توسعه پایدار آیندهای مطلوب را برای جوامع بشری متصور میشود و به دنبال برآوردن نیازها، بدون به خطر انداختن آینده است. یک شرکت زمانی میتواند ارزشآفرینی کند که روش مدیریتی آن شامل خصوصیات پایداری بهویژه در ارتباط با یکپارچهسازی ابعاد اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی باشد.
پس از کرونا ادبیات جدیدی برای روند فعالیت شرکتها در جهان ایجاد شد که دیگر توسعه را یگانه هدف اصلی قرار نمیدهد بلکه برای رسیدن به توسعه، گامهای جدیدی تعریف کرده که بعضا از ذات توسعه مهمتر جلوه میکند که یکی از این ارکان پایداری در تولید است. در شرایط روز جهانی که ریسکهای جدید و غیرمنتظره بسیار ایجاد شده تا جایی که برخی عصر فعلی را عصر عدمقطعیت نام نهادهاند، همچنین ریسکهای اجتماعی، ژئوپلیتیک و محیطزیستی به ادبیات فعالیت شرکتها بیش از قبل وارد شده، ادبیات پایداری نیز برای شرکتها بسیار مهم جلوه کرده است. شاید در این بین صنایع مرتبط با پلاستیک با ریسکهای بیشتری روبهرو باشند.
کتابها، مقالات، گزارشها و انتشارات زیادی در مورد «پایداری» و اهمیت آن در دنیای مدرن وجود دارد. برخی از این موارد کلی هستند، مانند استفاده (یا سوءاستفاده) از پلاستیکها. برخی از صنعت پردازش پلاستیک حمایت میکنند و برخی پلاستیکها را دردسرساز میدانند. برخی بیطرفانه هستند، در حالی که برخی دیگر جهتگیری بسیار مشخصی در حمایت از پلاستیک یا علیه آن دارند. با این حال، هنوز کمبود اطلاعات عملی برای پردازندههای پلاستیکی که میخواهند پایداری کسب و کار خود را بهبود بخشند، مشهود است. انتقادات فزایندهای از صنعت و محصولات پلاستیکی و افزایش فعالیتهای قانونی در مورد طیف وسیعی از مسائل زیست محیطی وجود دارد. برخی از این انتقادات منصفانه بوده و این غیرقابل انکار است که صنعت فرآوری پلاستیک، همراه با بسیاری از صنایع دیگر، نیاز به بهبود چشمگیر عملکرد پایداری خود دارد تا از نظر اجتماعی قابل قبولتر شود.
استراتژیهای برجستهشده در این رابطه عبارتند از:
تمرکز بر مدیریت و مسائل فنی موضوعات پایداری مرتبط با صنایع پلاستیکی
تمرکز روی مسائلی که پردازندهها و مهندسان برای بهبود پایداری در تولید و فرآوری پلاستیک باید انجام دهند.
طراحی ساده به گونهای که برای صنعت و فرآوری پلاستیک قابلدرک و آسان باشد.
پایداری چیست؟
جنبش زیست محیطی در مقیاس بزرگ با انتشار «بهار خاموش» ریچل کارسون در سال ۱۹۶۲ آغاز شد، اما پایداری در سال ۱۹۸۷ با انتشار «گزارش برونتلند» در کانون توجه قرار گرفت.
پیش از این، اکثر مفسران تا حد زیادی در مورد توسعه اقتصادی از نظر پایداری نگرش منفی داشتند، اما برونتلند تشخیص داد که پیشرفت اقتصادی برای پایداری اساسی است و فقر باعث کاهش پایداری میشود. این شناخت جدید از تعادل بین رشد اقتصادی و پایداری به تعریف معروف برونتلند از پایداری منجر شد. توسعه پایدار به دنبال برآوردن نیازها و آرزوهای حال حاضر، بدون به خطر انداختن توانایی برآوردهکردن نیازهای آینده است.
این تعریفی است که به طور گسترده به رسمیت شناخته شده و به شدت جنبههای زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی پایداری را به هم مرتبط میکند.
تعریف دیگر پایداری: «ایجاد محصولات تولیدی که از فرآیندهایی استفاده میکنند که اثرات منفی زیستمحیطی را به حداقل میرسانند، انرژی و منابع طبیعی را حفظ میکنند، برای کارکنان، جوامع و مصرفکنندگان ایمن و از نظر اقتصادی نیز بهصرفه هستند.»
از هر تعریفی که استفاده شود، هنوز این سوال حیاتی برای پردازندههای پلاستیکی که به دنبال «پایدار» شدن هستند، باقی میماند: «در واقع چه کاری میتوانیم انجام دهیم تا از نظر زیستمحیطی، اجتماعی و اقتصادی پایدار شویم؟»
عناصر اساسی پایداری
پایداری دارای سه عنصر اساسی محیطی، اجتماعی و اقتصادی است:
پایداری زیست محیطی
عناصر محیطی پایداری شاید آشناترین عناصر باشد. این عناصر موضوعات کاهش استفاده از منابع، حفاظت از محیطزیست و کنترل انتشار گازهای گلخانهای را پوشش میدهد. در بسیاری از موارد، الزامات قانونی وجود دارد و پایداری زیست محیطی را نمیتوان از سایر عناصر پایداری جدا کرد.
