خبرگزاری میراث فرهنگی ـ گروه میراث فرهنگی ـ مسجد جامع اصفهان که یکی از مهمترین مساجد جهان اسلام محسوب میشود، دقایقی پیش (امروز ۱۰ تیرماه) به فهرست میراث جهانی پیوست.
به گزارش CHN اجلاس یونسکو برای ثبت آثار میراث جهانی، طی هفته گذشته در سن پترزبوگ روسیه آغاز شده و همچنان ادامه دارد. دقایقی پیش این اعضای شرکت کننده در این اجلاس، مسجد جامع اصفهان را واجد شرایط ثبت در فهرست میراث جهانی دانستند.
گفته میشود، محمد حسن طالبیان، رئیس بنیاد پارسه و پاسارگاد و مدیر پروندههای ثبت میراث جهانی، به مناسبت ثبت مسجد جامع اصفهان، متنی را برای اعضای اجلاس جهانی یونسکو قرائت کردهاست.
هنوز پرونده یک اثر دیگر به نام گنبد قابوس که در شهر گنبد واقع شده، قرار است در این اجلاس بررسی شود. گنبد قابوس بزرگترین بنای آجری جهان است.
اکنون با ثبت مسجد جامع اصفهان ایران دارای ۱۴ اثر در فهرست میراث جهانی شد. ناگفته نماند که پرونده باغهای ایرانی که به عنوان اثر سیزدهم در فهرست میراث جهانی به ثبت رسید شامل ۹ باغ ایرانی است. همچنین پرونده کلیساهای غرب کشور هم ۸ اثر را شامل میشود.
مسجد جامع اصفهان
مسجد جامع اصفهان یکی از ارزشمندترین بناهای دوره اسلامی است. این بنا که در زمینی مقدس ساخته شده در قلب اصفهان و در میدان عتیق واقع شدهاست. از این رو به آن مسجد عتیق اصفهان نیز گفته میشود.
مطالعات باستانشناسی در این مسجد نشان میدهد که پیش از احداث آن، نیایشگاهی ساسانی در آنجا واقع بوده و در دوره اسلامی بنای نخستین مسجد جامع در محل آتشکده ساسانی بنا شد.
محققان بر این باورند که با نگاه به مسجد جامع اصفهان، که مجموعهای از ساختمانهای و آثار هنری دورههای مختلف اسلامی است، میتوان عظمت معماری این دوره را به تمامی درک کرد.
آثاری از دوره دیلمیان، سلجوقیان، آق قویونلوها، ایلخانی، صفوی، قاجاریه این مسجد عظیم را پدید آوردهاست.
گفته میشود که طرح نخستین این مسجد در سال ۱۵۶ هجری قمری و به صورت ستوندار ساخته شده است که این موضوع در کاوشهای باستانشناسی مشخص شدهاست. باستانشناسان بر این باورند که سوی قبله اولیه مسجد تا قبله کنونی ۲۰ تا ۳۰ درجه اختلاف دارد.
طبق مطالعات باستانشناسی در سال ۲۲۶ هجری قمری مسجد اولیه ویران و مسجد بزرگتری روی آن ساخته شد. در سده چهارم و در زمان آل بویه به ساختمان این مسجد اضافه شد و در سده پنجم هجری قمری دوباره تغییرات زیادی در مسجد به وجود آمد.
گنبد نظام الملک(۴۷۳هجرى)، گنبد تاج الملک(گنبد خاکی، ساخته شده در سال ۴۸۱ هجری قمری)، ایوان هاى چهار گانه، شبستانهاى مسجد، و میانسرا از بخشهای مهم این اثر جهانی است.