به گزارش اختصاصی خبرنگار معماری نیوز، پنجمین گفتمان هنر و معماری با موضوع خرد شهر به میزبانی انجمن مفاخر معماری ایران در موزه هنر امام علی(ع) برگزار شد.
در ابتدای جلسه، مهندس سید علیرضا قهاری، رئیس انجمن مفاخر معماری ایران با اشاره به تعریف خرد شهر گفت: خرد با دانایی متفاوت است و نباید این دو مقوله را با یکدیپر یکسان دانست.
قهاری افزود: ما بایستی ببینیم که شهر خردمند، دارای چه فاکتورهایی است، آیا در این زمانه می شود خردمند بود؟ و یا بایستی فراموش کرد؟
رئیس انجمن مفاخر معماری ایران در ادامه خاطر نشان کرد، چرا انسان شهرنشین خود را از نظر ادراک و فهم در درجه ای می بیند که به غیر از شکل دهی و ایجاد تغییرات در محدوده اختیارات خود، بر محیط اطراف و سرزمین هم مجاز به دست اندازی و دگرگونی است و می کوشد تا محیط را به نفع خود تغییر دهد. چه عناصر و پدیده هایی بیانگر خرد شهر است و چه عواملی نشانگر این است که خرد در شهر حاکم است.
در ادامه، مهندس بهروز مرباغی به نمونه های تاریخی خرد شهر اشاره کرد و افزود: ربع رشیدی، یکی از بارزترین شهرهایی است که نمونه ای از خردشهر می باشد ولی متاسفانه این شهر در حال حاضر به کلی نابود شده است.
مرباغی در ادامه گفت: اساسا شهر را چه تعریفی می کنیم؟ مرو، توس، سیراف، فیروزآباد. در مقابل، تهران، فرانکفورت و شانگهای، آیا همه ی این ها تحت یک عنوان شهر تعریف می شوند و یا بایستی به نوعی دیپر تعریف کرد؟ آیا با مجموع عده ای از خردمندان در یک زیستگاه، میشود آن شهر را شهر خردمندان دانست؟ یا اینکه با فاکتورهای دیگری، شهر، شهر خرمندان می شود؟
در ادامه، دکتر داریوش زمانی با اشاره به ارتباط خرد و شهر گفت: پیچیدگی بشر در خلقت اوست و نه در نیازهایش، نیازهای بشر به سادگی قابل دسترسی است.زمانی در ادامه خاطرنشان کرد: بدون خرد، و آن هم خرد جمعی، نمی توان به سوالات بشر پاسخ داد. استادی در مورد رابطه بتن و فولاد می گفت: رابطه ی این دو، رابطه ی زوجیت است، یعنی هرکجا بتن کار نکرد، آهن باید کار کند و هرکجا آهن کار نکرد باید بتن پاسخگو باشد و این خود نوعی خرد است. در یک شهر نیز تمام اجزاء همین رابطه را با یکدیگر دارند و در نهایت خرد جمعی شکل می گیرد که در پی هر کمبود و کاستی، جبران آن را منتهی می شود.
در ادامه جلسه دکتر محمد مهدی محمودی با اشاره به اینکه شهر یک موجود زنده است افزود: به باور من، شهر یک موجود زنده ای است، روزی متولد می شود، دوران کودکی و جوانی دارد، روزگاری توانمند و خردمند می شود و زمانی هم پیر و فرسوده می شود و روحش در کالبد دیگری می آید و این چرخه ساخت و ساز همیشه تکرار می شود.
محمودی در ادامه خاطر نشان کرد، شادی و غم، سردی و گرمی در شهر، سرافکندگی و سرافرازی، هرج و مرج و آرامش، ناامنی و ایمنی، تنگ دستی و غنا در شهر، همه ی اینها، حالات مختلف یک شهر است و شهر باید همواره خردمندانه در خدمت شهروندان باشد.
محمودی در ادامه گفت: ما مهندسان، می بایستی آنچه را که از گذشتگان گرفته ایم با برگی که خود بر آن اضافه می کنیم، به آیندگان تحویل دهیم. در یک صده اخیر، عناصر و مصالح ساختمانی به گونه ای ساخته شده که برای بهره وری ساختمان، کم دوام و برای بازگشت به طبیعت مقاوم هستند.
ایشان در ادامه با اشاره به رابطه بنا و تکنولوژی گفت: بناهای باارزش از علم و تکنولوژی زمانه ی خود برخوردار هستند و این بناها همیشه به یک نقطه خاطره انگیز در شهر تبدیل می شوند و نماد هویت، فرهنگ، تاریخ و مذهب آن شهر است.
در ادامه جلسه، شهریار سیروس با اشاره به تعریف شهر خردمند گفت: عمر شهر بستگی به خردی دارد که در شهر دمیده شده و اگر شهر فاقد خرد باشد، روز به روز به سمت سقوط و نابودی خواهد رفت.
سیروس در ادامه افزود: خرد یک حقیقت انسانی است و دستاوردهای بشر در طول تاریخ همیشه نتیجه ی خرد است. در آموزه های باستانی، همیشه تعریف خرد با تعریف نور و روشنایی همراه بوده است و در نتیجه، خرد، نور عالم است.
سیروس در ادامه گفت: خرد، فقط دانستن نیست، بلکه معطوف به عمل و رفتار است. ما باید بدانیم و این دانایی را به مرحله ظهور برسانیم. همچنین، پیوند خرد با شهر، یک پیوند ذاتی است، زیرا شهر حوزه ای است که منفعت جمعی در آن شکل می گیرد.
شهریار سیروس در ادامه به نتیجه ی توامان بودن خرد فردی و حماقت جمعی اشاره کرد و افزود: ترافیک شهر، نمونه ای ملموس از این نوع خرد است. اگر ما شهر را یک موجود زنده بدانیم و اینکه تمام اجزاء آن بر حیات شهر تاثیرگذار است، اولا باید این موجود زنده، مولد خرد باشد و ثانیا، این خرد باید همه گیر باشد.
معماری نیوز
