از آینده می‌ترسیم که چه خواهد شد. از این رو اندیشمندان می‌اندیشند و این معنای واقع‌نگری است. این کتاب کتاب کسی است که می‌اندیشد.
محمدرضا اصلانی به کتاب «گستره‌های معماری» اشاره کرد و افزود: این کتاب می‌گوید؛ معماران و شهرسازان ما فیلسوفانی هستند که به آینده می‌اندیشند، این کتاب می‌گوید؛ آنها سازنده‌ی فضای محدود نیستند، آنها فضای اندیشه و اتراق اندیشه را می‌سازند. این فضای فرافکن ممکن است که انسان را از فضای سایبر گذر دهد.
وی در پایان سخنانش گفت: اگر پیچیده‌گویی کردم می‌خواهم اشاره کنم که از فلامکی بیاموزیم که ترسی نداشته باشیم از پیچیده گفتن، اندیشه‌ی او ساده وسرراست نیست، چرا که اندیشه ساده، زبان ساده را هم می‌طلبد.
در بخش دیگری از این مراسم، مهندس محمدرضا حائری ابراز خشنودی کرد که حدود پنج نسل معمار عصر معاصر گردهم آمده‌اند و می‌توانند با هم گفتگو کنند و در سخنانی عنوان کرد: این کار انجمن مفاخر ایران شایسته تقدیر است که امروز زمانی از مولف قدردانی می‌کنیم که روبه‌روی ما حضور دارد.
وی در مورد کتاب «گستره‌ی معماری» توضیح داد: این کتاب شامل بخشی از مقالات استاد است و ما به عنوان نسل بعد باید بیندیشیم چه درسهایی از کتاب گرفته‌ایم و چگونه می‌خواهیم آن را به جلو هدایت کنیم.
حائری اضافه کرد: آنچه در اینجا مهم است مبحث الگوست، همه ما در زندگی الگوهایی را انتخاب می‌کنیم جوانان ما نیز امروز الگوهایی را در نظر می‌گیرند که به آنها عرضه می‌شود.
این هنرمند؛ پیوستگی فلامکی در مطالعه معماری، حضور چندوجهی ایشان در آموزش و تالیف، چند جانبه نگری او و اینکه بی‌سند حرفی را نمی‌زند، را از ویژگی‌های فلامکی دانست.
وی در پایان سخنانش عنوان کرد: این کتاب باید مورد تحلیل قرار گیرد و دانشجویان باید عملا به آن نزدیک شوند و خود شخصیت استاد را نیز مورد پژوهش قرار دهند.
به گزارش ایسنا، دکتر محمدمنصور فلامکی دارای مدرک دکترای معماری از دانشگاه ونیز، مدرک شهرسازی از دانشگاه «میلان» و مدرک مرمت از دانشگاه رم است. فلامکی در سال ۱۳۵۴ درجه استادی را از دانشگاه تهران اخذ کرد و از سال ۶۲ مدیرعامل موسسه علمی فرهنگی «فضا»ست.
خبرگزاری دانشجویان ایران ، تهران – سرویس: فرهنگ و هنر – هنرهای تجسمی
