عربستان درحال ایجاد منطقه‌ای به اندازه ۱۵زمین فوتبال است تا به یک واحه باغبانی در حومه «پروژه نئوم» تبدیل شود. نئوم، برنامه بلندپروازانه محمد بنسلمان، ولیعهد عربستان برای ساخت ابرشهر تکنولوژیکی است که از ساحل دریای سرخ تا صحرا امتداد دارد. این پروژه در ۲۰۱۷ به عنوان بخشی از برنامه چشم‌‌‌‌‌‌‌‌انداز ۲۰۳۰ عربستان و با هدف ایجاد منبع اقتصادی جدید و کاهش وابستگی این کشور به صادرات نفت توسط بنسلمان معرفی شد. تعهد جدید دولت در راستای ساخت اکوسیستم مصنوعی در قلب بیابان، بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاری فناوری غذایی برای کشوری است که چشم‌‌‌‌‌‌‌‌انداز خشک و گرمای شدید تابستان مدت‌هاست آن را برای تامین مواد غذایی به واردات وابسته کرده‌است.
به گفته کارشناس باغبانی هلندی «ون‌در هوون»، قرارداد ۱۲۰میلیون دلاری او با دولت عربستان مستلزم طراحی و ساخت دو مرکز آزمایشی در حومه نئوم به‌همراه خدمات و بهره‌‌‌‌‌‌‌‌برداری از آنها طی چندین سال‌است. امنیت غذایی از اولویت‌های اصلی برنامه‌‌‌‌‌‌‌‌ریزان پروژه ۵۰۰میلیارد دلاری نئوم، برای تبدیل وسعت بیابانی به اندازه بلژیک به منطقه‌ای با فناوری پیشرفته است که درنظر دارند در نهایت میزبان میلیون‌ها نفر باشد. از زمانی‌که همه‌‌‌‌‌‌‌‌گیری جهانی کرونا و درگیری‌‌‌‌‌‌‌‌ها میان روسیه و اوکراین شکنندگی زنجیره‌‌‌‌‌‌‌‌های تامین را آشکار و خطرات امنیت غذایی در خاورمیانه را پررنگ‌تر کرده است، فوریت تامین امنیت غذایی به یکی از دغدغه‌‌‌‌‌‌‌‌های اصلی دولت تبدیل شده‌است. صندوق سرمایه‌گذاری عمومی عربستان‌سعودی (PIF) اخیرا قراردادی را با شرکت خدمات کشاورزی AeroFarms مستقر در آمریکا امضا کرده است تا شرکتی در ریاض برای ساخت و راه‌اندازی مزارع عمودی سرپوشیده در پادشاهی سعودی تاسیس کند.
عربستان برای تضمین توسعه کشاورزی نئوم به‌دنبال متخصصان هلندی رفته‌است که با وجود اینکه یکی از کوچک‌ترین کشورهای اروپایی است، پس از آمریکا در جایگاه دومین صادرکننده بزرگ کشاورزی در جهان قرار دارد. هلند به لطف راه‌‌‌‌‌‌‌‌حل‌‌‌‌‌‌‌‌های نوآورانه‌‌‌‌‌‌‌‌ای مانند گلخانه‌‌‌‌‌‌‌‌های پیشرفته و کشاورزی عمودی، با اختصاص نیمی از زمین‌‌‌‌‌‌‌‌های کشور به تولیدات کشاورزی، به این جایگاه دست‌یافته‌است. منظور از کشاورزی عمودی کشت گیاهان در طبقه‌‌‌‌‌‌‌‌های عمودی است. این‌گونه کشت بیشتر شامل کشاورزی در محیط کنترل‌‌‌‌‌‌‌‌شده‌است که هدف آن بهینه‌‌‌‌‌‌‌‌سازی رشد گیاهان و فنون کشاورزی بدون خاک، مانند هیدروپونیک، آکواپونیک و ایروپونیک است. برنامه‌‌‌‌‌‌‌‌های عربستان برای گلخانه‌‌‌‌‌‌‌‌های پیشرفته خود جدا از رفع نیازهای شهر جدید، در نهایت تبدیل این واحدها به مرکز غذایی برای منطقه است. عربستان امید دارد این پروژه پس از تامین نیازهای کلانشهر آینده، در ادامه نقش موثری در تغذیه عربستان‌سعودی داشته‌باشد. شکوفایی این مزرعه‌‌‌‌‌‌‌‌ها هم‌‌‌‌‌‌‌‌زمان با رها‌کردن عربستان از وابستگی به واردات می‌تواند در عین‌‌‌‌‌‌‌‌حال نمونه‌‌‌‌‌‌‌‌ای برای کشورهای دیگر در سراسر جهان باشد که درمیان تغییرات آب‌وهوایی با امنیت غذایی دست‌وپنجه نرم می‌کنند.
نئوم برای رسیدن به هدف تولید ۳۰۰هزار‌تن میوه و سبزی به بیش از‌هزار هکتار گلخانه نیاز دارد، هدفی که در تلاش است در ۸ تا ۱۰ سال‌آینده به آن برسد. شرکت هلندی که مجموعه‌‌‌‌‌‌‌‌ای از جدیدترین فناوری‌های باغبانی از جمله رشد محصولات زراعی مبتنی بر هوش‌مصنوعی و سیستم‌‌‌‌‌‌‌‌های پیشرفته تصفیه آب را به‌کار می‌گیرد، قصد دارد اولین سایت را در اوت سال‌آینده راه‌اندازی کند. از جمله مختصات گلخانه‌‌‌‌‌‌‌‌های موعود، مجهز شدن به سیستم تهویه خورشیدی و استفاده از آب دریا برای مصارف گلخانه در طول گرمای شدید تابستان است. رویکرد شرکت هلندی به‌طور قابل‌توجهی مصرف آب از شبکه‌‌‌‌‌‌‌‌های محلی را کاهش می‌دهد.
نقشه‌‌‌‌‌‌‌‌‌راه توسعه نئوم نمادی از تلاش‌های ولیعهد سعودی برای رها‌کردن اقتصاد یک‌تریلیون دلاری از اتکای آن به نفت و تبدیل شهر به بستری برای فناوری‌هایی است که می‌تواند زندگی روزمره را متحول کند. با این‌حال، به سرانجام رساندن این شهر از مرحله برنامه‌‌‌‌‌‌‌‌ریزی و واقعی ساختن شهر رویایی برای دولت سعودی چالش‌برانگیز بوده‌است. این کشور تا‌اینجا موفق به جذب سرمایه‌گذاری خارجی قابل‌توجهی در پروژه نئوم نشده‌است. تلاش‌ها برای ساختن شهری در قلب بیابان بدون هیچ زیرساخت قبلی و اغلب مبتنی بر فناوری‌هایی که قبلا استفاده نشده، به تاخیر افتاده است.
روزنامه دنیای اقتصاد
