دکتر محمدرضا جعفرآقایی /عضو هیات‌مدیره شرکت سرمایه‌گذاری بانک مسکن
خانه در فرهنگ ایرانی جایگاه خاصی دارد و شهر حول آن معنا مییابد. کومه در پارسی باستان به معنی خانه به شهر امروزی قم گفته میشد که در پیش از اسلام نیز شهری مقدس بود. خانه در این فرهنگ نقطه کانونی است و نیک و بد شهر از آن شکل میگیرد؛ همانگونه که خانواده به اجتماع شکل میدهد. از همین رو هویت جامعه از درون خانه به وجود میآید. در فرهنگ اسلامی نیز خانه محل آرامش است و مسکن ناظر بر چنین معنایی است. با چنین نگاهی، خانه تنها سازه فراهمآمده از سنگ و آجر و چوب و آهن نیست، بلکه این سازه همچون کالبدی است که روح در آن دمیده میشود.
این روح همان هویت ایرانی-اسلامی است که خانه ایرانی را متمایز میسازد. پیوند با طبیعت مهمترین شاخصه این هویت است. احترام به طبیعت از شاخصههای هویت ایرانی است. به طوری که جشنهای ایران باستان حول طبیعت و ستایشِ خداوند بابت نعمتهایش در طبیعت است. از همین رو در خانه ایرانی فضایی برای گل و گیاه پیش‌بینی میشد. در آن روزگار که فضای کافی وجود داشت، باغچه و حوض آب در میانه خانه قرار میگرفت. در مرکزیت خانه دو عنصر آب و خاک را میشد مشاهده کرد. همچنانکه اجاق آتش در اتاق چنین وضعیتی داشت. این مرکزیت در نشستن و پهنکردن سفره نیز دیده میشد. در این گردآمدن، عواطف شکل میگرفت و جایگاه بزرگ خانواده نیز مشخص بود. گویی عاطفه و حرمت همنشینی داشتند. همچنین ایوان خانه بر زیبایی حیاط مشرف بود و اهل خانه از آن به تماشا مینشستند.
در واقع اهالی خانه حق تماشای درون خانه را از ایوانی داشتند که راه به اندرون داشت. بر این مبنا حیاط همچون گوهری در حلقه خانه بود. چنین خانهای حرم بود که حرمت داشت و اغیار را به حریم آن راه نبود؛ نه به چشم و نه به قدم. این حریم از همان در خانه تعیین میشد. چنان‌که بر در خانه دو کلون تعبیه میشد؛ یکی، با نشان نرینگی که مردان با آن دقالباب میکردند و دیگری، با نشان زنانگی برای دقالباب بانوان. در حریم خانه آرامش ساکنان اهمیت داشت. در حالی که نور خورشید به عنوان یکی از عناصر طبیعت بر تمامی اجزای خانه میتابید، اما این ویژگی با پوشیدگی و امنیت اهل آن در تضاد نبود. معماران ایرانی بنا را به گونهای میساختند که نه مزاحمتی داشت و نه سایهای مزاحم بر آن گسترده میشد. به این ترتیب ساکنان خانه در آن به آرامش و امنیت میرسیدند. مدرنیسم اما سبک زندگی متفاوتی را بر جامعه ایران تحمیل کرده است. در سبک جدید زندگی دیگر از خانه هایی با مشخصات پیشگفته خبری نیست، اما آرامش و امنیت چیزی نیست که از زندگی انسان ایرانی رخت بربندد یا از آن چشم پوشید. شرکت گروه سرمایه‌گذاری مسکن درصدد است با بهره اعتدالی از سنت، عرف و مدرنیسم حتی خانههای جدید و آپارتمانها را به گونهای طراحی کنند که از این دو شاخصه بیبهره نباشند. مسکن در این باره به اسلاف خود که همانا معماران ایرانی اسلامی هستند تأسی خواهد کرد که در کار خود رضای خالق و خلق را توامان در نظر میگرفتند. آنگاه میتوان از زندگی ایرانی در روزگار مدرن سخن گفت؛ در این زندگی خلاقیت و نوآوری به مقتضای زمان تجلی مییابد. شرکت گروه سرمایه‌گذاری مسکن رسالت خود را در حوزه شهرسازی همین مهم دنبال می‌کند؛ همانا که باید «جهانی فکر کرد و ایرانی عمل کرد».
منبع : روزنامه دنیای اقتصاد