پایداری اجتماعی
بسیاری از مسائل پایداری اجتماعی در آن دستهای قرار میگیرند که زمانی مسوولیت اجتماعی شرکت (CSR) نامیده میشد و برخی از شرکتها بیشتر با این ایده آشنا هستند تا با ایده پایداری اجتماعی. بسیاری از شرکتها در حال حاضر کار بزرگی در زمینه پایداری اجتماعی انجام میدهند، اما موفق به ثبت آن نمیشوند و یک فرصت عالی را از دست میدهند.
مسوولیت اجتماعی شرکتی یا CSR، به برنامهریزی برای انجام فعالیتهایی گفته میشود که هدف آن رعایت حقوق تمامی کسانی است که تحتتاثیر تصمیمات شرکت قرار میگیرند. در واقع شرکتهایی که از این مدل تجاری استفاده میکنند خود را ملزم میکنند تا منافع جامعه را بر منافع کسب و کار خود اولویت دهند.
پایداری اقتصادی
موضوع پایداری اقتصادی اغلب مورد بحث قرار نمیگیرد، اما سریعترین راه برای کاهش فقر و داشتن رشد اقتصادی بالاست و این نیازمند شرکتهای بادوام مالی است. پایداری اقتصادی به معنای شرکتهایی است که از نظر مالی پایدار هستند و میتوانند منبع درآمد و رشد برای کارکنان، مالکان و ذینفعان خود باشند.
هر عنصر پایداری دارای مسائل خاصی است اما مسائلی نیز وجود دارد که عناصر ضروری را به هم مرتبط میکند، به عنوان مثال، مدیریت انرژی موضوعی است که عناصر زیست محیطی و اقتصادی را به هم مرتبط میکند، کاهش مصرف انرژی باعث کاهش انتشار گازهای گلخانهای (محیطزیستی) و همچنین کاهش هزینه (اقتصادی) میشود. دستیابی به پایداری اقتصادی به معنای قربانیکردن پایداری زیست محیطی نیست. تلاش برای کاهش مصرف انرژی، مصرف آب، افت ضایعات و استفاده از مواد (بازیافتی) نه تنها به نفع محیطزیست است، بلکه باعث کاهش هزینهها و بهبود پایداری اقتصادی میشود. شرکتهای اقتصادی پایدار مشاغل خوب، ایمن و باارزش را برای مردم فراهم میکنند، آموزش مهارتها را ارائه میدهند، اخلاقی کار میکنند و جامعه را ارتقا میدهند.
اثرات زیست محیطی یک شرکت عموما خارجی است اما ممکن است پیامدهای مالی زیادی داشته باشد. این به آن معناست که پیوندهای اجتنابناپذیری بین عناصر اجتماعی و محیطی وجود دارد. برای مثال، انتشار گازهای گلخانهای از یک مرکز میتواند بر جامعه محلی تاثیر بگذارد. به علاوه انتشار گازهای گلخانهای در نتیجه مصرف بیش از حد انرژی میتواند از طریق تغییرات آب و هوایی بر کل جهان تاثیر بگذارد.وسعت مفهوم پایداری گستردهتر از آن چیزی است که فکر میکردید. خوشبختانه اکثر شرکتها در حال حاضر کارهای زیادی برای پایداری انجام میدهند. این شرکتها ممکن است پایداری را با این مفهوم ثبت نکنند، اما در بیشتر موارد کسب و کار پایدار به سادگی یک تجارت خوب است.ما به صنعتی نیاز داریم که با هر معیاری پایدار باشد و به ارائه منافع به جهان ادامه دهد. درنتیجه هر پردازنده باید:
تاثیر عملیات و محصولات خود را در تمام زمینههای پایداری درک کند.
اقدامات لازم را برای کاهش تاثیر عملیات و محصولات خود شناسایی کند.
برای کاهش تاثیر عملیات و محصولات خود تلاش کند.
اقداماتی را که به طور گستردهتر بر سایر مناطق جهان تاثیر میگذارد، شناسایی کند.
برای کاهش تاثیر عملیات و محصولات خود، هم در زنجیره تامین بالا و هم پایین کار کند.
از محصولات ناپایدار فاصله گرفته و به سمت محصولات پایدار حرکت کند.
این امر برای بسیاری از شرکتها آسان نیست، اما هیچ جایگزینی وجود ندارد. اگر محصولات شما مرتبط نیستند و (بر اساس هر معیاری) ناپایدار ارزیابی میشوند، تولید آنها را (خواسته یا ناخواسته) متوقف خواهید کرد. دیدگاه شما در مورد پایداری هرچه باشد، این موضوع تعیینکننده ۲۰ سال آینده فعالیت شما خواهد بود.
روزنامه دنیای اقتصاد