« سازمان نظام مهندسی به دلیل وابستگی به دولت نمی تواند از حقوق واقعی مهندسان دفاع کند . » این مطالبی است که اغلب اعضای سازمان نظام مهندسی ساختمان به آن اذعان دارند.
بر این اساس جامعه مهندسی همزمان با برگزاری پنجمین دوره انتخابات هیأت مدیره سازمان نظام مهندسی بار دیگر از عملکرد گذشته سازمان مذکور انتقاد کرد و در این شرایط استقلال سازمان نظام مهندسی ساختمان اصلی ترین خواسته مهندسان به شمار می رود.
سید علی رضا قهاری، عضو انجمن مفاخر معماری ایران و دبیر شورای راهبـردی فناوری های نوین در ساختمان با بیان این که استقلال سازمان نظام مهندسی، خدمات در ساخت و ساز را ارتقا می بخشد، گفت: عملکرد مستقل سازمان نظام مهندسی شرط اول ارائه مطلوب خدمات مهندسی در مبارزه به شمار می رود. به اعتقاد وی سازمان نظام مهندسـی گر چه بـه عنوان یک تشکل حرفه ای مستقل ایجاد شده اما مجموع اقداماتـی که انجام می دهد ، زیر نظر وزارت مسکن و شهر سازی است .
بر این اساس اغلب اعضای سازمان نظام مهندسی این نکته را گوشزد می کنند که عملکرد سازمان نظام مهندسی مانند دیگر سازمان های غیر دولتی ارزیابی نمی شود . همین امور موجب انتقاد مهندسان از سیاستگذاری های سازمان می شود .
در همین حال یکی از اعضای سازمان نظام مهندسی نیز با تأکید بر این که سازمان های مردم نهاد، نقش پررنگی در ارتقای سطح کیفی ساخت و ساز می توانند ایفا کنند ، گفت : اگر تشکل های مهندسی مستقل عمل کنند ، در ارتقای کیفیت ساخت و ساز نقش مؤثری خواهند داشت. به اعتقاد وی این امر در شرایطی تحقق خواهد یافت که تشکل های حرفه ای وظایف خود را به درستی شناخته و اجرا کنند . اما نتیجه ای که از عملکرد سازمان نظام مهندسی در طول چند سال گذشته حاصل شده ، این است که این سازمان به عنوان یک تشکل حرفه ای نتوانسته نقش صنفی خود را به درستی ایفا کند. به طور کلی برخی از مهندسان بر این باورند که سازمان مزبور تحت تأثیر قوانین وزارت مسکن قرار دارد وبه همین دلیل نتوانسته به عنوان یک نهاد صنعتی مستقل از دولت عمل کند .
همین امر به عنوان اصلی ترین نقطه ضعف سازمان نظام مهندسی ساختمان همواره مورد انتقاد مهندسان و اعضا قرار گرفته است. به طوری که در طول پنج دوره انتخابات نظام مهندسی، در اعتراض به همین موضوع کمتر کسی در انتخابات هیأت مدیره سازمان شرکت می کرد. در چهارمین دوره انتخابات هیأت مدیره سازمان نیز که سه سال پیش برگزار شد ، تنها ۳۰ درصد از اعضا شرکت کرده بودند . به اعتقاد کارشناسان ، سازمان نظام مهندسی با هدف ساماندهی مسائل ساختمان و به منظور حضور فعال مهندسان در ساخت و ساز، ایجاد ضوابط و معیارهای کنترل حرفه ای و نیز مسائل مربوط به منافع مهندسان و ساخت و ساز تشکیل شده است . اما ارزیابی عملکرد این سازمان وابسته نشان می دهد در طول سال های گذشته همواره نتوانسته به اهداف خود دست یابد . گفته می شود سازمان نظام مهندسی ، غیر از صدور کارت و دریافت حق عضویت سالانه از مهندسان ، اقدام مؤثر دیگری انجام نمی دهد . به طور کلی سازمان نظام مهندسی اگر چه یک نهاد حرفه ای است اما تمامی قوانین آن زیر نظر وزارت مسکن و شهرسازی تدوین می شود . از همین رو همزمان با پنجمین دوره انتخابات سازمان نظام مهندسی استقلال این سازمان به عنوان اصلی ترین خواسته مهندسان عضو مطرح شده است .
به گفته کارشناسان برای رفع این مشکل باید قـوانین موجود بـا حضور اعضای سازمان بـازنگری شود .
میرزایی یک عضو سازمان نظام مهندسی با بیان این که هیأت مدیره سازمان نظام مهندسی در چهار دوره قبل و حتی یک دوره آزمایشی تلاش کرد تا مشکلات موجود را رفع کند تأکید کرد:« با این وجود عملکرد سازمان هنوز مطلوب نیست و نتوانسته به جایگاه مورد نظر برسد . به اعتقاد وی ، نظام مهندسی نیاز به اصلاح ندارد بلکه به پیگیری هایی برای رفع قوانین اجرایی نیاز دارد تا روند فعلی تکمیل شود . »
به گفته این عضو سازمان نظام مهندسی تحقق این امر با حضور اعضای کاردان در هیأت مدیره امکان پذیر است .
از همین رو به نظر می رسد ، عدم حضور مهندسان در این عرصه از انتخابات نه تنها کمکی به رفع مشکلات مزبور نمی کند بلکه به آنها نیز تداوم می بخشد از همین رو به حضور حداکثری اعضای سازمان نظام مهندسی در انتخابات پنجم تأکید شده است . با این وجود در این زمینه نیز انتقاداتی وارد است چرا که شرایط مناسب برای تبلیغات در اختیار مهندسان قرار نداشته است . علاوه بر این ، گفته می شود حوزه های رأی گیری متناسب با این تشکل حرفه ای انتخاب نشده اند .
یکی دیگر از اعضا با بیان این که جامعه مهندسان مشاور، انجمن شرکت های ساختمانی، انجمن مفاخر معماری و … که با جامعه مهندسی در ارتباط هستند، باید به عنوان حوزه های رأی گیری در نظر گرفته می شد، گفت : « در چنین شرایطی دسترسی اعضای سازمان به حوزه های رأی گیری آسان تر بود .
در حال حاضر اعضای سازمان نظام مهندسی ۱۶۵ هزار و ۳۴۹ نفر اعلام شده اند . این آمار در استان تهران ۵۹ هزار و ۸۳۱ نفر است .
بر این اساس نامزدهای عضویت برای هیأت مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان در سطح کشور حدود دو هزار و ۹۰۰ نفر بوده که به گفته مسئولان ۳۰۰ هزار نفر از آن ها به دلیل مشکلاتی رد صلاحیت شدند » . پنجمین دوره انتخابات هیأت مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان امروز ۱۲ مرداد در ۳۹ شعبه اخذ رأی برگزار خواهد شد .
گفتنی است میزان مشارکت مهندسان در انتخابات دوره قبل حدود ۳۰ درصد بود که این رقم در استان تهران به ۱۰ درصد رسید .
