به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نشست نقد و بررسی کتاب «گل‌نبشته‌های باروی تخت جمشید» با حضور دکتر عبدالمجید ارفعی، نویسنده کتاب، دکتر کتایون مزداپور، زبان‌شناس و عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، امیرکاووس بالازده به عنوان دبیر نشست و برخی از استادان و دانشجویان وی یکشنبه (۵ شهریورماه) در سرای اهل قلم موسسه خانه کتاب برگزار شد. در ابتدای جلسه ابتدا فیلمی درباره فعالیت‌های دکتر ارفعی به کارگردانی «ارد زند» پخش شد.
سپس دبیر نشست، با بیان این‌که چاپ این کتاب که دارای متن و تصاویر ویژه‌ای بوده در شرایط بسیار سختی منتشر شد، عنوان کرد: فهم زبان این سنگ‌نبشته‌ها نیاز به دانش بالایی دارد و ترجمه هر یک از کلمات این زبان هم احتیاج به زمان و هم نیاز به تحقیق دارد.
در ادامه ارفعی گفت: من چندین سال مسوول ساماندهی گل نوشته‌ها و سنگ نوشته‌های تخت جمشید در موزه ملی بودم. این کتاب، پژوهشی روی ۱۵۰ گل نبشته باروی تخت جمشید است که موسسه شرقی دانشگاه شیکاگو در سال ۱۳۲۷ خورشیدی به ایران بازپس فرستاد، همچنین تعدادی از گل نبشته‌هایی که در بخش تاریخی موزه ملی ایران نگاهداری می‌شوند و گل نبشته منفرد دیگری از باروی تخت جمشید است که همگی برای نخستین‌بار بازخوانی و به همراه تصاویرشان منتشر شده‌اند. حاصل کار من در موزه، ترجمه این کتیبه‌ها بوده که البته بسیاری از دوستان در گردآوری واژه‌نامه به من یاری رساندند.
وی افزود: همچنین عکس‌برداری این مجموعه توسط بهمن پارسا به کمک چندی از شاگردانشان و به صورت نگاتیو صورت گرفت و کار دیجیتالی نبوده است؛ البته در زمان تصحیح کتاب به مشکلات زیادی برخوردیم.
ارفعی عنوان کرد: سال ۱۳۸۳ من کتاب را برای چاپ به وزارت ارشاد سپردم. به دلیل جدا شدن سازمان میراث فرهنگی از وزارت ارشاد و مشکلاتی که به این سبب به وجود آمد مدتی طول کشید تا بعد از چهار سال کتاب از میراث خریداری و چاپ شد.
بالازاده با طرح این سوال که آیا قصد چاپ ادامه این گل نوشته‌ها را دارید؟ از ارفعی خواست در این‌باره توضیح دهد، وی در پاسخ گفت: استاد من مرحوم هلک تا زمان مرگش در سال ۱۳۷۹ بیش از ۲۵۸۶ گل نوشته را خوانده بود. وی موفق به چاپ ۳۳ گل نوشته شد و ما از آن زمان تا کنون مشغول ترجمه و چاپ این آثاریم. من با اجازه‌ای که از دانشگاه شیکاگو دارم با عکس‌برداری از نوشته‌ها مشغول ترجمه آن‌ها به انگلیسی و فارسی هستم تا به مرور چاپ شوند.
ارفعی درباره اهمیت تاریخی این گل‌نبشته‌ها اظهار کرد: این گل نوشته‌ها سندهای اداری مربوط به ایالت فارس هستند که از یک سو به یزد می‌رسند و از سوی دیگر به کرانه‌های رود مارون که مرز طبیعی فارس و خوزستان است مرتبط‌اند. این گل نبشته‌ها همچنین شامل اسناد اداری مالی است که از جابه‌جایی کالا، واریزهای کالا، پرداختی‌ها اعم از دستمزدهای ماهیانه یا روزانه تشکیل شده است.
وی تاکید کرد: این گل نوشته‌ها منبع عظیم و شگرفی برای نام‌های پارسی بابلی و ایلامی همچنین نام‌های جغرافیایی‌اند و حدود ۷۰۰ مکان باستانی و تاریخی در این گل نوشته‌ها نام برده شده است. بسیاری واژگان ایرانی که برای کالا و یا شغلی به کار می‌رفته در این نوشته‌ها وجود دارد. سیستم پرداخت مواجب از پایین‌ترین رده تا بالاترین رده نیز بیان شده است.
این ایلامی‌شناس و زبان‌شناس پیشکسوت گفت: بسیاری از مراسم و آیین‌های ایرانی در این گل نبشته‌ها توضیح داده شده‌اند. اسامی بسیاری از حیوان‌ها را از طریق این نبشته‌ها به دست آوردیم که حتی برخی از آن‌ها امروز هم استفاده می‌شوند. در مجموع این گل نوشته‌ها اطلاعات بسیاری درباره هخامنشیان به ما داده‌اند البته اطلاعات بسیاری مانده که باید به دست بیاوریم.
در ادامه مراسم دکتر مزداپور درباره زبان میانجی و ارتباط الواح بارو و خزانه تخت جمشید توضیحاتی ارایه کرد و گفت: یک وجه از شناخت الواح بارو و خزانه مربوط به ضرورت وجود زبان رسمی و اداری برای نگارش رسمی و دولتی در حکومت هخامنشیان است. همچنین زبان فارسی باستان بعد از زبان ایلامی و زبان بابلی در سنگ نبشته‌های فارسی باستان دیده می‌شود.
در این مراسم با حضور دوستان قدیمی، استادان و دانشجویان دکتر ارفعی مراسم جشن تولد وی در آستانه ۷۳ سالگی برپا شد. وی در ۹ شهریور ۱۳۱۸ در بندر عباس متولد شد. همچنین موسسه خانه کتاب، موسسه مطالعات آشوری و موسسه میراث مکتوب هدایایی را به رسم یادبود به وی اهدا کردند.
«گل‌نبشته‌های باروی تخت جمشید» به همت انتشارات مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی(مرکز پژوهش‌های ایرانی و اسلامی) منتشر شده است.
به نقل از ایبنا
