مصاحبه مهندس سید علیرضا قهاری با رادیو تجارت – مورخ ۲۲/۵/۸۸ – زیباسازی و نمای شهری
– رادیو تجارت : آقای مهندس قهاری مشارکت مردم می تواند در زمینه زیبا سازی شهری بسیار مفید باشد ،حال این مشارکت می تواند از موارد ریز شروع شده و به مسائل بزرگتر ختم گردد . اما در معماری و سیمای شهرمان ، حال در هر شهری که زندگی می کنیم ، این مردم هستند که می توانند با کارهای خوب خود و با مشارکت فعال شهر را زیباتر کنند به نظر شما این ایده صحیح است ؟
– مهندس قهاری : بله کاملا ، زیرا مردم در واقع صاحبان شهر هستند و زمانی که صحبت راجع به زیباسازی و هویت بخشی به سیمای شهر است معمولا در درجه اول خود مردم هستند که به کمک گرفته می شوند و با حمایت مردم میتوان از شهری زیبا و آرام برخوردار بود . به نظر می رسد که در این زمینه به دلایل مختلف ما کمتر از مشارکت مردم کمک گرفتیم . در زمینه زیباسازی شهر در واقع هم مردم ، هم مسئولین تصمیم ساز و تصمیم گیر برای شهر، مدیریت شهری و متولیان شهری در ساخت و ساز مشارکت دارند و شاید کسانی که باید به این جمع بپیوندد متخصصین و هنرمندان هستند که فعلا کمتر از آنها استفاده می شود و امیدواریم در برنامه هویت بخشی به شهرها از متخصصان و هنرمندان نیز در این زمینه کمک گرفته شود .
ولی به هر حال رکن اصلی مردم هستند که آنها تیز مصرف کنندگانی هستند که به صورت صاحبان مشاغل و یا مردمی که ممکن است زیبایی شهر برای آنها مهم باشد . کمک کنند و بخواهند از صاحبان منازل و مشاغل که با زیباسازی و هویت بخشی به ساخته های خود روحیه ای با نشاط را برای مردم پیش بینی کنند .
البته مسئولین نیز در این زمینه باید برنامه های نظارتی داشته باشند و قوانین و آیین نامه های لازم را تدوین کنند ، مدیریت شهری نیز باید در این زمینه فعالتر عمل کند . سالهاست ما از اینکه آیین نامه ها و ضوابط رسمی برای نماسازی شهرمان داشته باشیم غفلت کرده ایم و در این زمینه کار زیادی انجام نداده ایم . به عنوان مثال وقتی نمایی در تهران به اصطلاح امروزیها مد می شود ، حتی در روستاها نیز از آن تقلید کرده و به عنوان مثال با نمایی شیشه ای هویت آن روستا را از بین می برند. بنابراین می بینیم که کارهایی که در زمینه هویت بخشی و زیباسازی در کلانشهرها به خصوص در تهران صورت می گیرد ، اثر آن در تمام شهرها بر جای می ماند و این مسئولیت ، مسئولین ما و مردم پایتخت نشین را چند برابر می کند .
– رادیو تجارت : آقای مهندس قهاری افراد خاصی در تغییر سیمای شهر موثر هستند یا همه می توانند در این امر مشارکت داشته باشند ؟
– مهندس قهاری : در حقیقت بارها و سالهاست که گفته می شود که افراد غیرمتخصص در ساماندهی شهر و ساخت و سازها باید حذف شوند . به عنوان مثال : در زمینه غیر پزشکی اجازه داده نمی شود که غیر از پزشک فردی به سلامت انسانها و شهروندان بپردازد ، در مورد سایر مشاغل نیز همینطور است .
