به نام خدا
سیصد و سی و یکمین گفتمان هنر و معماری
دارالفنون؛ رویای ناتمام!
(به مناسبت بیستم دی ماه، سالروز شهادت میرزا تقی خان امیرکبیر)
آنچه همواره نام امیرکبیر را در نهضت علم و دانش ماندگار خواهد کرد، تاسیس مدرسه دارالفنون به سبک جدید و استخدام معلمین و استادان خارجی است که در کنار آن ها اساتید برجسته ایرانی هم بودند و تدریس می کردند. تصمیم امیرکبیر به تاسیس این مدرسه، ناشی از نیازهای آموزش داخلی و نیز آگاهی او از مزایای حاصل از نفرستادن دانشجو به خارج بود. امیرکبیر بر این باور بود که سیاست عباس میرزا و محمدشاه در زمینه استخدام مشاوران نظامی و اعزام گروه های برگزیدۀ دانشجوئی به خارج که برای اقدامات اصلاحی اساسی مورد نیاز بود، ناکافی است.
او می دانست که می توان تعداد بیشتری دانشجو را با صرف هزینه کمتر از اعزام دانشجویان به اروپا، در یک موسسه ایرانی آموزش داد. ضمن اینکه نگران تاثیرات سیاسی و شاید فرهنگی ای بود که تحصیل در اروپا بر دانشجویان اعزامی به خارج داشت. تردیدی نیست که امیرکبیر پس از دیدن مدارس فنی و صنعتی و نظامی روسیه و عثمانی به فکر تاسیس مدرسه ای مانند آن ها در ایران افتاد و سرانجام هنگامی که به مقام صدارت رسید، شالوده ایجاد مدرسه را بنیان گذاشت. اگرچه بعد از شهادت وی آنچه امیرکبیر در زمان حیاتش در نظر داشت محقق نشد و دارالفنون به یک رویای ناتمام بدل گشت. (برای امیرکبیر، دارالفنون یک رویای باشکوه و فراگیر بود که ناتمام ماند.) بانی و مبتکر دارالفنون، فرصت نیافت شاهد فعالیت این نخستین موسسه آموزش عالی ایران باشد. امیرکبیر شهید یک رویا است. شهید مبارزه نور با تاریکی. شهید مبارزه دانش با جهل.
امروز نیز دارالفنون، از بسیاری جهات، هنوز رویای ناتمام است. هنوز آموزش عالی ما نمی‌تواند تولید علم کند. هنوز، مثل زمان امیرکبیر، ما علم یا فناوری را از خارج می‌آوریم و به کار می گیریم. هنوز نتوانسته‌ایم دارالفنون را به دارالعلم تبدیل کنیم و هنوز رویاهای ناتمام بسیاری داریم.
در سیصد و سی و یکمین گفتمان هنر و معماری که به مناسبت بیستم دی ماه، سالروز شهادت میرزا تقی خان امیرکبیر برگزار می شود، آقایان سیدمحمد بهشتی، سید احمد محیط طباطبایی، محمد سعید ایزدی و محمد سالاری به گوشه‌هایی از تاریخ دارالفنون خواهند پرداخت؛ و نگاهی به معماری و آبادانی زمانه دارالفنون خواهند داشت. دبیر پنل گفتگو آقای بهروز مرباغی هستند.
زمان: چهارشنبه ۱۸ دی ماه ۱۳۹۸ از ساعت ۱۶ الی ۱۸
مکان: خیابان ولیعصر، جنوب پارک ساعی، مرکز هنر پژوهی نقش جهان (فرهنگستان هنر)
