با حمایت فرهنگستان هنر طرح تدوین دانشنامه رایانه ای تاریخ معماری و شهرسازی ایران زمین آغاز شد - اخبار معماری و شهرسازی

«سید محمد بهشتی» عضو پیوسته فرهنگستان هنر و رئیس «دانشنامه رایانه ای تاریخ معماری و شهرسازی ایران زمین» از آغاز طرح تدوین این دانشنامه خبر داد.

به گزارش گروه فرهنگ و هنر ایلنا به نقل از روابط عمومی دانشنامه رایانه ای تاریخ معماری و شهرسازی ایران زمین سید محمد بهشتی درباره پیشینه طرح تدوین دانشنامه تاریخ معماری و شهرسازی ایران زمین گفت: از ابتدای سال ۸۵ طرح دانشنامه در مرحله اجرا قرار گرفت.

در شش ماه اول موضوع دانشنامه از جهت مکتوب و الکترونیک با مطالعاتی که انجام شد و پیشنهادی که در پی آن تدوین و ارائه گردید توسط فرهنگستان هنر و وزارت مسکن و شهرسازی پذیرفته شد و محل استقرار این طرح معین و تحویل شد.

وی افزود: در شش ماه دوم سال ۸۵ کلیه فعالیتهای مربوط به آماده کردن دفتر، تجهیز و دعوت به همکاری همکاران انجام شد و فعالیتهای امکان سنجی و تعریف طرحهای پیش نیاز که لازمه مرحله تاسیس دانشنامه بود آغاز گردید.

بهشتی گفت: این طرح در حوزه های انفورماتیک، پژوهش و بین الملل آغاز شده و امیدوارم مرحله تاسیس دانشنامه متکی به یافته های حاصل از طرحهای پیش نیاز بصورت موفق سپری شود و سال ۸۷ در مرحله نگهداری شاهد توسعه دامنه و عمق دانشنامه با همکاری نهادهای علمی و دانشگاهی داخل و خارج کشور باشیم.

رئیس دانشنامه تاریخ معماری و شهرسازی ایران زمین گفت: به دنبال امضای تفاهم نامه جدیدی که در نیمه دوم سال ۸۵ بین فرهنگستان هنر، وزارت مسکن و شهرسازی و سازمان میراث فرهنگی و گردشگری امضا، شده مجری این طرح فرهنگستان هنر است و حامیان اصلی طرح وزارت مسکن و شهرسازی و سازمان میراث و گردشگری هستند.

بهشتی افزود: هم اکنون با نهادهای دیگر و دانشگاههای کشور در حال گفتگو هستیم تا با مشارکت در اجرای این طرح نقشی شایسته ایفا نموده و بر غنای این طرح ملی بیفزایند.

همچنین به موازات گفتگو با مرکز ایرانی مذاکره با مراجع علمی و آموزشی کشورهای دیگر را نیز آغاز کرده ایم و امیدوارم در اجرای این طرح بتوانیم از مساعدت، مشارکت و حمایت بیشتر مراکز علمی و آکادمیک ایرانی و خارجی که به موضوع تاریخ معماری و شهرسازی ایران زمین توجه دارند برخوردار شویم.

وی در ادامه بر نقش دائره المعارف ها در حفاظت و توسعه فرهنگ و تاریخ معماری و شهرسازی ایران زمین تاکید کردو گفت: تاریخ معماری و شهرسازی در فرهنگ یک جامعه نقش مهمی دارد. همواره فرهنگ در آثار و نمادهایی تجلی پیدا می کند و از طریق این آثار و شواهد امکان شناخت فرهنگ فراهم می شود.

این آثار و نمادها خود فرهنگ نیست بلکه شواهدی از آن هستند. بنابراین موضوع حفظ و توسعه آنها اهمیت فراوانی دارد، چرا که اگر این آثار بر اثر بی توجهی از بین بروند ما شواهد فرهنگی را از دست داده ایم.

بهشتی گفت: هر یک از این آثار و شواهد یگانه هستند و هیچ یک جای دیگری را پر نمی کند چرا که هر یک گوشه ای از گستره وسیع و جنبه ای از تنوع فراوان و کیفیتی از عمق فرهنگ را شهادت می دهد.

ویژگی هایی که چه بسا در بسیاری از مواقع فقط توسط همان اثر نمایان می شود. لذا حفظ هر یک از آثار اهمیت فوق العاده ای دارد.

رییس دانشنامه تاریخ معماری و شهرسازی ادامه داد: از جمله این شواهد فرهنگی آثاری هستند که در عرصه تجربه ی تاریخی،معماری و شهرسازی به عنوان ظرفی برای زندگی جامعه در طول تاریخ می باشند و این آثار از اهمیت ویژه ای برخوردارند و این کیفیت را دارند که به همه ابعاد و وجوه فرهنگی و تاریخی سرزمین ما شهادت دهند.