در تمامی مشاغل متخصص حرف اول را می زند و در واقع متخصصین هستند که آن شغل و کسب و کار و حرفه را پیش می برند ولی در زمینه ساخت و ساز همه به غیر از متخصصان و هنرمندان مشارکت دارند و ما در سیمای شهر نیز می بینیم که هر کسی به خود اجازه می دهد به هر طریقی چه در زمینه نماسازی و چه در واقع در زمینه رنگ آمیزی یا گرافیک شهری اظهار عقیده نماید و این به مسئولیت مسئولین زیباسازی می افزاید که از هنرمندان و متخصصان به نوعی دلجویی کنند و از آنها بخواهند به زیباسازی و هویت بخشی به شهر توجه نمایند و به غیر از آنان ما از افراد دیگر نمی توانیم متوقع باشیم و نتیجه عدم توجه به متخصصین همین اختلالی است که در سیمای شهر می بینیم ، البته در اینجا نمی خواهیم زیاد از تهران و دیگر شهرها بدگویی کنیم ولی واقعا اگر از مجموعه ای که شهرهای ما را تشکیل می دهد ناراضی هستیم به دلیل کنار گذاشتن متخصصان و هنرمندان است .
– مهندس قهاری: معضلات را گفتیم و اما راهکارهای ارتقا کیفیت چیست ؟
– مهندس قهاری : خوشبختانه همیشه راهکاری برای تمامی مسائل وجود دارد . در این زمینه نیز کار ما زیاد سخت نیست . ابتدا باید به آموزش مردم آنهم از زمانهای کودکی و جوانی توجه کنیم که اولین قدم است . ما می توانیم از طریق مدارس ، رسانه ها ، و به خصوص رسانه ملی آموزش توجه به هویت و سیمای زیبای شهری را آغاز کنیم . این آموزش فقط مختص مردم مصرف کننده و صاحبان منازل و مشاغل نیست که باید سطح توقع آنها را از ارتقاء هنر و زیباشناختی بالا برده شود، به عقیده من مسئولین ما نیز باید به این امر توجه کنند و شاید حتی نیاز به آموزش در این زمینه هم باشد که این امر نیز ایرادی ندارد . همه ما احتیاج به نگرشی جدید به این مقوله داریم تا بتوانیم واقعا هویت در شان مردم را به شهرهایمان دهیم .
بعد از آموزش روش دیگر اعمال سیاستهای تشویقی است که مسئولین می توانند توسط آن و بالا بردن دانش زیباشناسی صاحبان منازل ، موسسات ، مشاغل و بطور کلی صاحبان شهر به آنها کمک کنند . به عنوان مثال روشهای تشویقی مانند : اعطای جایزه ، حذف عوارض برای ساختمانهایی که به هویت بخشی کمک می کنند یکی دیگر از این راهکارها است .
– مهندس قهاری : آقای مهندس من فکر می کنم که منظور شما این است که همیشه پیشگیری بهتر از درمان است ، یعنی ما قبل از خراب شدن سیمای شهر و آسیب وارد شدن به آثار باستانی و قدیمی شهرمان اقدامی برای جلوگیری صورت دهیم سپس به رفع مشکلات بپردازیم .
– مهندس قهاری : قطعا همینطور است . من به یاد دارم زمانی برای تشویق صاحبان مشاغل به زیباسازی شهر ، رنگ در اختیار آنها می گذاشتند و با رنگ آمیزی مناسب شادابی را به خیابانها عرضه می کردند که این یکی از سیاستهای تشویقی بود ولی به دلیل نهادینه نشدن و اینکه آموزشی در بین افراد جامعه صورت نگرفته بود پس از مدتی با حذف سیاست تشویقی رنگ آمیزی نیز کنار گذاشته شد .
در حال حاضر خوشبختانه هنرمندان ما که در خصوص گرافیک شهری متبحر هستند می توانند به سطح جامعه آمده و بدنه سازی شهرها را با کمک خود مردم و کمک گرفتن مدیریت شهری از هنرمندان اقدام به این امر کنیم . ولی آن هویت شهری که ما به دنبال آن هستیم فقط بدنه سازی و دادن سیمای زیبا به شهرها نیست بلکه بطن قضیه باید درست باشد ، یعنی باید ار متخصصانی که مشغول به کار ساخت و ساز هستند دلجویی شود . چون در واقع آنان هستند که باید سرنوشت و شکل بندی شهرهایمان را به دست آنها بسپاریم و از ورود افراد غیر متخصص در امر ساخت و ساز در هر سطحی که است جلوگیری کنیم
