لوگو-انجمن مفاخر معماری ایران-بلاگ

روز سه‌شنبه ۱۵ اسفند نخستین شب جشنواره منظر از ساعت ۱۶:۳۰ در باغ‌موزه قصر، برگزار شد.

در آغاز مهندس مرباغی، به عنوان دبیر اجرایی مراسم، معرفی کوتاهی از برنامه‌های سه روزه جشنواره را داشتند. سپس میهانان را  به تماشای تیتراژ برنامه به عنوان «سلام میزبانان به میهمانان خود» دعوت کردند.

 Manzar _festival

در ادامه، خانم دکتر فیروزه سامانی از دانشکده محیط زیست، به عنوان سخنران اول، در مورد مفهوم منظر فرهنگی سخن گفتند و آن را برآیندی از نگرش اکولوژیست‌ها، تاریخ‌شناسان، برنامه‌ریزان و طراحان منظر دانستند. ایشان تصریح کردند «امروزه مفهوم منظر از حالت ایستایی که در گذشته تنها معطوف به وجه زیبایی بصری آن بوده، خارج شده و به صورت یک مفهوم داینامیک، پویا و پیچیده درآمده است». ایشان منظر را رخ‌نمودی از تعامل انسان و محیط تبیین کردند که هیچ‌گاه شکل نهایی خود را پیدا نمی‌کند. چون به‌طور مداوم در حال تغییر است. ایشان از تخت سلیمان به عنوان منظری فرهنگی که دارای لایه‌های مختلف تاریخی و طبیعی‌ست، یاد کردند و آن را محصول تعامل مستمر طبیعت و انسان در محیط دانستند. همچنین از مهندسی و مدیریت آب در زاینده رود یاد کردند و آن را نتیجه تطبیق‌پذیری انسان با شرایط محیطی  دانستند. ایشان منظر شهری را به عنوان یک سیستم تبیین کردند که نمی‌توان به طور جداگانه برای لایه‌های مختلف آن برنامه‌ریزی کرد؛ و معضل امروز محیط‌های سکونت انسان را قطعه‌قطعه‌شدن ساختار منظر اکولوژیکی و فرهنگی از هم دانسته و راه حل آن را رعایت اصل پیوستگی و یکپارچگی در برنامه‌ریزی بلندمدت و ارائه کاربری‌های سازگار با پتانسیل طبیعی بیان کردند.

Manzar _festival1

سخنران دوم، مهندس فرامرز پارسی‌از مرمت‌گران با تجربه از تئوری خود که برگرفته از تجربه دریافت فضایی در منظر‌های فرهنگی بود، صحبت کردند. ایشان محیط‌های تاریخی – طبیعی را ترکیبی از مفهوم طبیعی و انسانی می‌دانستند که نتیجه آن چیزی بیشتر از ترکیب ساده این دو مفهوم بود. چیزی که تأثیر عمیقی بر انسان می‌گذارد، او را از روزمرگی خارج می‌کند و وادار به تفکر ژرف در هستی می‌کند. اما تمام این فرصت‌ها پس از مرمت بنا به روالی که امروز شاهدش هستیم، از بین می‌رود. ایشان این دیدگاه را آغازگر رویکرد جدید در مرمت می‌پندارند که در آن بنای تاریخی یک موجود پویا و زنده است. از این منظر، دیگر ورود طبیعت در بنای تاریخی آسیب محسوب نمی‌شود. ایشان تحقق این رویکرد جدید در مرمت را، نیازمند تکنولوژی بالایی می‌دانند که بتواند بنا را همراه با مداخلات طبیعی، محافظت کند. در ادامه به نمونه‌هایی از تعامل مثبت عناصر تاریخی و محیط طبیعی اشاره کردند که عبارت بودند از: قلعه‌ها، راه‌های تاریخی، پل‌ها و کاروانسراها.

Manzar _festival2

سخنرانی سوم توسط دکتر فخار تهرانی انجام شد. ایشان از اشکال مختلف ظهور آب در باغ‌های ایرانی و نقش آن در منظر طبیعی باغ سخن گفتند. دکتر تهرانی در ابتدا بر اهمیت اسناد تصویری و نقش آن‌ها در مرمت بنا و برگرداندن آن به اصالت خود تأکید کردند. همچنین به تفاوت نحوه مستند‌نگاری در ایران و اروپا اشاره کردند. ایشان در ادامه، با تکیه بر اسناد تصویری، سامانه‌های مختلف برداشت آب در ایران را معرفی کردند.

Manzar _festival3

در انتهای برنامه، پنل با حضور خانم مهندس منصوری و آقایان دکتر تهرانی و دکتر محسن منصوریِ فرد تشکیل شد. دکتر منصوریِ فرد در ابتدا سؤالی را در ارتباط با مرمت مجموعه باغ‌موزه قصر مطرح کردند: «… چیز جالبی شده‌ولی نمی‌دانم چه شده؟!» سوال اصلی ایشان این بود که هدف اصلی مرمت این مجموعه چه بوده؟ پاک‌کردن تاریخ؟ ایشان معتقد بودند که وجه تاریخی بنا باید در مرمت حفظ شود. در ادامه یکی از شرکت‌کنندگان از معضل آب و قنات‌ها پرسیدند. دکتر تهرانی در پاسخ به این پرسش، اظهار امیدواری کردند که اگر بتوانیم معضل قنات‌های امروز را که تبدیل به فاضلاب شده‌اند، اصلاح کنیم، می‌توانیم دوباره آن‌ها را زنده کنیم و به سیستم توزیع آب در شهر برگردانیم. در پایان جلسه دکتر منصوری به شرح مختصری از تجربه خود در پروژه‌ای به نام «آب، خاک، باغ» پرداختند، آن را نتیجه تجربیات خود در بیشاپور معرفی کردند و به عنوان یک معمار، معماری بیشاپور را به «ماکتی از معبد آب» تشبیه کردند.

Manzar _festival4