بهشتی با اشاره به خصلت های فرهنگ و معماری ایران زمین، بر اهمیت حفظ شواهد فرهنگی و حفاظت از این میراث ارزشمند تاکید کرد و افزود: مهم ترین اقدام، حفاظت کالبد آثار تاریخی معماری و شهرسازی است که البته مهمترین هدف از این حفاظت طبعا شناخت و پژوهش راجع به آنهاست.

وی فوری ترین اقدام در این زمینه را مستندسازی و فراهم کردن امکان دسترسی به اسناد و مدارک مربوط به تاریخ معماری و شهرسازی دانست و تصریح کرد مستند سازی هم مقوم حفاظت از آثار تاریخی مربوط به معماری و شهرسازی است و هم گام بلندی در هدف و مقصد حفاظت از آثار است.

وی تاریخ معماری و شهرسازی در ایران را طولانی دانست و گفت: تاریخ معماری و شهرسازی در ایران، با تاریخ معماری و شهرسازی جهان به لحاظ قدمت برابری می کند و این بدلیل آنست که ایران طولانی ترین سابقه یکجانشینی را دارد و در بسیاری از تجربیات معماری و شهرسازی برای جستجوی اولین ها ناگزیر می بایست حوزه فرهنگی ایران را مورد جستجو قرار داد.

رییس دانشنامه تاریخ معماری و شهرسازی ایران زمین گفت: نکته دوم تداوم و استمرار تاریخ معماری و شهرسازی در ایران است. چرا که ما در تاریخ ایران شاهد تداوم زیست بلاانقطاع در شکل یکجانشینی و پدید آمدن آثار معماری و شهرسازی هستیم. این تداوم و بلاانقطاع بودن وضعیتی استثنایی را ایجاد می کند بطوریکه بر اثر این تداوم زیستی شاهد تداوم شکوه تمدنی نیز هستیم.

وی ادامه داد: به دلیل وجود تنوع طبیعی و اقلیمی در سرزمین ایران در طول تاریخ، ما با تنوع فناوری ها و تنوع معماری شهرسازی روبرو هستیم که با بررسی آثار دوره های مختلف و مرور ویژگی های آنها به علت موقعیت خاصی که سرزمین ایران داشته است. این نکته را در می یابیم.

بهشتی تصریح کرد: متاسفانه به رغم جایگاه ویژه و سهم بسیار جدی ایران در تاریخ معماری و شهرسازی جهان، شناخت نسبت به تاریخ معماری ایران بسیار محدود است که یکی از دلایل عمده آن کمبود اسناد و مدارک مربوط به تاریخ معماری و شهرسازی ایران می باشد.

بخصوص آثاری که باقی مانده اند به میزان کمی مورد مطالعه قرار گرفته اند و یا اسناد مدارک مربوط به آنها بصورت پراکنده و اغلب دور از دسترس است.

این دلائل باعث شده که راه دسترسی پژوهشگران به اسناد و مدارک مربوطه بسیار مشکل و حتی ناممکن باشد مجموعه مدارک و اسناد آثار معماری و شهرسازی ایرانی در نسبت به غنایی که در زمینه معماری و شهرسازی وجود دارد متاسفانه بسیار اندک است.

به نظر وی نخستین کار مهمی که باید در این زمینه صورت بگیرد گردآوری اسناد و مدارک مربوط به معماری و شهرسازی ایران زمین است.

بهشتی در این باره گفت: باید این اسناد ثبت و ضبط شوند، مستند سازی گردد و نتایج آن در دسترس پژوهشگران حوزه تاریخ، ایران شناسی، معماری و شهرسازی قرار گیرد.

رییس دانشنامه تاریخ معماری و شهرسازی ایران زمین در پایان گفت: آنچه که امروز به عنوان مجموعه اسناد و اطلاعات مربوط به تاریخ معماری و شهرسازی ایران منتشر شده و در دسترس پژوهشگران و علاقمندان این حوزه قرار دارد کمتر از هزار بنا را شامل می شود.

این در حالی است که تخمین زده می شود که در مرزهای سیاسی ایران بیش از یک میلیون موجود است. در حقیقت تمام این تولیدات علمی در نسبت با بناهای موجود یک میلیون درصد است.

در مورد این نسبت می توان این مثال را زد که قطعه سنگی از کره ماه به دست ما برسد و ما تنها با در دست داشتن آن یک قطعه سنگ بخواهیم درباره کره ماه قضاوت کنیم و حرفی به میان آوریم.

منبع: خبرگزاری کار ایران-اردیبهشت ۱۳۸۶

تدوین و آماده سازی برای انتشار در وب سایت : شهره السادات عربشاهی

مطالب مرتبط: